Φοροκίνητρα για τη μείωση των «κόκκινων δανείων»

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, τη μεγαλύτερη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες εφεξής. Γι’ αυτό πρέπει να αυξήσουν τις ενέργειές τους προς την κατεύθυνση αυτή, με βασικότερη την ενίσχυση των εσωτερικών μονάδων διαχείρισης NPLs, η οποία, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, βρίσκεται σε χαμηλό ακόμη επίπεδο. Παράλληλα, καλεί τις αρχές να δώσουν φορολογικά κίνητρα στις εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων.

Οι συντάκτες της έκθεσης διαπιστώνουν ότι έχουν γίνει μία σειρά από βήματα προόδου στο τραπεζικό σύστημα (μείωση ELA, αύξηση της πρόσβασής τους στη διατραπεζική, σταθεροποίηση καταθέσεων, μεταρρυθμίσεις μείωσης του κόστους, ανακεφαλαιοποίηση, αναβάθμιση από τους οίκους αξιολόγησης κ.λπ.), ωστόσο παραμένουν να γίνουν ακόμη πολλά, με στόχο να καταφέρουν οι τράπεζες να διαχειριστούν το μεγάλο στοκ των NPLs.

Μνεία γίνεται και για τα capital controls, όπου αναφέρεται ότι έχουν γίνει κινήσεις χαλάρωσης, υπάρχει ο οδικός χάρτης για την άρση τους με βάση την πορεία της οικονομίας, ωστόσο η παραμονή τους δημιουργεί περιορισμούς στην οικονομία.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται η ανάγκη να συνεχισθεί η μεταρρύθμιση της διοικητικής διακυβέρνησης των τραπεζών. Επισημαίνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν εξαιτίας της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό, όμως, με τα δομικά προβλήματα στον τρόπο διοίκησης των ελληνικών τραπεζών προ κρίσης. Με βάση την έκθεση, δεν υπήρχαν αυστηροί κανόνες στο credit risk των τραπεζών, με αποτέλεσμα αυτό να αποτυπώνεται στον τρόπο χορήγησης δανείων. Ωστόσο, με το νέο πλαίσιο από το 2016 έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στη διοικητική πυραμίδα των ελληνικών τραπεζών, έχουν αποχωρήσει αρκετά στελέχη και υιοθετήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι κανόνες του «fit and proper».

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, σε αυτό συνέβαλαν οι εποπτικές αρχές (Τράπεζα της Ελλάδος και SSM) αλλά και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μάλιστα, στην έκθεση αναφέρεται ότι η κυβέρνηση οφείλει να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του ΤΧΣ, έτσι ώστε να ολοκληρώσει το έργο του έως το 2020, όταν και προβλέπεται να έχει ολοκληρώσει την αποεπένδυσή του από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Για τα stress tests, η έκθεση αναφέρει πως στην περίπτωση που χρειαστούν κάποια κεφάλαια και δεν μπορούν αυτά να καλυφθούν ιδιωτικά, τότε υπάρχει το κεφαλαιακό μαξιλάρι από το τρέχον πρόγραμμα χρηματοδότησης του ESM.

Φορολογικά κίνητρα

Στην έκθεση αναφέρονται οι κινήσεις που έχουν γίνει στο μέτωπο της μείωσης και της ενεργότερης διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και το χαμηλό σκορ στις πωλήσεις τους προς τρίτους αποδίδεται από τους συντάκτες της έκθεσης στη χαμηλή ζήτηση από τα distress funds. Ωστόσο, σημειώνεται ότι το 2018 θα ολοκληρωθούν μία σειρά από πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Τον Σεπτέμβριο του 2017 τα NPEs στην Ελλάδα ήταν στο 42% του συνόλου των χορηγήσεων σε σύγκριση με το 14% στην Πορτογαλία, και το 10% στην Ιταλία και την Ιρλανδία. Οι προβλέψεις διαμορφώνονται στο 48% και η καθαρή αξία των NPLs υπολογίζεται στο 175% των συνολικών κεφαλαίων των τραπεζών. Ενα σημαντικό κομμάτι των NPEs είναι δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στεγαστικά.

Ο ΟΟΣΑ θεωρεί πολύ σημαντικό την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των μικρών επιχειρήσεων αλλά και των μεγάλων, η οποία μπορεί να γίνει μέσα από τις εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων! Ωστόσο, συστήνει ότι το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να αλλάξει περαιτέρω και να δοθούν στις εν λόγω εταιρείες φορολογικά κίνητρα -για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα-, με στόχο η απόκτηση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων να καταστεί ελκυστική για τις εταιρείες διαχείρισης.

Στόχοι SSM

Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει βήματα προς τη μείωση των κόκκινων δανείων και χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντική η δέσμευσή τους με στόχους προς τις εποπτικές αρχές (ΤτΕ και SSM).

Οι στόχοι μείωσης έγιναν πιο φιλόδοξοι για το 2018 και το 2019 και οι εποπτικές αρχές οφείλουν να παρακολουθούν τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι τράπεζες, κυρίως την ενίσχυση των εσωτερικών μονάδων διαχείρισης, με βασικό ζητούμενο την ίδια στιγμή οι τράπεζες να παραμένουν καλά ανακεφαλαιοποιημένες.