Πέντε «νάρκες» και ορατότητα μηδέν για την ελληνική οικονομία

Σε συνθήκες ακραίας αβεβαιότητας, η Τράπεζα της Ελλάδος διατύπωσε με την έκθεση του Διοικητή δύο σενάρια εξέλιξης, ανάπτυξης και πληθωρισμού για την ελληνική οικονομία το 2022.

Στο βασικό σενάριο, η ανάπτυξη υποχωρεί στο 3,8% και ο μέσος πληθωρισμός διαμορφώνεται σε 5,2% και στο δυσμενές, η ανάπτυξη πέφτει στο 2,8%, με τον μέσο πληθωρισμό να εκτοξεύεται στο 7%.

Οι προβλέψεις αυτές διατυπώθηκαν με βάση τα δεδομένα στα μέσα Μαρτίου και ενσωματώνουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Η εξέλιξη του πολέμου και το ενδεχόμενο μονιμοποίησης ισχυρών γεωπολιτικών εντάσεων, η έκταση και η ένταση της ενεργειακής κρίσης, η οποία συναρτάται με το εύρος των κυρώσεων της Δύσης και την «απάντηση» του Κρεμλίνου, ενδεχόμενη εγκαθίδρυση πληθωριστικών προσδοκιών, η πορεία του τουρισμού και το ενδεχόμενο έξαρσης -έστω και παροδικής- της πανδημίας από το φθινόπωρο, συνιστούν πέντε «νάρκες» για την ελληνική οικονομία, για τις οποίες ελάχιστα η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να κάνει για να απενεργοποιήσει την απειλή.

Τις τελευταίες ημέρες, οι αναλύσεις και οι προειδοποιήσεις για το ενδεχόμενο το πολεμικό σκηνικό στην Ουκρανία να συντηρηθεί ακόμα και για χρόνια πληθαίνουν. Στο μέτωπο της ενέργειας, παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες των ΗΠΑ και της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας με μαζική απελευθέρωση στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου να συμπιέσουν τις τιμές, παρατηρείται αξιοσημείωτη «επιμονή» σε τιμές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι (χθες διασπάστηκε οριακά το «φράγμα) ενώ, παρά το γεγονός ότι οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη δεν έχουν ουσιαστικά διαταραχθεί, οι τιμές επιμένουν να κινούνται πάνω από τα 100 ευρώ η μεγαβατώρα.

Η Ευρώπη διστάζει να επιβάλει ουσιαστικές κυρώσεις στη ρωσική ενέργεια, αναγνωρίζοντας την απειλή τα νοικοκυριά και η βιομηχανία να μείνουν χωρίς ρεύμα και η οικονομία να βυθιστεί στον εφιάλτη του στασιμοπληθωρισμού.

Από την άλλη πλευρά, παρότι το Κρεμλίνο εμφανίζεται να έχει βάλει νερό στο κρασί του όσον αφορά τις πληρωμές σε ρούβλια από μη φιλικές χώρες για ρωσικό φυσικό αέριο, η ώρα της αλήθειας πλησιάζει. Προς το τέλος του μήνα -στις 20 Απριλίου η ελληνική πληρωμή από τη ΔΕΠΑ, σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας-, θα φανεί αν η Δύση απλώς συνεχίσει να πληρώνει σε ευρώ και η Gazprombank θα μετατρέπει με μια σχεδόν αυτοματοποιημένη και χωρίς απαραίτητη εξουσιοδότηση από τις ευρωπαϊκές εταιρείες τα ευρώ σε ρούβλια, ή θα προκύψουν νομικά ή πολιτικά κωλύματα, τα οποία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν κλείσιμο της στρόφιγγας από το Κρεμλίνο. Σε αυτή την περίπτωση, ο Πούτιν θα πρέπει να «αποχαιρετήσει» εισροή συναλλάγματος άνω των 300 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Με τα σημερινά δεδομένα, η ισχυρότερη απειλή για την ελληνική οικονομία, η οποία μετουσιώνεται σε έντονη κοινωνική και πολιτική πίεση για την κυβέρνηση, έρχεται από το μέτωπο του πληθωρισμού. Σήμερα η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει άλμα του δείκτη τιμών καταναλωτή πάνω από το 8% τον Μάρτιο, επίπεδο το οποίο αναμένεται να συντηρηθεί και τους επόμενους μήνες.

Η ακρίβεια διαπερνά κάθε πτυχή της οικονομικής καθημερινότητας των καταναλωτών από τους λογαριασμούς της ενέργειας και τα βενζινάδικα, έως το σούπερ μάρκετ, το κρεοπωλείο, τα ενοίκια και τα οικοδομικά υλικά. Το χειρότερο είναι πως ακόμα μπορεί να μην έχουμε δει τίποτα και οι προβλέψεις της ΤτΕ λίγους μήνες αργότερα να μοιάζουν «καλές». Υπάρχει βέβαια πάντα και η αισιόδοξη προσέγγιση. Μόνο που σήμερα δεν υπάρχει καμία ένδειξη προς αυτή την κατεύθυνση.