Στην κατεύθυνση της πλήρους ενημέρωσης των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, κινείται η Πράξη Διοικητή, που ανακοινώθηκε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Ν. Γκαργκάνα.

Επίσης ο κ. Γκαργκάνας διατύπωσε αιχμές για ασάφεια στο νόμο για τα πανωτόκια, επισημαίνοντας ότι οι ”τράπεζες δίνουν άλλη ερμηνεία και οι υπόχρεοι διαφορετική”, ενώ για περισσότερες εξηγήσεις παρέπεμψε στον... κ. Χριστοδουλάκη.

Ο κ. Γκαργκάνας, εμμέσως πλην σαφώς άφησε να εννοηθεί ότι η κατάργηση του πλαφόν στην καταναλτωκή πίστη (σ.σ. το οποίο χαρακτήρισε ως ”μικρή ανωμαλία”) θα πρέπει να αναμένεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2003 κι αφού συνεκτιμηθούν τα στοιχεία σχετικά με την υπερχρέωση των νοικοκυριών και το ρυθμό αύξησης του δανεισμού.

Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα της χώρας δεν μπορεί να θεσμίσει ανώτατο όριο στα επιτόκια των καρτών. Ομως, χαρακτήρισε ως δικαστική αρμοδιότητα την καταχρηστικότητα των όρων στα δάνεια.

Τέλος, έκανε γνωστό ότι ξεκίνησε η πιλοτική λειτουργία της ”Λευκής Λίστας” του Τειρεσία, ενώ είπε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο πρόσθετων προβλέψεων για επισφάλειες για τις τράπεζες.

Συγκεκριμένα, η Πράξη Διοικητή, συμπλήρωσε και κωδικοποίησε σε ενιαίο κείμενο, τις ισχύουσες διατάξεις περί διαφάνειας των διαδικασιών και των όρων των συναλλαγών, μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και των συναλλασσομένων με αυτά.

Πιο συγκεκριμένα, η Πράξη αποσκοπεί:

* στην προσαρμογή των ρυθμίσεων, που αφορούν στην ενημέρωση των συναλλασσομένων από τα πιστωτικά ιδρύματα, λαμβάνοντας υπόψη το χρηματοοικονομικό περιβάλλον του ελεύθερου ανταγωνισμού, το οποίο έχει πλέον διαμορφωθεί και τη διεθνοποίηση των αγορών τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών.

* στην παροχή επαρκούς ενημέρωσης των συναλλασσομένων με τις τράπεζες, ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες και του μη έμπειρου καταναλωτή.

* στο να μπορεί να συγκρίνει κάποιος και ειδικότερα ο μη έμπειρος συναλλασσόμενος, τα προσφερόμενα προϊόντα και τις υπηρεσίες των πιστωτικών ιδρυμάτων.

* στην ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων.

* στην υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων να έχουν οι διαφημίσεις τους περιεχόμενο απλό, κατανοητό και αληθές.

Ειδικότερα με τις διατάξεις της Πράξης:

* Καθορίζονται οι γενικές αρχές που διέπουν το πλαίσιο ενημέρωσης και ανταπόκρισης, σε αιτήματα για παροχή πληροφοριών.

* Εξειδικεύονται οι υποχρεώσεις ενημέρωσης των συναλλασσομένων, κατά κατηγορία συναλλαγής.

* Θεσπίζεται υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων για ενημέρωση των συναλλασσομένων, όχι μόνον πριν την ολοκλήρωση, αλλά και πριν την έναρξη και σε όλη τη διάρκεια της συμβατικής σχέσης και για όλα τα στοιχεία που προσδιορίζουν το περιεχόμενό της (έναρξη και λήξη τοκοφορίας, επιτόκιο, έξοδα τρίτων, φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις).

* Καθορίζεται υποχρέωση σαφούς προσδιορισμού του επιτοκίου αναφοράς, σε περιπτώσεις δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο, ούτως ώστε να είναι γενικώς αναγνωρίσιμο και επαληθεύσιμο.

* Πέραν της περιοδικής έγγραφης ενημέρωσης των συναλλασσομένων, προβλέπεται η υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων, να ανταποκρίνονται σε αιτήματα των συναλλασσομένων για παροχή πληροφοριών και διευκρινίσεων, που δεν καλύπτονται από τους άλλους τρόπους ενημέρωσης.

Υιοθετείται η αρχή του ”εύλογου χρονικού διαστήματος”, με σαφές μέτρο αναλογικότητας, το βαθμό δυσκολίας για την παροχή των ζητούμενων πληροφοριών και ανώτατο όριο, αυτό που τίθεται από το Νόμο περί ρυθμίσεως ληξιπρόθεσμων οφειλών (Ν. 2873/2000, άρθρο 47 παράγρ.3, όπως ισχύει).

Επίσης, στο θέμα αυτό αναγνωρίζεται το δικαίωμα των τραπεζών στη λήψη αμοιβής για τα σχετικά έξοδα, αφού όμως έχουν ενημερώσει με σαφή τρόπο τους συναλλασσομένους.

* Δίδεται έμφαση στην ενημέρωση των οφειλετών δανείων ή των εγγυητών, κατά τη διάρκεια ισχύος των συμβάσεων και ιδίως στις περιπτώσεις που οι δανειολήπτες περιέρχονται σε υπερημερία.

* Ιδιαίτερη μορφή πληροφόρησης, προβλέπεται στις περιπτώσεις παροχής νέων συνθέτων προϊόντων και υπηρεσιών, ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση και συγκρισιμότητα και να αξιολογούνται οι ενυπάρχοντες κίνδυνοι ως προς τις βασικές συνιστώσες των προϊόντων.

* Επιβάλλεται υποχρέωση στα πιστωτικά ιδρύματα, να μεριμνούν για την εκπαίδευση των υπαλλήλων τους, ώστε να ανταποκρίνονται επαρκώς στην παροχή εξειδικευμένης πληροφόρησης, που απαιτείται στις διαρκώς εξελισσόμενες μορφές συναλλαγών.

* Προβλέπεται ειδική πληροφόρηση για τις διενεργούμενες μέσω του Διαδικτύου τραπεζικές συναλλαγές.

* Καθιερώνεται προθεσμία (45 ημερών κατ’ ανώτατο όριο) εντός της οποίας, οι υφιστάμενες στα πιστωτικά ιδρύματα Υπηρεσίες Εξέτασης Παραπόνων, οφείλουν να διεκπεραιώνουν τα σχετικά αιτήματα. Τα πιστωτικά ιδρύματα γνωστοποιούν στην Τράπεζα της Ελλάδος, τα στοιχεία που αφορούν στην διεκπεραίωση των παραπόνων.

Τέλος, επιβεβαιώνεται ο ρόλος του επιτοκίου ως βασικής παραμέτρου της τιμολόγησης των τραπεζικών δανείων, μη επιτρεπομένης της είσπραξης κάθε συμπληρωματικής του επιτοκίου μορφής προμήθειας, με ορισμένες εξαιρέσεις (προμήθεια αδράνειας και προμήθεια επί κοινοπρακτικών δανείων).

Επίσης, στην έννοια των προμηθειών αυτών δεν εμπίπτουν οι αμοιβές, οι εφάπαξ δαπάνες, καθώς και τα έξοδα υπέρ τρίτων (π.χ. συμβολαιογραφικά, έξοδα εκτίμησης και ελέγχου τίτλων ακινήτου, εγγραφή υποθήκης κτλ), τα οποία οι τράπεζες μπορούν να εισπράττουν σύμφωνα με τις προβλεπόμενες στην Πράξη ειδικές ρυθμίσεις περί έγκαιρης και πλήρους ενημέρωσης των συναλλασσομένων.

Η Πράξη Διοικητή 2501/31.10.2002 ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2003, οπότε παύουν να ισχύουν οι υφιστάμενες μέχρι σήμερα σχετικές διατάξεις.