Χρέη προς Ταμεία: Ποιοι αποκτούν «δεύτερη ευκαιρία»

Στο τέλος Μαΐου 2020, αναμένεται να ολοκληρωθεί η ρύθμιση των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε έως 120 δόσεις, καθώς με διάταξη που περιλαμβάνεται στο διυπουργικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, αργά το βράδυ της Παρασκευής, δίνεται παράταση στη διαδικασία βεβαίωσης οφειλών για 5 μήνες. Παράλληλα, μάλιστα, δίνεται δυνατότητα επανένταξης στη ρύθμιση σε όσους εντάχθηκαν σε αυτήν, σταμάτησαν όμως να την εξυπηρετούν, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν πλέον να βρεθούν αντιμέτωποι με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, η διάταξη το νομοσχεδίου αφορά περίπου 75.000 με 80.000 οφειλέτες.

Οι περίπου 30.000 από αυτούς εντάχθηκαν αρχικά στη ρύθμιση που τρέχει από τον Μάιο του 2019, όμως πλέον δεν εξυπηρετούν τις δόσεις και τις τρέχουσες εισφορές, με αποτέλεσμα να βρίσκονται ξανά εκτός ρύθμισης. Μάλιστα, ειδικοί εκτιμούν ότι ευνοημένοι με τη διάταξη που αναμένεται να ψηφιστεί εντός της εβδομάδας είναι κυρίως 15.000 με 16.000 μη μισθωτοί, που  έχασαν τη ρύθμιση και πλέον κινδυνεύουν με πλήρη αναβίωση της παλαιάς οφειλής πριν το διπλό κούρεμα προσαυξήσεων και βασικού χρέους μέσω του επανυπολογισμού.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι περίπου 15.000 επιχειρηματίες - εργοδότες που εντάχθηκαν και στη συνέχεια απεντάχθηκαν και πλέον, αποκτούν εκ νέου δικαίωμα διακανονισμού.

Σύμφωνα με τη διάταξη που κατατέθηκε στη Βουλή, βασική προϋπόθεση για την επανένταξη του οφειλέτη είναι η πληρωμή του συνόλου των δόσεων που έχουν καταστεί απαιτητές, αλλά και των νέων βεβαιωμένων εκτός ρύθμισης οφειλών. Η αίτηση για την επανένταξη θα υποβάλλεται στο ΚΕΑΟ. Η επανένταξη θα γίνεται με τους ίδιους όρους με τους οποίους ο ασφαλισμένος εντάχθηκε αρχικά στη ρύθμιση.  

Άλλοι περίπου 50.000 οφειλέτες μη μισθωτοί βρίσκονται... στο περίμενε εδώ και μήνες, καθώς έχοντας ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος, έχουν υποβάλει την πρώτη αίτηση προς τον ΕΦΚΑ, έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα ένταξης και περιμένουν τα ταμεία να βεβαιώσουν τις οφειλές, προκειμένου σε δεύτερη φάση να υποβάλουν δεύτερη αίτηση προς το ΚΕΑΟ και να ξεκινήσουν οι πληρωμές. Αυτή η περίοδος αναμονής παρατείνεται για 5 μήνες και συγκεκριμένα έως 31/5/2020, ώστε να ενταχθούν οριστικά στη ρύθμιση οι περίπου 50.000 μη μισθωτοί.

Προσοχή: Πρόκειται για οφειλέτες που έχουν υποβάλει αίτηση στον ΕΦΚΑ έως τις  7 Οκτωβρίου και θα έπρεπε έως το τέλος του χρόνου να ξεκινήσουν και τις καταβολές των δόσεων. Όμως, η  δραματική καθυστέρηση των ασφαλιστικών ταμείων, κυρίως του πρώην ΕΤΑΑ αλλά και του ΟΑΕΕ, να βεβαιώσουν και να εκκαθαρίσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ασφαλισμένων τους, ανάγκασε την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας να καταθέσει την εν λόγω διάταξη. Σε αντίθετη περίπτωση υπήρχε ο κίνδυνος, οι περίπου 50.000 μη μισθωτοί να χάσουν τη ρύθμιση χωρίς δική τους ευθύνη.

Πρόκειται κυρίως για γιατρούς, μηχανικούς και δικηγόρους, οι οποίοι έχουν υποβάλει εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος τουλάχιστον την πρώτη, υποχρεωτική αίτηση, που τους εντάσσει αυτόματα στη διαδικασία διακανονισμού. Αναμένουν όμως χωρίς αποτέλεσμα την εκκαθάριση των οφειλών τους, προκειμένου να προχωρήσουν στη δεύτερη φάση, που θα τους εντάξει ουσιαστικά στη διαδικασία διακανονισμού.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης και έμπειροι φοροτεχνικοί επισήμαιναν όλο το προηγούμενο διάστημα ότι η ρύθμιση κινδύνευε να αποτύχει, ειδικά για τους επιστήμονες. Για παράδειγμα υπάρχει μια ομάδα από υποψήφιους συνταξιούχους οι οποίοι αναμένουν από το ΚΕΑΟ να καθοριστεί το ύψος της δόσης που θα παρακρατείται από τη σύνταξή τους. Αλλά και στην περίπτωση των επιστημόνων, ενώ οι οφειλές προς το ΕΤΕΑΕΠ (π.χ. από το πρώην ΤΕΑΜΕΔΕ) εμφανίζονται κανονικά στην αρχική αίτηση του ασφαλισμένου, δεν έχουν ακόμη μεταβιβαστεί στο ΚΕΑΟ για να γίνει η ρύθμιση. Οπότε, οι οφειλές αυτές είναι «στον αέρα».

Σε άλλες  περιπτώσεις επιστημόνων, το σύστημα έχει εντάξει στο υπό ρύθμιση ποσό και τις εκκαθαρίσεις ΕΤΕΑΕΠ 2017 και 2018, παρότι οι εισφορές αυτές είναι ήδη ρυθμισμένες σε 36 άτοκες δόσεις. Άλλοι πάλι, αμφισβητούν οφειλές μέσω της διαδικασίας της εύλογης αμφιβολίας, με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζουν τις οφειλές που το ΚΕΑΟ τούς παρουσιάζει για το διάστημα από το 2016 και πίσω.