Το παιχνίδι με τις συντάξεις και το μήνυμα Γιούνκερ

Βρυξέλλες, ανταπόκριση, Αγγελική Παπαμιλτιάδου

Χαμηλούς τόνους για το θέμα των συντάξεων θέλουν να κρατήσουν στην παρούσα φάση όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, όχι μόνο λόγω προεκλογικής εκστρατείας στην Ελλάδα και την ΕΕ, αλλά και γιατί έχουν να αντιμετωπίσουν δύο πιο ακανθώδη θέματα: α) Τον προϋπολογισμό της Ιταλίας και β) Τo διαφαινόμενο ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις για το Brexit.

Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν ανέφερε στο Euro2day.gr ότι αντιλαμβάνεται πως οι τόνοι σηκώθηκαν στην Ελλάδα για το θέμα, λόγω επικείμενων εθνικών εκλογών, αλλά όπως εξήγησε, «το προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στην Κομισιόν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου είναι απλά αυτό: «προσχέδιο».

«Είναι καθαρά θέμα της Αθήνας εάν θα βάλει τις συντάξεις μέσα ή όχι. Αυτό ισχύει για όλες τις χώρες-μέλη. Όπως κάθε χρόνο, οι προϋπολογισμοί αναθεωρούνται βάσει των εκτιμήσεων της Κομισιόν και σε συνεργασία με τις χώρες-μέλη», ανέφερε η πηγή.

«Στην περίπτωση της Ελλάδας, η απόφαση περιλαμβάνει και την έγκριση του ESM (δηλαδή του Eurogroup) μαζί με το assessment της Κομισιόν».

Όπως κατ’ αποκλειστικότητα είχε γράψει το Euro2day.gr και επιβεβαιώθηκε αργότερα από πηγές του Eurogroup, η ουσιαστική συζήτηση για τις συντάξεις θα γίνει γύρω στα Χριστούγεννα. Δεν αποκλείεται, δε, να μπει ένας αστερίσκος αναβολής μέχρι να κλείσει ταμειακά ο προϋπολογισμός του 2018, στο τέλος Φεβρουαρίου του 2019, ώστε να οριστικοποιηθούν τα στοιχεία και το πλεόνασμα, με πάγωμα του μέτρου στο ενδιάμεσο.

Για να μπορέσει να γίνει αυτό, όμως, χρειάζεται η Αθήνα να μελετήσει τα μεγέθη και να παρουσιάσει ισχυρά και εφαρμόσιμα αντίμετρα, ώστε να μη δοθεί οποιαδήποτε δικαιολογία σε σκληροπυρηνικές χώρες να τα αμφισβητήσουν.

Η Γερμανία και το ΔΝΤ

Αυτό που ακούγεται και γράφεται σε ορισμένα μέσα ενημέρωσης για βέτο και αντιδράσεις του ΔΝΤ για το θέμα των συντάξεων, «ξεφουσκώνει» εκ των πραγμάτων γιατί:

1. Η Ελλάδα δεν είναι πλέον σε πρόγραμμα και το ΔΝΤ δεν έχει δικαίωμα βέτο ή επιβολής διαφορετικών εκτιμήσεων. Ναι μεν μπορεί να βγάζει τις δικές του προβλέψεις, όμως όπως κατέστησε σαφές η Κομισιόν από το 2017, τα στοιχεία τα δικά της αλλά και της Eurostat είναι αυτά που ακολουθούνται.

2. Ο τρόπος που θα λαμβάνονται οι αποφάσεις από εδώ και πέρα είναι με συνεργασία όλων των πλευρών. Με άλλα λόγια, εάν η Αθήνα έχει ισχυρά διαπραγματευτικά ατού και ακολουθήσει τους σωστούς χειρισμούς, δύσκολα μια χώρα θα πει «όχι» στην ανταλλαγή μέτρων (σε αυτή την περίπτωση, οι συντάξεις) με τη δικαιολογία της εσωτερικής πολιτικής πίεσης. Η Αθήνα, όμως, πρέπει να καταλάβει ότι χρειάζονται πλέον άλλοι χειρισμοί και από την αρχή να μην επιτρέψει φαινόμενα «παρέμβασης» και πιέσεις από τους εταίρους που δεν εμπίπτουν στον τρόπο λειτουργίας του μεταμνημονιακού προγράμματος.

3. Είναι σαφές πλέον ότι η πολιτική και η οικονομία έχουν γίνει «ένα». Με την Άνγκελα Μερκελ να βρίσκεται συνεχώς υπό πίεση (πολλοί αξιωματούχοι δεν αποκλείουν την έξοδό της το 2019), το προσφυγικό και η Ελλάδα αναδεικνύονται ως δύο ισχυρά «χαρτιά» για την ίδια.

Τι είπε ο Γιούνκερ για τις συντάξεις στην Ελλάδα

Πολλά έχουν γραφτεί για το τι είπε και τι δεν είπε τελικά ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για το θέμα των συντάξεων. Παρά το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος Τύπου του Μαργαρίτης Σχοινάς προσπάθησε -με εμφάνισή του σε ελληνικό κανάλι- να μαζέψει τα ρεπορτάζ περί «τελεσιγράφου» Γιούνκερ, εντούτοις τα δημοσιεύματα συνεχίζονται.

Ανώτατος παράγοντας είχε εξηγήσει τότε τη λογική Γιούνκερ. Επανήλθε μεν τώρα, με την εξής ατάκα: «Αφού κάποιοι λένε ότι δεν αλλάζει γνώμη εύκολα ο κ. Γιούνκερ, καλό είναι να διαβάσουν την τοποθέτησή του συγκεκριμένα περί των συντάξεων στην Ελλάδα».

Η τελευταία φορά που μίλησε δημοσίως για το θέμα ο πρόεδρος της Κομισιόν ήταν τον Απρίλιο του 2017 σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr και είπε τα εξής:

«Εξέφρασα τη θέση (σε συνάντησή του με την Κριστίν Λαγκάρντ, που επέμεινε σε περικοπές συντάξεων) ότι δεν πρέπει να υπάρχουν μεγάλες περικοπές στις συντάξεις, όπως θέλουν οι θεσμοί, γιατί μόνο ο φτωχός πληθυσμός της ελληνικής κοινωνίας -οι συνταξιούχοι- είναι αυτοί που υποφέρουν. Πιστεύω ότι όλες αυτές οι προσπάθειες για περικοπές στις συντάξεις δεν λαμβάνουν υπόψη την πρόσφατη απόδοση της ελληνικής οικονομίας. Το πλεόνασμα του 2016 ήταν υψηλότερο από ό,τι ανέμεναν οι θεσμοί. Όχι η Κομισιόν, αλλά κάποιοι άλλοι από τους θεσμούς. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ελλάδα κάνει τεράστια προσπάθεια και θα ήταν "κακή θέση" εάν επιμείνουμε σε μεγάλες περικοπές στις συντάξεις. Γιατί στις σοσιαλδημοκρατίες υπάρχει και ένα όριο στις προσπάθειες». 

Απ’ ό,τι μας έχει μεταφέρει ο ανώτατος παράγοντας της Κομισιόν, το προεκλογικό «στοιχείο» έχει φουντώσει και μέσα στην Κομισιόν, ενόψει των ευρωεκλογών που θα κρίνουν ποιος θα λάβει το αξίωμα του προέδρου της, με αποτέλεσμα πολλοί αξιωματούχοι και υπάλληλοι της Κομισιόν να προσπαθούν να περάσουν «γραμμές».

Για αυτό τον λόγο, όπως μαθαίνουμε, ο πρόεδρος Γιούνκερ, εδώ και 10 μήνες, έχει «περάσει» το θέμα Ελλάδα στους αρμόδιους επιτρόπους κ.κ. Ντομπρόβσκις και Μοσκοβισί, οι οποίοι ακολουθούν τη γραμμή των χαμηλών τόνων αλλά και της διαλλακτικότητας, όταν και εφόσον έρθει η ώρα...