Μισθοί: Οι τρεις παράγοντες που θα καθορίσουν το ύψος τους

Τρεις ανεξάρτητες μεταβλητές αναμένεται να καθορίσουν την πορεία των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, από το δεύτερο εξάμηνο του έτους και μετά.

Η διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού βάσει της νομοθεσίας πρέπει να ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες, προκειμένου τέσσερις μήνες μετά, η κυβέρνηση να προχωρήσει στην αύξηση ή όχι των αμοιβών για περισσότερους από  500.000 εργαζόμενους που δουλεύουν με πλήρη ή μερική απασχόληση και αμείβονται με  βάση τον κατώτατο των 650 ευρώ.  

Το ίδιο διάστημα, περισσότεροι από 1,5 εκατ. εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα θα δουν μια μικρή αύξηση λόγω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες. Αν και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους αναμένεται να τεθεί αίτημα από την ελληνική κυβέρνηση για περαιτέρω μείωση των εισφορών εντός του τρέχοντος έτους, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας  (πιθανότατα και εντός της εβδομάδας θα κατατεθεί στη Βουλή), προβλέπει μείωση από 1η Ιουνίου 2020  των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες.  

Η αφαίρεση 0,9 ποσοστιαίων μονάδων από τις εισφορές εργαζόμενου και εργοδότη, που αθροιστικά ανέρχονται σε  40,56%, μεταφράζεται σε ελάφρυνση 2,21% του μη μισθολογικού κόστους. Βέβαια, η μείωση θα μοιραστεί κατά 0,48 ποσοστιαίες μονάδες για τους εργοδότες και 0,42 για τους εργαζόμενους.

Στην πράξη αυτό σημαίνει αυξήσεις καθαρών αποδοχών που ξεκινούν από 2,73 ευρώ για τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και φτάνουν έως και τα 27,3 ευρώ τον μήνα για τις ανώτατες ασφαλιστέες αποδοχές των 6.500 ευρώ τον μήνα.

Αντίστοιχα, η ελάφρυνση για τους εργοδότες ξεκινά από τα 3,12 ευρώ για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και κλιμακώνεται έως και τα 31,2 ευρώ για τις ανώτατες ασφαλιστέες αποδοχές των 6.500 ευρώ τον μήνα.   

Οι τριετίες

Κάπου κοντά στην Άνοιξη αναμένεται μια ακόμη καθοριστική απόφαση για το ύψος των μισθών χιλιάδων εργαζομένων, που είχαν θεμελιώσει τον Φεβρουάριο του 2012 δικαίωμα για επίδομα προϋπηρεσίας, τις λεγόμενες 3ετίες. Οι σύνδεσμοι βιομηχάνων της χώρας έχουν προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο θεωρώντας ότι οι 3ετίες έχουν καταργηθεί. Αν το ΣτΕ αποδεχθεί την επιχειρηματολογία των εργοδοτών, οι μειώσεις στους μισθούς σε μια μερίδα εργαζομένων με πολλά έτη ασφάλισης, που λαμβάνουν όμως αμοιβή με βάση τον κατώτατο μισθό, ενδέχεται να φθάσουν και τα  195 ευρώ τον μήνα.

Οι ειδικοί επισημαίνουν πως η απόφαση θα είναι κομβική και για το μέλλον, καθώς θα κριθεί αν ο νέος κατώτατος θα είναι «γυμνός» ή θα έχει προσαυξήσεις όχι μόνο για όσους είχαν πάνω από τρία χρόνια τον Φεβρουάριο του 2012 αλλά και για όλους τους υπόλοιπους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, όταν η ανεργία πέσει κάτω από 10%.

Ο νέος κατώτατος μισθός

Με μια σοβαρή δυσκολία αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, καθώς ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) που εμπλέκεται στη διαδικασία διαβουλεύσεων παραμένει ακέφαλος. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρατήσει χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση κατέθεσε πρόταση νόμου για αυξήσεις 7,5% ανά έτος, φέτος και το 2021. Μικρές προσδοκίες καλλιεργούν και οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών φορέων, που ζητούν κατά κύριο λόγο σημαντική μείωση του μη μισθολογικού κόστους.

Η ΓΣΕΕ, από την πλευρά της, αντιμετωπίζοντας τα εσωτερικά της προβλήματα (παραμένει με διορισμένη διοίκηση) επαναλαμβάνει τη θέση της για επιστροφή σε προμνημονιακά επίπεδα, δηλαδή στα 751 ευρώ. Θέτει, δε, εκ νέου πρόταση για επαναφορά της διαδικασίας διαπραγμάτευσης και απόφασης στα χέρια των κοινωνικών εταίρων, μέσω της υπογραφής της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.  

Για την ώρα πάντως, ισχύει η διαδικασία που ο νυν υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης θεσμοθέτησε το 2013, με τη συμμετοχή φορέων και κοινωνικών εταίρων, τη σύνταξη εκθέσεων, την κατάρτιση γνώμης που όμως δεν είναι δεσμευτική και τελικά την εισήγηση του υπουργού Εργασίας στην κυβέρνηση και την υπογραφή υπουργικής απόφασης. Βέβαια, η αύξηση της τάξης του 11% που δόθηκε πέρυσι (έφτασε το 27% για τους νέους κάτω των 25 ετών) δυσχεραίνει την όποια απόφαση. Στη ζυγαριά μπαίνει και ο συνολικότερος σχεδιασμός για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, με περαιτέρω μείωση των εισφορών και των φόρων. Αν και ακόμη είναι νωρίς, κυβερνητικοί παράγοντες έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι μια αύξηση της τάξης του 4% με 5% φέτος και άλλη τόση του χρόνου μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του κατώτατου μισθού στα 703 ευρώ, έως το 2021.

Το τελικό ύψος των αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα, για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, θα «κλειδώσει» βέβαια μετά και την απόφαση του ΣτΕ για τα επιδόματα προϋπηρεσίας.