Τα καυτά μέτωπα στα κύρια παραγωγικά υπουργεία

Τους μπλε φακέλους που μοίρασε ο πρωθυπουργός αλλά και εκκρεμότητες που δεν παίρνουν αναβολή καλούνται να αντιμετωπίσουν οι υπουργοί που σήμερα, μετά τις τελετές παράδοσης παραλαβής, βρέθηκαν στα γραφεία τους.

Υπουργείο Οικονομικών

Ένα νομοσχέδιο, μια σκληρή διαπραγμάτευση και μια αναθεώρηση. Τα πρώτα «στοιχήματα» του Κωστή Χατζηδάκη στο -αναβαθμισμένο- υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για χαλαρούς ρυθμούς.

Το νομοσχέδιο με το οποίο θα υλοποιούνται τα προεκλογικά μέτρα της κυβέρνησης έχει εξαγγελθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Το αργότερο πριν τη ΔΕΘ, θα πρέπει να έχει κατατεθεί στη Βουλή, σταθμίζοντας παράλληλα τα όποια δημοσιονομικά περιθώρια υπάρχουν έως το τέλος του έτους για πιθανή επέκταση του market pass, ένα νέο επίδομα Χριστουγέννων στους ευάλωτους ή όποιο άλλο πρόσθετο μέτρο στήριξης τυχόν αποφασίσει η κυβέρνηση στη βάση της φετινής υπέρβασης των εσόδων, πριν την εκπνοή της ρήτρας διαφυγής στο τέλος του έτους.

Στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης, στις 13 και 14 Ιουλίου στις συνεδριάσεις Eurogroup και Ecofin, κανένας δεν περιμένει πως θα υπάρξει συμφωνία για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας αλλά, όπως φάνηκε από τη συνεδρίαση του Ιουνίου, τα «μαχαίρια» έχουν βγει και η ΕΕ έχει χωριστεί κυριολεκτικά στα δύο. Από τη μία πλευρά, η Γερμανία με μια ομάδα περίπου 15 χωρών τάσσεται υπέρ της επαναφοράς συγκεκριμένων στόχων μείωσης του χρέους για όλες τις χώρες, ενώ από την άλλη, η Γαλλία πρωταγωνιστεί στην ομάδα των χωρών που στηρίζει την πρόταση της Κομισιόν για διμερή συμβόλαια και μονοπάτι δημοσιονομικής προσαρμογής με κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά.

Η Ελλάδα συντάσσεται με την πρόταση της Κομισιόν, επί της οποίας όμως θα διεκδικήσει βελτιώσεις. Από τον Σεπτέμβριο, μετά τις ισπανικές εκλογές (η Ισπανία ασκεί προεδρία στην ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο), η μάχη αναμένεται ιδιαίτερα σκληρή καθώς το περιθώριο συμφωνίας εκπνέει στο τέλος του έτους και όλοι συμφωνούν πως θα ήταν καταστροφικό να επανέλθουν οι παλιοί κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας από το 2024, αν υπάρξει αδυναμία συμβιβασμού.

Η αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης συνιστά επίσης τεράστια πρόκληση, δεδομένου ότι υπάρχει μόνο μία ευκαιρία αλλαγών και το περιθώριο εκπνέει στο τέλος του έτους. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης έχει συγκεντρώσει στις αρμοδιότητές του τη διαχείριση κάθε ευρώ κοινοτικών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης έως το ΕΣΠΑ αλλά και κάθε ευρώ εθνικών επενδυτικών δαπανών. Πέρα από τα 12,7 δισ. ευρώ δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και τα 17,8 δισ. ευρώ των επιδοτήσεων, η Ελλάδα έχει ζητήσει επιπλέον 5 δισ. ευρώ δανείων μέσω του RΕPower EU και όλα αυτά τα κεφάλαια συνοδεύονται από αυστηρά χρονοδιαγράμματα, διαρθρωτικά ορόσημα και προαπαιτούμενα.

Υπουργείο Ενέργειας

Δύο φαίνεται να είναι τα επείγοντα θέματα με τα οποία θα ασχοληθεί άμεσα ο Θόδωρος Σκυλακάκης. Το πρώτο έχει να κάνει με το αν θα δοθούν επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας τον Ιούλιο, με τους προμηθευτές να έχουν ανακοινώσει στις 20 Ιουνίου τη νέα τιμολογιακή πολιτική τους για τον επόμενο μήνα. Η προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΕΝ πρόβλεψε επιδοτήσεις έως και τον Ιούνιο.

Το δεύτερο θέμα έχει να κάνει με την υποβολή του επικαιροποιημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ως τις 30 Ιουνίου. Ήδη, κατά τη διάρκεια της θητείας της υπηρεσιακής κυβέρνησης, ομάδα εργασίας συνέταξε ένα πρώτο κείμενο, το οποίο θα οριστικοποιήσει η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ.

Από κει και πέρα, στις άμεσες εκκρεμότητες συγκαταλέγονται ενδεχόμενες αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις ή και υπουργικές αποφάσεις για την ομαλή επαναφορά στο παλιό καθεστώς τιμολόγησης στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού από την 1η Οκτωβρίου. Οι ηλεκτροπαραγωγοί, εξάλλου, πιέζουν για την άρση των έκτακτων μέτρων μετά και τις συστάσεις της Κομισιόν και επιδιώκουν ειδικά το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά να παύσει να ισχύει άμεσα. Το ίδιο αίτημα υποστηρίζουν και τέσσερις κορυφαίες οργανώσεις της ευρωπαϊκής ηλεκτρικής βιομηχανίας.

Οι ρυθμίσεις στη λιανική αγορά (ενεργειακός τουρισμός, Καθολική Υπηρεσία), η αναθεώρηση του χωροταξικού για τις ΑΠΕ, το θεσμικό πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά, νέο ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο για τις διασυνδέσεις, η επέκταση του δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου, η μεταρρύθμιση της ηλεκτρικής αγοράς, η φορολόγηση των προμηθευτών και των διυλιστηρίων, είναι μερικές μόνο από τις καυτές εκκρεμότητες που θα κληθεί να επιλύσει άμεσα το ΥΠΕΝ.

Υπουργείο Ανάπτυξης

Διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο μετονομάζεται πλέον σε υπουργείο Ανάπτυξης. Η ηγεσία του υπουργείου εστιάζει στη μείωση της γραφειοκρατίας -διαχρονικό πρόβλημα- στους ελέγχους στην αγορά μέσω της ΔΙΜΕΑ, στην έρευνα και καινοτομία και στην αντιμετώπιση της ακρίβειας εν μέσω ενός πληθωρισμού που παραμένει πεισματικά υψηλός στα τρόφιμα.

Οποιαδήποτε πρωτοβουλία, είτε αυτή αφορά το καλάθι του νοικοκυριού είτε τη διατήρηση του «πλαφόν» στο περιθώριο κέρδους, χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση (τροπολογία). Στο πεδίο των επενδύσεων παραμένει στο νέο υπουργείο ο Αναπτυξιακός Νόμος ενώ ο νέος υπουργός καλείται να υπογράψει την υπουργική απόφαση με την οποία καθορίζονται τα πρόστιμα όσων δεν συμμορφώνονται με τις επιταγές του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ).

Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Τα ψηφιακά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια είναι από τις σημαντικότερες εκκρεμότητες της νέας ηγεσίας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης το οποίο σε συνεργασία με την Κοινωνία της Πληροφορίας θα πρέπει μέσα στο καλοκαίρι ή το αργότερο το φθινόπωρο να δημοπρατήσει σημαντικά έργα για το ψηφιακό αύριο της χώρας.

Σε εκκρεμότητα παραμένει και η καυτή πατάτα του Σύζευξις ΙΙ, παράλληλα δεκάδες έργα έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο διάστημα, ενώ πρέπει να ολοκληρωθεί και το αίτημα για την τρίτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης που θα φτάσει τα 3 δισ. ευρώ.

Η Κοινωνία της Πληροφορίας στο άμεσο διάστημα αναμένεται να δημοπρατήσει έργα συνολικού προϋπολογισμού πάνω από 300 εκατ. ευρώ.

Τέλος, η υπογραφή του Ultra Fast Broadband και με τον δεύτερο ανάδοχο εκτός του ΟΤΕ που είναι η εταιρεία Τέρνα, αλλά και η νέα επιδότηση που αναμένεται με τη μορφή voucher για τις οπτικές ίνες αποτελούν προτεραιότητες για την νέα ηγεσία στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.

Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών

Μηδενικό χρόνο αδράνειας «επιτρέπει» η κατασκευαστική αγορά στη νέα ηγεσία του ΥΠΟΜΕ, το οποίο, αν και κατά τεκμήριο την προηγούμενη 4ετία επέδειξε μεγάλη παραγωγικότητα σε θεσμικό (νομοθεσία) αλλά και σε επίπεδο διαγωνισμών και έργων, εντούτοις μετά το δυστύχημα των Τεμπών βρέθηκε να μετεωρίζεται.

Παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς και θεσμικά όργανα συνδέσμων μικρών και μεγάλων εργοληπτικών εταιρειών έθεσαν εκ νέου το θέμα της αναθεώρησης τιμών δημόσιων έργων (τόσο ως προς την ταχύτητα όσο και ως προς τη μέθοδο), την εξάλειψη διαφόρων γραφειοκρατικών ζητημάτων που εντέλει ρίχνουν χρονικά έξω τους προϋπολογισμούς αλλά και σοβαρές παρεμβάσεις όπως στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης με ανακατεύθυνση πόρων για γρηγορότερη απορρόφηση ή για τα έσοδα από Παραχωρήσεις (εκτιμούν πως πλέον ήρθε ο καιρός να μην πηγαίνουν όλα προς μείωση του δημόσιου χρέους αλλά να επανακατανέμονται στην αγορά για τη χρηματοδότηση νέων έργων). Επίσης ζητούν βελτιώσεις στο νόμο περί Πρότυπων Προτάσεων (αφορά σε έργα της τάξης των 200 εκατ. ευρώ και άνω), ώστε να βγαίνουν διαγωνισμοί και από μικρότερους φορείς πέραν του κεντρικού κράτους.

Πέρα από το πλαίσιο, υπάρχουν και ανοιχτές υποθέσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία του ΥΠΟΜΕ, με ένα εξ αυτών να είναι προφανώς η ολοκλήρωση των συμβάσεων έργου για την τηλεδιοίκηση στον βασικό άξονα, καθώς σύμφωνα με τον τέως υπ. Υποδομών και Μεταφορών Γ. Γεραπετρίτη, οι αλυσιδωτές εργασίες θα ολοκληρώνονταν έως τον Σεπτέμβριο.

Πέραν του σιδηροδρόμου, η νέα ηγεσία έχει να προωθήσει μεγάλο όγκο υπό δημοπράτηση έργων. Πρόκειται ασφαλώς για το βασικό τμήμα του ΒΟΑΚ Χανιά-Ηράκλειο-Χερσόνησος με σύμβαση Παραχώρησης, την επέκταση του Μετρό στο Ίλιον, την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, την υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνα-Πέραμα, τα οδικά έργα Ιωάννινα-Κακαβιά, Μακρακώμη-Τυμφρηστός, Θεσσαλονίκη-Έδεσσα (ΣΔΙΤ), Δράμα-Αμφίπολη (ΣΔΙΤ), αλλά και τρεις νέες επεκτάσεις της Αττικής Οδού, για τις οποίες υπάρχει ήδη Πρότυπη Πρόταση από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Άκτωρ Παραχωρήσεις - Άβαξ.

Υπουργείο Εργασίας

Από το «βρείτε στον κόσμο δουλειά» που του ζητούσαν όταν αναλάμβανε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στο «βρείτε μας εργαζόμενους» που ζητούν πλέον οι επιχειρήσεις, έχουν περάσει 4 χρόνια και ο νέος υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άδωνις Γεωργιάδης, αναλαμβάνοντας τη νέα του θέση, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καθόλου χρόνος για χάσιμο, ενώ δεσμεύθηκε να δώσει τη μάχη της καθημερινότητας. Και πράγματι, πολλά είναι τα ανοικτά μέτωπα στο υπουργείο Εργασίας, από τη μείωση της ανεργίας, την αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων όπως η αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας, τη διαχείριση σημαντικών κονδυλίων για μια πιο αποτελεσματική κατάρτιση, αλλά και το θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, της αύξησης των μισθών και βέβαια το φλέγον ζήτημα των τριετιών. Κομβικής σημασίας θεωρείται η επέκταση της λειτουργίας της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε όλο το φάσμα της μισθωτής απασχόλησης.

Στο ασφαλιστικό, «αγκάθι» θεωρείται η εφαρμογή ενιαίου κανονισμού ασφάλισης και παροχών στον ΕΦΚΑ, κεντρικός στόχος παραμένει η εύρυθμη λειτουργία του ΤΕΚΑ, ενώ πρέπει να κλείσουν μικρές ή μεγαλύτερες «τρύπες» του παρελθόντος, όπως η έκδοση των παράλληλων συντάξεων και η εκκαθάριση των εισφορών στους μη μισθωτούς.

Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας

Το νέο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι το δεύτερο «κομμάτι» του πολυδαίδαλου υπουργείου Εργασίας που έσπασε. Οι υποχρεώσεις όμως της νέας υπουργού Σοφίας Ζαχαράκη κάθε άλλο παρά νέες είναι. Αφορούν θέματα όπως η στήριξη της οικογένειας, των γυναικών με αιχμή την ισότητα στους μισθούς και την αγορά εργασίας, αλλά και τη στεγαστική πολιτική, ώστε κατά κύριο λόγο νέοι και νέα ζευγάρια να αποκτήσουν σπίτι.

Στη δικαιοδοσία του νέου υπουργείου περνούν αρμοδιότητες που ανήκουν στη ΔΥΠΑ, στον ΟΠΕΚΑ αλλά και στα υπουργεία Εργασίας, Παιδείας και Δικαιοσύνης. Από τις πρώτες αποφάσεις αναμένεται να είναι ο διπλασιασμός της χρηματοδότησης του προγράμματος «Σπίτι μου», που ανήκει στη ΔΥΠΑ, ώστε να φθάσει στο 1 δισ. ευρώ, καθώς και η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής βάσης για όλα τα κοινωνικά επιδόματα που χορηγεί σήμερα ο ΟΠΕΚΑ, αλλά και η καταβολή μέρος αυτών, μέσω προπληρωμένης κάρτας.

Υπουργείο Τουρισμού

Η ρύθμιση του νέου πλαισίου που θα διέπει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με αιχμή τον σαφή διαχωρισμό της επαγγελματικής δραστηριότητας από τις μεμονωμένες ενοικιάσεις ιδιωτών και απώτερο στόχο να μπει φρένο στον αθέμιτο ανταγωνισμό, είναι ένα από τα μείζονα ζητήματα που θα κληθεί να διαχειριστεί η νέα ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού.

Ζητήματα εργασιακής φύσης, σε μία χρονική συγκυρία που η έλλειψη προσωπικού μαστίζει τον τουριστικό -και όχι μόνο- κλάδο, βρίσκονται, την ίδια στιγμή, ψηλά στην ατζέντα του υπουργείου Τουρισμού, όπως επεσήμανε κατά τη διάρκεια της τελετής παράδοσης-παραλαβής η αρμόδια υπουργός Ολγα Κεφαλογιάννη.