Μηχανικοί (ΠΕΔΜΕΔΕ): Γιατί στοιχειώνουν οι διαγωνισμοί του δημοσίου

Ολιγωρία στην έκπτωση εργολάβων που καθυστερούν εκτελέσεις και παραδόσεις έργων εκ μέρους των φορέων του δημοσίου καταλόγισε χθες, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής συνάντησης, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΔΕΜΕΔΕ) Μιχάλης Δακτυλίδης.

Σχολιάζοντας την επικαιρότητα των ημερών και εν προκειμένω τις στοιχειωμένες συμβάσεις της ΕΡΓΟΣΕ για σειρά έργων αλλά κυρίως για την περιβόητη σύμβαση 717, για φωτοσήμανση και τηλεδιοίκηση του σιδηροδρόμου, ο πρόεδρος της ΠΕΔΜΕΔΕ εκτίμησε πως θα έπρεπε να δοθεί άμεση διέξοδος. «Όταν ένα έργο δεν πάει καλά, το διακόπτεις, παρά τις πιθανές ενστάσεις ή απαίτηση αποζημιώσεων, άρα θέλουμε γρήγορες κι άμεσες διαδικασίες, που δεν θα λαμβάνουν υπόψη τις αξιώσεις του αναδόχου», ανέφερε, συμπληρώνοντας ότι υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο για μια τέτοια αντίδραση, που θα έδινε διέξοδο.

Με τις επίμονες δημοσιογραφικές ερωτήσεις γύρω από το θέμα της συγκεκριμένης σύμβασης, ο κ. Δακτυλίδης εκτίμησε πως ενδεχομένως να έπαιξε ρόλο και η υψηλή εξειδίκευση της Alstom στα σιδηροδρομικά έργα, με τις υπηρεσίες και τις αναθέτουσες αρχές να αισθάνονται ότι αναζήτηση νέου εργολάβου θα καθυστερούσε παραπάνω τα έργα.

Ο ίδιος συμπλήρωσε πως προφανώς ήταν πολιτικό λάθος της ηγεσίας του ΥΠΟΜΕ να μη διορθώσει την κατάσταση που δημιούργησε η προηγούμενη διακυβέρνηση στη συγκεκριμένη σύμβαση. Πάντως συμπλήρωσε πως από τα γεγονότα στον σιδηρόδρομο, εκτεθειμένος εμφανίζεται ολόκληρος ο εργοληπτικός κλάδος, τόσο για τις καθυστερήσεις και τις κακές εκτελέσεις όσο και γιατί επέτρεψε τη δημιουργία «μονοπωλίων».

Η ιδιωτική επίβλεψη

Πέραν της παραπάνω ωστόσο περίπτωσης, ο κ. Δακτυλίδης ανέφερε ότι οι συνεχείς παρατάσεις έργων εν πολλοίς οφείλονται από την καθυστέρηση εγκρίσεων από τις αναθέτουσες αρχές. Κατά τον ίδιο, το πρόβλημα έγκειται στην υποστελέχωση των υπηρεσιών και στην αδυναμία εποπτείας των έργων, με αποτέλεσμα η πρόοδός τους να καθυστερεί. «Για παράδειγμα στην ΕΡΓΟΣΕ, όπου συμμετείχαμε στην προπαρασκευή των νέων συμβάσεων για τους μεγάλους διαγωνισμούς, έβλεπες τους ίδιους ανθρώπους να στελεχώνουν τέσσερις διαφορετικές επιτροπές», είπε.

Κατά τον ίδιο, «θεραπεία» στο παραπάνω κενό θα ήταν η υιοθέτηση του θεσμού της ιδιωτικής επίβλεψης -η ανάθεση δηλαδή σε τρίτο ιδιώτη την επίβλεψη του έργου-, εφόσον δεν επαρκούν οι διαθέσιμοι ανθρώπινοι πόροι. Σημείωσε πως η συγκεκριμένη πρακτική ακολουθείται στην Ευρώπη, ενώ έχει νομοθετικά προβλεφθεί και στην πρόσφατη τροποποίηση του νόμου για τα δημόσια έργα, με το δημόσιο να διατηρεί πάντως τον θεσμικό και ελεγκτικό του ρόλο. Πηγαίνοντας ένα βήμα παρακάτω και με δεδομένο ότι έχουν δημοπρατηθεί έργα πολλών δισεκατομμυρίων σε πολλούς υποτομείς των υποδομών (οδικά, σιδηροδρομικά, αγγειοβελτιωτικά, αρδευτικά κ.α.), είπε πως «δυσκολεύομαι να φανταστώ πώς θα υλοποιηθούν τα έργα που έχουμε μπροστά μας».

Η αναφορά του περιέλαβε πέραν των δημόσιων οργανισμών και το capacity των ελληνικών ομίλων για την εκτέλεση των έργων. Εκτίμησε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η εύρεση εργατικού προσωπικού και πως οι σχεδιαζόμενες διμερείς συμφωνίες εισαγωγής εργατών από τρίτες χώρες δεν θα αποδώσουν, λόγω της χαμηλής τους εξειδίκευσης.

Η εξαίρεση από τη μεγάλη πίτα έργων

Πέραν αυτού, ο κ. Δακτυλίδης υπογράμμισε πως οι δημοπρατήσεις των τελευταίων ετών έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, όπου πρακτικώς εξαιρείται μεγάλο τμήμα των εργοληπτικών εταιρειών από πτυχίο ΣΤ’ τάξης έως και Γ’ τάξης. Ο ίδιος μάλιστα έκανε λόγο για φωτογραφικές διατάξεις, που οδηγούν τον ανταγωνισμό κυρίως μεταξύ των μεγάλων του κλάδου, δηλαδή τις εταιρείες με πτυχίο έβδομης τάξης, δηλαδή, τις πέντε μεγάλες εισηγμένες. Ο ίδιος εκτίμησε πως η πίεση για την παραγωγή έργων και εκμετάλλευσης των πόρων του ΤΑΑ δημιούργησε υπερένταση που εξαίρεσε μεγάλο φάσμα της εργοληπτικής αγοράς, αν και υπογράμμισε πως αρκετές εξ αυτών είναι πιο εύρωστες και στελεχωμένες από μεγάλες εταιρείες του κλάδου.