Τράπεζες: Μονόδρομος το σχέδιο ΤτΕ στα «κόκκινα» δάνεια

Μονόδρομο για το τραπεζικό σύστημα αποτελεί η υιοθέτηση του σχεδίου τιτλοποίησης «κόκκινων» δάνειων που έχει επεξεργαστεί η ΤτΕ, προκειμένου να ανακοπεί ο… κατήφορος των κεφαλαιοποιήσεων, που απειλεί να θέσει τις εγχώριες τράπεζες στο περιθώριο της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας.

Η απόφαση του MSCI να υποβαθμίσει τους τίτλους τριών τραπεζών (Eurobank, Εθνική, Πειραιώς) από τον MSCI Greece Standard στον μικρότερο δείκτη Small Cap αποτελεί, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, κομβικής σημασίας εξέλιξη, καθώς έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία αμφισβητείται η ικανότητά τους να μειώσουν επιθετικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, χωρίς να «καίνε» το σύνολο της προ προβλέψεων κερδοφορίας τους.

Στη χθεσινή συνεδρίαση, οι πιέσεις στον τίτλο της Alpha Bank, πρωτίστως, έφεραν τον δείκτη των τραπεζών μια ανάσα από τις 400 μονάδες και σε νέο ιστορικό χαμηλό σε κλείσιμο. Η τρέχουσα κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών διαμορφώνεται χαμηλότερα από τα 4 δισ. ευρώ, με το 40% του κλάδου να είναι η Alpha Βank.

Η υποβάθμιση δεν αυξάνει απλά την πίεση στις κεφαλαιοποιήσεις, αλλά μειώνει το εύρος των επενδυτών, στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν τα πιστωτικά ιδρύματα για μελλοντικές εκδόσεις συμπληρωματικών ή βασικών κεφαλαίων. Εξέλιξη που σε συνδυασμό με την καταβαράθρωση των κεφαλαιοποιήσεων είναι άκρως επικίνδυνη, καθώς εμποδίζει την επαναφορά στην ομαλότητα, την ώρα που η οικονομία αναπτύσσεται.

«Αν δεν αναστραφεί η παραπάνω τάση, σε λίγο καιρό δεν θα ασχολείται κανείς επενδυτής μαζί μας», αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σημειώνοντας ότι το σχέδιο της ΤτΕ μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για να μεταστραφεί η τάση και να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον των επενδυτών.

Η εκτίμησή τους εδράζεται στο γεγονός ότι το σχέδιο δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν επιθετικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους, φθάνοντας σε 4 με 5 χρόνια από σήμερα στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, χωρίς να αμελήσουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας και επομένως το σκέλος των εσόδων τους.

Η δε μείωση των NPEs θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αγορών, επιτρέποντας στις τράπεζες να προχωρήσουν σε ομολογιακές εκδόσεις που θα ενισχύσουν τη κεφαλαιακή τους βάση, ώστε να τρέξουν παράλληλα με τις τιτλοποιήσεις την ολική εξυγίανση των ισολογισμών τους.

Τέλος, η διαγραφή του αναλογούντος αναβαλλόμενου φόρου και η μετατροπή του σε εγγύηση του Δημοσίου επί του senior note τίτλου της τιτλοποίησης αποτελεί, κατά τους ίδιους, ένα έξυπνο bypass για παροχή κρατικής εγγύησης, η οποία, αφενός θα είναι λειτουργική, αφετέρου θα ενέχει χαμηλότερο κίνδυνο να θεωρηθεί από την DG Comp έμμεση ενίσχυση.

Στελέχη πάντως των hedge funds επισημαίνουν τον προβληματισμό που δημιούργησε στις τάξεις των διεθνών επενδυτών η κινητοποίηση της ΤτΕ και η δρομολόγηση νέου σχεδιασμού για τα κόκκινα δάνεια, καθώς το προηγούμενο διάστημα εμφανιζόταν καθησυχαστική για την πορεία του κλάδου. Από την άλλη βέβαια, πηγές της αγοράς σημειώνουν ότι η πτώση των μετοχών ήταν αυτή που έδειξε την αμφισβήτηση από την πλευρά των επενδυτών της δυνατότητας των τραπεζών να πετύχουν τους φιλόδοξους στόχους του SSM έως το 2021. Αυτό οδήγησε και στη διαμόρφωση νέων σχεδιασμών για την αντιμετώπιση του προβλήματος. 

Οι δυσκολίες που εμφανίζει το σχέδιο για APS

Στον αντίποδα, το σχέδιο που επεξεργάζεται το ΤΧΣ για την παροχή απευθείας κρατικής ενίσχυσης στα senior note ομόλογα τιτλοποιήσεων παρουσιάζει σημαντικά θέματα, τα οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, δύσκολα θα επιλυθούν με τρόπο που να καταστούν χρηστικό το εργαλείο.

Οι δυσκολίες οδήγησαν στην ανάθεση του project στη JP Morgan ενώ αρχικά το σχέδιο επεξεργαζόταν η Blackrock.  

Το σίγουρο είναι ότι προς το παρόν δεν έχει βρεθεί τρόπος, ώστε να αντιγραφεί το ιταλικό μοντέλο με λελογισμένο δημοσιονομικό κόστος ή χωρίς να ζητηθεί από τον ESM χρήση μέρους του κεφαλαιακού αποθέματος της χώρας. Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι οι εκδόσεις της Ιταλικής Δημοκρατίας διαβαθμίζονται πιστοληπτικά ως επενδύσιμες (investment grade) ενώ της ελληνικής, όχι.

Η παραπάνω διαφοροποίηση καθιστά δύσκολη την εξίσωση να βρεθεί ένα αποδεκτό για τις τράπεζες κόστος, που θα καταβάλλεται στο Δημόσιο έναντι της εγγύησης, και την ίδια στιγμή να αντανακλά το ρίσκο χώρας και τραπεζών, ώστε να μη θεωρηθεί έμμεση κρατική ενίσχυση. Επιπρόσθετα, δυσκολίες υπάρχουν στο πώς θα αποτυπωθεί λογιστικά το δυνητικό δημοσιονομικό κόστος.

MSCI, ευρωπαϊκές τράπεζες και ομόλογα

Πέραν όμως των εκροών από τις αλλαγές στους δείκτες MSCI, το αρνητικό κλίμα ενισχύεται από την άνοδο των αποδόσεων στα εγχώρια ομόλογα και στις συνθήκες risk-off που επικρατούν και ενισχύονται στις ευρωπαϊκές τραπεζικές συνολικά. Από αρχές του έτους, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφανίζουν απώλειες από 40% έως 69% αλλά και στον δείκτη Stoxx 600 Banks το πρόσημο είναι έντονα αρνητικό στο -24%. Oι πωλήσεις ωστόσο συμπίπτουν και με την άνοδο των αποδόσεων των ελληνικών δεκαετών ομολόγων.

Η απόδοση στο 4,7% που σχεδόν έφτασε χθες το 10ετές είναι το υψηλότερο σημείο μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα τον Αύγουστο και πλησιάζει επικίνδυνα το υψηλό έτους.