Κίνδυνος εκτεταμένων λουκέτων στον χώρο των μικρομεσαίων

Μια πρόγευση της συζήτησης στη Βουλή για την ακρίβεια και τα δυνητικά μέτρα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις όσο μαίνεται η πανδημία και η ενεργειακή κρίση έδωσαν οι Χρήστος Σταϊκούρας και Άδωνις Γεωργιάδης, στο περιθώριο της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσης του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ.

Εκαναν λόγο για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών απέναντι στην ενεργειακή κρίση, καθώς και ρεαλιστική λύση στα προβλήματα των επιχειρήσεων εστίασης.

«Χρειάζονται και one-off μέτρα», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών αναφερόμενος στο πακέτο 620 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Ως προϋπόθεση για τον διάλογο με τους επαγγελματίες της εστίασης έθεσε από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων την κατάθεση λογικών αιτημάτων, υπενθυμίζοντας με έμφαση ότι με το πρωτοφανούς ύψους πακέτο μέτρων 2,326 δισ. ευρώ χρηματοδοτήθηκαν 87.000 επιχειρήσεις. «Δεν υπάρχει κλάδος που να έχει πάρει τέτοια στήριξη», τόνισε, σημειώνοντας ότι υπάρχει διάθεση «να δούμε τι πράγματι μπορεί να γίνει, αρκεί να κατατεθούν λογικά αιτήματα από λογικούς ανθρώπους».

Ο κ. Γεωργιάδης τόνισε επίσης ότι η Ελλάδα το 2021 θα είναι μέσα στις 4 χώρες που θα ισορροπήσουν όλη τη ζημιά της πανδημίας αλλά παραδέχθηκε ότι υπάρχουν αβεβαιότητες, συμφωνώντας με τον υπουργό Οικονομικών που ανέφερε το ίδιο νωρίτερα.

Σημείωσε ότι είναι σε ισχύ διάταξη, μέχρι το τέλος του έτους, που δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αυξήσουν το περιθώριο κέρδους σε ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που είχαν πριν την πανδημία. Όπως είπε, η διάταξη θα επεκταθεί για άλλους έξι μήνες και θα ανανεώνεται όσο υπάρχει πανδημία. Μίλησε επίσης για τους συνεχείς ελέγχους της Επιτροπής Ανταγωνισμού και για τον πληθωρισμό, αναφέροντας ενδεικτικά ότι ο δείκτης τιμών τροφίμων στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 0,1% σε μηνιαία βάση από 1,3% στην Ισπανία, 0,7% στη Γαλλία, 0,7% στην Ιταλία και -0,1% στη Γερμανία. Το ψωμί επίσης, όπως είπε, εμφανίζει αύξηση 3,9% έναντι 5% στη Γερμανία και 4,5% στην ΕΕ, ενώ στο ελαιόλαδο η αύξηση είναι 22,1% σε ετήσια βάση έναντι 24,9% στην Ισπανία ενώ καταγράφεται μεγάλη παγκόσμια ζήτηση.

Χρ. Σταϊκούρας: Μέτρα 43 δισ. ευρώ

Στο πακέτο ύψους 43 δισ. ευρώ που μετρίασε τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας για τις επιχειρήσεις εστίασε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, τονίζοντας την αποτελεσματικότητα των μέτρων από την επιστρεπτέα προκαταβολή, το πρόγραμμα επιδότησης δανείων και τόκων μέχρι τις αναστολές προκαταβολών και φόρων. «Η χώρα τα κατάφερε ικανοποιητικά», σημείωσε και οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους στήριξαν οικονομία και εργαζόμενους. Επανέλαβε ότι υπάρχει ρεαλισμός στις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το πώς θα πορευτεί η χώρα τα επόμενα χρόνια -ήτοι καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μ.ο.- καθώς είναι πιο συντηρητικές από τις εκτιμήσεις της ΕΕ και των διεθνών οίκων.

Ανέφερε ενδεικτικά το υψηλό ποσοστό επενδύσεων και εξαγωγών και προέβλεψε συνεχή αποκλιμάκωση της ανεργίας, αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και συρρίκνωση της φτώχειας. «Προδιαγράφεται είσοδος της χώρας σε ενάρετο κύκλο υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης» πρόσθεσε, παρά τις αβεβαιότητες και τους κινδύνους.

Για τον πληθωρισμό είπε ότι πρόκειται για οξύ πρόβλημα, μεγαλύτερης διάρκειας από την αρχικώς εκτιμώμενη και με μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο κόστος. Σημείωσε ωστόσο ότι απαιτείται ορθή ανάγνωση του προβλήματος, ώστε να μην καλλιεργούνται πληθωριστικές προσδοκίες.

Σχετικά με τη ρευστότητα, αναφέρθηκε ειδικότερα στην ανάγκη να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για αύξηση περιμέτρου των bankable επιχειρήσεων. «Τράπεζες και servicers έχουν ευθύνη να αξιολογούν το παρελθόν και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και αυτές που διακρατούν ρυθμισμένες τις υποχρεώσεις τους να γίνουν και πάλι bankable», πρόσθεσε.

Οι bankable επιχειρήσεις

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης έγινε λόγος μεταξύ άλλων για την ανάγκη συνεργασίας κυβέρνησης, επιχειρηματικών φορέων και τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των servicers για την αύξηση της περιμέτρου των προς χρηματοδότηση επιχειρήσεων. Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων επανέλαβε ότι μόνο 40.000 επιχειρήσεις είναι bankable, για να υπενθυμίσει παλαιότερη δήλωση του προέδρου της ΓΣΕΒΕΕ να συνεισφέρουν όλες οι πλευρές ώστε σε ένα χρόνο να φτάσουν τις 100.000.

Για «τέλεια καταιγίδα» μίλησαν στελέχη της αντιπολίτευσης, ενώ ο πρόεδρος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς αναφέρθηκε στις πρωτοφανείς δυσχέρειες που επηρέασαν τις επιχειρήσεις τους τελευταίους 20 μήνες.

Tα συμπεράσματα της έκθεσης

Σύμφωνα με την Έκθεση ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ 2021, «Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις επιχειρήσεις», η ελληνική οικονομία μετά από μία σύντομη πορεία ισχνής ανάκαμψης ξαναμπήκε σε έντονη ύφεση το 2020, η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη στην ΕΕ μετά της Ισπανίας, με τις καταναλωτικές δαπάνες να αναδεικνύονται ως η συνιστώσα του ΑΕΠ που επλήγη περισσότερο, σημειώνοντας μείωση κατά 6,37%. Οι καθαρές επενδύσεις αναδείχθηκαν ως ο μεγάλος ασθενής κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, καθώς συνέχισαν για δέκατο συνεχόμενο χρόνο να κυμαίνονται σε αρνητικό πρόσημο. Η επανέναρξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας την τελευταία τριετία συγκρατεί την οικονομία από ακόμα μεγαλύτερη αποεπένδυση.

Επίσης η ανεργία το 2020 ανήλθε στο 16,3%, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών, μετά από μία σύντομη πορεία ισοσκελισμού, σημείωσε σημαντική επιδείνωση λόγω της απώλειας εθνικού εισοδήματος από τον τουρισμό και η αύξηση των ρευστών καταθέσεων συνεχίστηκε εντονότερα μέσα στο 2020. Εντούτοις παρατηρείται μία συστηματική μείωση των μακροπρόθεσμων καταθέσεων, κυρίως ως αποτέλεσμα των μηδενικών επιτοκίων που προωθεί η ΕΚΤ τα τελευταία χρόνια.

Τον αποπληθωρισμό της τάξης του -1,2% που σημειώθηκε το 2020 διαδέχθηκε έντονος πληθωρισμός από το β’ τρίμηνο του 2021 ενώ το 2020 υπήρξε δημοσιονομικός εκτροχιασμός, με το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης να φτάνει στο 9,73% του ΑΕΠ. Η αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και η μείωση του ΑΕΠ οδήγησε στην εκτόξευση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης στο 205,6% το 2020.

Ο γενικός κανόνας θέλει το 2021 να είναι καλύτερο από το 2020 αλλά χειρότερο από το 2019, αν και υπάρχουν δύο εξαιρέσεις: κλάδοι που τα πήγαν καλύτερα και από το 2019 και από το 2020, όπως το εμπόριο και κλάδοι που τα πήγαν χειρότερα και από το 2019 και από το 2020, όπως η ακίνητη περιουσία και η διασκέδαση.

Η εικόνα των ΜμΕ

Η πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων κατέγραψε σοβαρή μείωση του κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και ειδικότερα στο α' εξάμηνο 2021 πάνω από 1 στις 2 επιχειρήσεις (55%) εμφανίζουν μεσοσταθμική μείωση κύκλου εργασιών 41,4%. Το 2020 σε σύγκριση με το 2019 συντελέστηκε πλήρης ανατροπή στην κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Σχεδόν διπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν ζημιές (47,8% το 2020 έναντι 27,6% το 2019) και υπερδιπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν κέρδη (27,3% το 2020 από 55,2% το 2019). Επίσης αυξήθηκαν σημαντικά οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.

Τα ποσοστά των επιχειρήσεων με μηδενικά ταμειακά διαθέσιμα ήταν: 14,8% τον Ιούνιο του 2020, 24,7% τον Φεβρουάριο του 2021 και 21,4% τον Ιούλιο του 2021. Πάντως τα μέτρα που ελήφθησαν για τη στήριξη των επιχειρήσεων μετρίασαν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας, ωστόσο δεν ήταν αρκετά για να αποκαταστήσουν τη ρευστότητα του συνόλου των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμες οφειλές και όπου εφαρμόστηκαν στοχευμένα μέτρα στήριξης οι οφειλές συγκρατήθηκαν.

Εν κατακλείδι, τα μέτρα στήριξης απέτρεψαν τα μαζικά λουκέτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά καθώς η οικονομία επιστρέφει σε σχετικά ομαλές συνθήκες και τα μέτρα προστασίας αποσύρονται, ο κίνδυνος εκδήλωσης εκτεταμένων λουκέτων παραμένει.