Bloomberg: Σχέδιο Κομισιόν για στήριξη ελληνικών και ιταλικών τραπεζών

«Χέρι βοήθειας» από τους ευρωβουλευτές αναμένεται να λάβουν σύντομα οι ιταλικές τράπεζες και πιθανώς οι ελληνικές, στην αναγκαία προσπάθεια επιθετικής μείωσης του «βουνού» των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους (Non Performing Exposures- NPEs).

Σύμφωνα με το Bloomberg, έχει ετοιμαστεί και προωθείται προς ψήφιση σχέδιο οδηγίας, το οποίο προβλέπει ότι σε περίπτωση που μια τράπεζα προχωρήσει σε πώληση μεγάλου χαρτοφυλακίου NPEs κάτω από την καθαρή λογιστική του αξία, τότε η συναλλαγή δεν θα αποτελεί οδηγό για την επανεκτίμηση του κινδύνου του υπολοίπου χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων της υποκατηγορίας.

Για να πληροί μια συναλλαγή το χαρακτηρισμό «μεγάλη» θα πρέπει η ονομαστική αξία των μεταβιβασθέντων δανείων να ξεπερνά το 20% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Δεν έχει διευκρινισθεί αν αναφέρεται στο σύνολο των NPEs ή στο επιμέρους σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων της υποκατηγορίας από την οποία προέρχονται τα πωληθέντα δάνεια (πχ στεγαστικά, καταναλωτικά, μικρά επιχειρηματικά, επιχειρηματικά).

Ο προτεινόμενος κανόνας εφαρμόζεται για όσες τράπεζες ακολουθούν εσωτερικό υπολογισμό του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικό και όχι τυποποιημένο.

Με το υφιστάμενο πλαίσιο, αν μια τράπεζα πωλήσει δάνεια κάτω από τη λογιστική τους αξία και εφαρμόζει εσωτερικό μοντέλο υπολογισμού του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού, πρέπει να σταθμίσει εκ νέου τον κίνδυνο ομοειδών «κόκκινων» δανείων, με οδηγό τη συντελεσθείσα συναλλαγή.  Έτσι αυξάνεται το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό και επακόλουθα μειώνονται οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.  

Με την υπό ψήφιση οδηγία η παραπάνω υποχρέωση αναιρείται για πωλήσεις μεγάλων χαρτοφυλακίων, οι οποίες διενεργούνται με ζημιά, προκειμένου να διευκολυνθούν οι τράπεζες να προχωρήσουν σε επιθετική μείωση των NPEs. Αυτό θα μπορούσε να δώσει ώθηση στις ιταλικές τράπεζες, που «κάθονται» πάνω σε «κόκκινα» δάνεια ύψους 174 δισ. ευρώ.

Δεν είναι σαφές το πόσο θα έχει θετική επίδραση στην προσπάθεια των ελληνικών τραπεζών να μειώσουν τα NPEs καθώς μόνο δύο εξ αυτών (Εθνική, Eurobank) ακολουθούν το σύστημα εσωτερικού υπολογισμού του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού τους.  

Επιπρόσθετα, οι ελληνικές τράπεζες υπό την πίεση που δημιουργεί ο κίνδυνος μετατροπής των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε οριστικές, αποφεύγουν να εγγράψουν μεγάλες ζημιές. Φροντίζουν, δε, πριν τη μεταβίβαση των χαρτοφυλακίων να πάρουν τυχόν επιπρόσθετες προβλέψεις, με αποτέλεσμα οι συναλλαγές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα να είναι κεφαλαιακά, είτε ουδέτερες είτε θετικές.

Έγγραφο που έχει δει το Bloomberg περιγράφει έναν προτεινόμενο συμβιβασμό επί της νομοθεσίας στην οποία κατέληξαν αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Αυστριακής κυβέρνησης, η οποία ηγείται των εργασιών επί του νομοσχεδίου εκ μέρους των κρατών-μελών της ΕΕ.

Η πρόταση αυτή αποτελεί την πιο πρόσφατη ένδειξη πως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ χαλαρώνουν τους νέους κανόνες για τα κεφάλαια και τη ρευστότητα των τραπεζών, απαντώντας έτσι στις εκκλήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών που δυσκολεύονται να ενισχύσουν τα κέρδη τους μετά από μια μακρά περίοδο χαμηλών επιτοκίων και έντονου ανταγωνισμού από ξένες τράπεζες. Η νέα αντιμετώπιση των «μαζικών πωλήσεων» κόκκινων δανείων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών τραπεζικών κανόνων που «σέρνεται» εδώ και δυο χρόνια.

Το νέο μέτρο, σύμφωνα με το Bloomberg, θα ισχύει για τις πωλήσεις μετά τις 23 Νοεμβρίου του 2016 και θα λήγει τρία χρόνια αφότου τεθούν σε ισχύ οι κανόνες, σύμφωνα με το έγγραφο. Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ δεν έχουν ακόμα υπογράψει το πακέτο, το οποίο θα συζητήσουν στην επόμενη συνεδρίασή τους στις 4 Δεκεμβρίου.

Εκπρόσωπος της Αυστριακής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αρνήθηκε να σχολιάσει.

Εξάλλου, όπως ανέφερε σήμερα η Κομισιόν, εν όψει της συνεδρίασης των ΥΠΟΙΚ την επόμενη εβδομάδα, όπου θα αποφασίσουν για την εισαγωγή του ευρωπαϊκού προγράμματος εγγύησης καταθέσεων, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν μειώσει τα «κόκκινα» δάνεια και έχουν αυξήσει τις προβλέψεις.

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα εγγύησης καταθέσεων (EDIS) θα εγγυάται πως ο κάτοχος κατάθεσης έως 100.000 ευρώ σε οποιαδήποτε τράπεζα σε χώρα της ευρωζώνης πάντα θα παίρνει τα χρήματά του πίσω σε περίπτωση κατάρρευσης μιας τράπεζας, σημειώνει το Reuters.

Όμως, αν και αυτό θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη στον τραπεζικό κλάδο και θα απέτρεπε τη μαζική φυγή καταθέσεων, Γερμανία και κάποιες άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες υποστηρίζουν πως το πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί μόνο όταν οι τράπεζες σε διάφορες χώρες καταστούν ασφαλέστερες μειώνοντας τα υφιστάμενα ρίσκα.

Ένα τέτοιο ρίσκο είναι ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς και το μέγεθος των προβλέψεων που γίνονται γι’ αυτά.

Ο οδικός χάρτης για την έναρξη της πολιτικής συζήτησης για την EDIS, καθώς και για άλλες μεταρρυθμίσεις για εμβάθυνση της οικονομικής ενοποίησης των χωρών της ευρωζώνης, θα συζητηθεί τη Δευτέρα από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης.

Όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μέρος των προσπαθειών για μείωση του ρίσκου στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, είναι η εξεύρεση λύσης για τα υψηλά αποθέματα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

«Στη βάση της προόδου που έχει επιτευχθεί στο θέμα της μείωσης ρίσκου, καλώ τους υπουργούς Οικονομικών και τους ηγέτες της ΕΕ να συμφωνήσουν τον Δεκέμβριο σε απτά μέτρα διαμοιρασμού του ρίσκου», ανέφερε, αναφερόμενος στην EDIS.