Το «βουνό» των ληξιπρόθεσμων χρεών και τα περιθώρια ρύθμισης

Απλήρωτοι φόροι, εισφορές και λοιπές υποχρεώσεις προς το δημόσιο, οι οποίες έχουν μπει στο «τεφτέρι» της εφορίας, ξεπερνούν το 70% του ΑΕΠ.

Τα νεότερα στοιχεία για το σύνολο του 2017 δείχνουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το δημόσιο συνολικού ύψους 102 δισ. ευρώ και απλήρωτες ασφαλιστικές εισφορές ύψους 31 δισ. ευρώ, με τα εκατομμύρια φορολογούμενους και ασφαλισμένους να βρίσκονται εκτεθειμένοι στον κίνδυνο κατασχέσεων των περιουσιακών τους στοιχείων. Στην πρώτη γραμμή οι καταθέσεις, στα μετόπισθεν οι κατασχέσεις ακινήτων.

Τον εφιάλτη της υπερφορολόγησης δεν τον αμφισβητεί κανείς. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος όμως (αναγνωρίζοντας το πρόβλημα) επιχείρησε να αναδείξει μια άλλη πτυχή των δεδομένων.

Όπως είπε (στον Alpha χθες το βράδυ), από τα 102 δισ. ευρώ των συνολικών ληξιπρόθεσμων προς το δημόσιο, τα 85 δισ. ευρώ τα οφείλουν 17.000 ΑΦΜ, με συνολικό χρέος άνω των 250.000 ευρώ. Αν κυνηγούσε μόνο αυτά τα 17.000 ΑΦΜ ο εισπρακτικός μηχανισμός τα τελευταία αρκετά χρόνια και κατέγραφε επιτυχίες, ίσως το μέγεθος της επιβάρυνσης για όλους να ήταν εντελώς διαφορετικό.

Στη δεδομένη συγκυρία, προοπτική άμεσης και δραστικής μείωσης των φορολογικών βαρών ή των εισφορών δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Ίσως αν αρχίσουν να εφαρμόζονται τα αντίμετρα... Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έταξε πάντως χθες μείωση φόρων 3,5 δισ. ευρώ την ερχόμενη πενταετία.

Προς το παρόν, η μοναδική γραμμή άμυνας των φορολογουμένων έναντι των κατασχέσεων είναι η ρύθμιση των οφειλών, είτε μέσω πιστωτικής κάρτας (αν έχει όριο), είτε μέσω της πάγιας ρύθμισης των 12-24 δόσεων.

Η ρύθμιση των 120 δόσεων για εφορία και ασφαλιστικά ταμεία δεν αφορά τα φυσικά πρόσωπα. Από τα μέσα της εβδομάδας όμως, η πάγια ρύθμιση της εφορίας έγινε πιο «φιλική». Ακόμα και εάν η οφειλή δεν έχει καταστεί ληξιπρόθεσμη, αλλά είναι απλώς βεβαιωμένη, ο φορολογούμενος μπορεί να προχωρήσει σε ρύθμισή της μέσω taxisnet, σε οκτώ απλά βήματα. Σημειώστε ότι οι δόσεις δεν είναι άτοκες αλλά επιβαρύνονται με ετήσιο επιτόκιο 5%.

1. Είσοδος στην www.aade.gr, την ιστοσελίδα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, και «κλικ» στον «Λογαριασμό μου», με την εισαγωγή των κωδικών πρόσβασης στο σύστημα.

2. Επιλογή «Εφαρμογές» και μετά «Ρύθμιση Οφειλών» (βρίσκεται χαμηλά στην σελίδα).

3. Επιλογή της ρύθμισης Ρ2 «Αίτηση πάγιας ρύθμισης οφειλών ν.4152/2013».

4. Κλικ στην «Υποβολή Νέας».

5. Εμφανίζεται η σχετική σελίδα της ρύθμισης, με τα ατομικά στοιχεία του φορολογούμενου, την επιλογή της ρύθμισης (12 ή 24 δόσεις), τα ποσά υπό ρύθμιση.

6. Εφόσον όλα είναι εντάξει στην επόμενη σελίδα, πρέπει να εισαχθούν:

- ο αριθμός των δόσεων που επιθυμεί κάποιος, στοιχείο το οποίο θα καθορίσει τόσο το ποσό της δόσης όσο και το τελικό ποσό πληρωμής, εξαιτίας των επιβαρύνσεων.

- Το μηνιαίο καθαρό εισόδημα

- οι πάγιες μηνιαίες υποχρεώσεις και

- οποιοδήποτε αναμενόμενο μελλοντικό εισόδημα.

Με τη συμπλήρωση των συγκεκριμένων πληροφοριών, εμφανίζονται τόσο το πληρωτέο ποσό στο τέλος των 12 δόσεων όσο και το ποσό της κάθε δόσης της ρύθμισης.

7. Στην επόμενη, τελευταία σελίδα εμφανίζεται η υπεύθυνη δήλωση της οικονομικής κατάστασης. Στη δήλωσή αυτή, θα πρέπει να τσεκαριστεί στο πεδίο 3 αν ο δηλών έχει υποβληθεί ή όχι σε διαδικασία πτώχευσης. Στο πεδίο 4 τσεκάρετε αν έχετε:

α) Ακίνητη περιουσία και συγκεκριμένα αν έχετε δηλώσει εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα στο Ε9 ή αν υπάρχουν δικαιώματα μη δηλωμένα,

β) Πλωτά και εναέρια μεταφορικά μέσα καθώς και τα κάθε χρήσης οχήματα. Κάντε κλικ αν έχετε μεταφορικά μέσα και οχήματα για τα οποία δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης στο Ε1, πρόσφατα αποκτηθέντα κ.λπ. Είδος, αριθμός νηολογίου/κυκλοφορίας, ποσοστό κ.λπ.

γ) Λοιπά περιουσιακά στοιχεία: Δηλώστε αν έχετε

- Ομόλογα, μετοχές, ομολογίες, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, άλλες περιπτώσεις.

- Συμμετοχή σε κάθε είδους επιχειρήσεις.

- Κινητά αξίας (π.χ. έργα τέχνης, συλλογές).

δ) Λογαριασμούς σε τράπεζες, ταμιευτήρια, ΕΛΤΑ και άλλα ημεδαπά ή αλλοδαπά πιστωτικά ιδρύματα (ΙΒΑΝ)
Τέλος, στο πεδίο (ε) συμπληρώστε τα στοιχεία της πάγιας εντολής με το σχετικό IBAN, ώστε να χρεώνεται η δόση της ρύθμισης απευθείας από τον λογαριασμό αυτό στην τράπεζα.

8. «Κλικ» στην ένδειξη «Υποβολή» και η αίτηση της ρύθμισης θα υποβληθεί για έγκριση στο Taxisnet.

Αν όλα δουλέψουν ρολόι, η έγκριση της αίτησης γίνεται την ίδια μέρα, αλλά για να είναι έγκυρη η ρύθμιση, η πρώτη πληρωμή πρέπει να γίνει εντός τριών ημερών από την υποβολή της αίτησης. Η επόμενη πληρωμή θα γίνει στο τέλος του επόμενου μήνα, οπότε και θα αρχίσουν να τρέχουν κανονικά οι δόσεις.

Ασφαλιστικά Ταμεία

Στα ασφαλιστικά ταμεία, τα στοιχεία του ΚΕΑΟ δείχνουν πως ενώ τα χρέη γιγαντώνονται, αγγίζοντας πλέον τα 31,2 δισ. ευρώ, οι συμμετέχοντες σε κάποια ρύθμιση μειώνονται. Είναι ενδεικτικό πως από τους συνολικά 1,2 εκατ. οφειλέτες των ταμείων, μόλις το 5,8% έχει ενταχθεί σε κάποια από τις 4 ρυθμίσεις του παρελθόντος που βρίσκονται ακόμη εν ισχύ.

Εν αναμονή μάλιστα της νέας ευνοϊκής ρύθμισης με τις έως και 120 δόσεις, τα στοιχεία διαβάζονται με επιπλέον σκεπτικισμό, αφού την καθιστούν πλέον σχεδόν σταγόνα στον ωκεανό των 31,28 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Αναλυτικά, από την έκθεση του ΚΕΑΟ προκύπτει ότι οι οφειλέτες που βρίσκονται σε ρύθμιση την οποία εξυπηρετούν ανέρχονται σε 71.048, και το ρυθμισμένο ποσό ανέρχεται σε 1,92 δισ. ευρώ. Άλλες 27.491 ρυθμίσεις έχουν ολοκληρωθεί και 367,43 εκατ. ευρώ έχουν εισπραχθεί. Εκτός ρύθμισης έχουν βρεθεί 162.658 οφειλέτες που αρχικά εντάχθηκαν αλλά στη συνέχεια σταμάτησαν να εξυπηρετούν τις δόσεις της ρύθμισης.

Έτσι, συνολικά 261.197 οφειλέτες εντάχθηκαν σε κάποια ρύθμιση, όμως μόλις 98.539 κατάφεραν είτε να αποπληρώσουν το σύνολο της οφειλής είτε συνεχίζουν να πληρώνουν έγκαιρα τόσο τις δόσεις όσο και τις τρέχουσες εισφορές, με αποτέλεσμα οι ρυθμίσεις τους να παραμένουν ενεργές.

Ειδικά για τη ρύθμιση των 100 δόσεων, τα στοιχεία δείχνουν πως σχεδόν 6 στους 10 οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων που εντάχθηκαν σε αυτήν, τελικά δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να τη χάσουν. Πλέον, μόλις 28.158 οφειλέτες εξυπηρετούν τις δόσεις τους για τη συγκεκριμένη ρύθμιση, ενώ υπάρχουν και 4.420 που έχουν ξεπληρώσει το χρέος τους. Συνολικά, έχουν χαθεί 45.149 ρυθμίσεις που αφορούν τον διακανονισμό σε 100 δόσεις (νόμος του 2015). Μάλιστα, στο 68% των περιπτώσεων απώλειας το ποσό της μηνιαίας δόσης ήταν ύψους 50-300 ευρώ.

Βέβαια, σύμφωνα με το ΚΕΑΟ, με τη λήξη της προθεσμίας ένταξης στη ρύθμιση του Ν.4321/2015 παρατηρείται σταδιακή ένταξη περισσότερων οφειλετών στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων (Ν.4152/2013). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εισπράξεων από ρυθμίσεις, καθώς οι οφειλές ρυθμίζονται σε λιγότερες δόσεις, με υψηλότερο ποσό μηνιαίας δόσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από αυτούς που «έχασαν» τη ρύθμιση των 100 δόσεων, οι 8.396 έχουν υπαχθεί στην πάγια ρύθμιση των 12. Συνολικά, στη ρύθμιση των 12 δόσεων (πάγια) που είναι μόνιμα ανοικτή, ενεργές είναι 39.013 περιπτώσεις με συνολικές οφειλές 503,84 εκατ. ευρώ. Σχεδόν 176,5 εκατ. ευρώ έχουν εισπραχθεί από 16.972 περιπτώσεις που έχουν ολοκληρωθεί, ενώ 3,17 δισ. ευρώ «χάθηκαν» καθώς 77.822 περιπτώσεις βγήκαν εκτός της ρύθμισης.

Αντίστοιχα, από τα συνολικά 889,05 εκατ. ευρώ που εντάχθηκαν στη ρύθμιση των 75 δόσεων του 2014 (29.413 αιτήσεις), μόλις 60,51 εκατ. ευρώ διεκδικούνται καθώς βρίσκονται ακόμη σε ρύθμιση (3.545 ενεργές αιτήσεις). Οι υπόλοιπες 23.158 αιτήσεις και συνολικά 790,89 εκατ. ευρώ βρέθηκαν εκτός ρύθμισης.

Τέλος, από άλλες ρυθμίσεις του παρελθόντος, από τις συνολικά 20.250 αιτήσεις για τη ρύθμιση 863,03 εκατ. ευρώ, μόλις 333 είναι ενεργές, για ποσά της τάξης των 277,78 εκατ. ευρώ.

Όπως προκύπτει από την Έκθεση του ΚΕΑΟ, εντός του 2017 δημιουργήθηκαν νέα χρέη ύψους 134,26 εκατ. ευρώ. Από το σύνολο των 31,28 δισ. ευρώ, τα 24,64 δισ. ευρώ έχουν δημιουργηθεί (μαζί με τις προσαυξήσεις) από παλαιούς οφειλέτες, με χρέη έως και το τέλος του 2009, ενώ τα υπόλοιπα 6,64 δισ. ευρώ δημιουργήθηκαν εντός της κρίσης.