Η προαναγγελία έβαλε φρένο στις «μαϊμού» αναστολές συμβάσεων

Φρένο στις «μαϊμού» αναστολές συμβάσεων, κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι καλούνται να εργαστούν και ο εργοδότης καλύπτει μέρος από το μισθολογικό και το μη μισθολογικό κόστος από τα χρήματα που έχουν στόχο να στηρίξουν τις επιχειρήσεις που πλήττονται πραγματικά από την κρίση, έβαλε η απόφαση του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη να προαναγγέλονται οι αναστολές στο σύστημα Εργάνη.

Τα πρώτα στοιχεία των αρμόδιων διευθύνσεων του υπουργείου, κατά τον Φεβρουάριο, που άλλαξε το σύστημα και ξεκίνησε η προαναγγελία των αναστολών, δείχνουν ότι δηλώθηκαν τουλάχιστον 75.000 εργαζόμενοι λιγότεροι σε σχέση με τον Ιανουάριο. Συγκεκριμένα, κατά τον προηγούμενο μήνα, οι εργαζόμενοι σε αναστολή φαίνεται πως μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 10% με 12% σε σχέση με τον Ιανουάριο, χωρίς να έχουν υπάρξει ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις ούτε στην κατάσταση της αγοράς, με το συνεχόμενο lockdown, ούτε στους ΚΑΔ των επιχειρήσεων που καλύπτονται από τα μέτρα προστασίας. Έτσι, την Παρασκευή αναμένεται να καταβληθούν ειδικές αποζημιώσεις ύψους έως και 534 ευρώ σε περίπου 548.000 μισθωτούς.

Η τελική εικόνα θα οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας αναμένεται να προχωρήσουν στην τελική εκκαθάριση των δικαιούχων, αφαιρώντας από τις λίστες τους μισθωτούς που έχουν διπλή απασχόληση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με τους 623.557 εργαζόμενους που έλαβαν την ειδική αποζημίωση κατά τον Ιανουάριο.

Το πρόβλημα της εκ των υστέρων δήλωσης των εργαζόμενων που μπαίνουν σε αναστολή εργασίας είχε διαπιστωθεί από τους ειδικούς της αγοράς εργασίας εδώ και μήνες. Πρόκειται για φαινόμενο όπου εργοδότες ενώ δήλωναν εργαζόμενους σε αναστολή, τους υποχρέωναν να εργάζονται είτε στον φυσικό χώρο της εργασίας τους είτε με τηλεργασία. Η κατάργηση της πρακτικής αυτής και η καθιέρωση της προαναγγελίας των αναστολών συμβάσεων, στην πράξη φαίνεται πως απέτρεψε αρκετούς εργοδότες να επαναλάβουν την πρακτική των «μαϊμού» δηλώσεων και αναστολών, ενώ έδωσε και στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας τη δυνατότητα να διενεργεί ελέγχους.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στόχος της απόφασης είναι να στηριχθούν οι πράγματι πληττόμενες επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε αυτές, με σεβασμό στα χρήματα των φορολογούμενων, καθώς η αντιμετώπιση των φαινομένων εξαπάτησης δεν είναι μόνο για οικονομικούς λόγους αλλά κυρίως είναι ζήτημα αρχής και υγιούς ανταγωνισμού.

Να σημειωθεί ότι, συνολικά, έως την Παρασκευή 5 Μαρτίου σχεδόν 750.000 δικαιούχοι θα λάβουν αποζημιώσεις ειδικού σκοπού συνολικού ύψους 380 εκατ. ευρώ. Η μεγάλη μάζα των δικαιούχων, περίπου 570.000 μισθωτοί, όσοι δηλαδή είδαν τις συμβάσεις τους να μπαίνουν σε αναστολή κατά τον Φεβρουάριο, καθώς και όσοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα Συν-Εργασία, θα πληρωθεί στις 5 Μαρτίου.

Φούσκα… προστασίας

Βέβαια, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία του συστήματος Εργάνη για το σύνολο του 2020, οι αναστολές συμβάσεων αλλά και το σύνολο των μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση, από τον πρώτο κιόλας μήνα εμφάνισης της πανδημίας στη χώρα μας, τον περασμένο Μάρτιο, έθεσαν την αγορά εργασίας σε μια «προστατευτική φούσκα». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διατήρηση της απασχόλησης στα ίδια και λίγο καλύτερα επίπεδα σε σχέση με το 2019, ενώ «παγωμένα» παρέμειναν και τα εισοδήματα των μισθωτών.

Πρόκειται για στοιχεία με βάση τα συγκεντρωτικά που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις και αποτελούν τη «φωτογραφία» της αγοράς. Μόνο που για το 2020, η φωτογραφία αυτή είναι θολή, καθώς δεν καταγράφονται οι αναστολές συμβάσεων και το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλούς κλάδους της εγχώριας οικονομίας, για πολλούς μήνες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, σε ετήσια βάση και παρά την πανδημία, ο αριθμός των εργαζόμενων αυξήθηκε κατά 3,26% ή 64.689 άτομα συγκριτικά με το 2019. Μάλιστα, φαίνεται ότι 8 στους 10 νεοπροσλαμβανόμενοι και συγκεκριμένοι οι 52.721 από τους 64.689 είναι ηλικίας 45-64 ετών, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι πιθανότατα πρόκειται για προσλήψεις που οφείλονται σε επιδοτούμενα προγράμματα του ΟΑΕΔ και κατά κύριο λόγο το πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας που «έτρεξε» το 2020 σε δήμους και φορείς του δημοσίου.

Την ίδια στιγμή και παρά το γεγονός ότι σχεδόν ένας στους δύο εργαζόμενους, για κάποιους μήνες εντός του 2020, έλαβαν ειδική αποζημίωσης της τάξης των 534 ευρώ καθαρά, λόγω της αναστολής σύμβασης, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μισθοί παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με το 2019. Συγκεκριμένα, τόσο το 2019 όσο και το 2020, περισσότεροι από 48% του συνόλου των μισθωτών αμείβονταν με έως 800 ευρώ τον μήνα. Περίπου 400.000 εργαζόμενοι, ήτοι το 20% του συνόλου, είχαν μισθούς το πολύ έως 500 ευρώ. Αύξηση υπήρξε στην απασχόληση πάνω από 35 ώρες: το 69,54 % των εργαζόμενων απασχολούνται περισσότερες από 35 ώρες την εβδομάδα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,61% σε σχέση με το 2019.