Ποιες αλλαγές έρχονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Πέντε κομβικές αλλαγές στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης. Οι παρεμβάσεις αυτές, που έχουν ως στόχο τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου το οποίο θεσπίστηκε το 1955, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Αλέξη Χαρίτση, θα έχουν ενσωματωθεί ως τον ερχόμενο Φεβρουάριο.

Όπως ανέφερε ο ίδιος, το ισχύον πλαίσιο είναι απαρχαιωμένο με αποτέλεσμα να προκύπτουν σημαντικές αγκυλώσεις στην εκτέλεση του προγράμματος. Συνεπώς οι αλλαγές, θα δώσουν ευελιξία στο ΠΔΕ, αλλά και θα διασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια.

Πάντως το ΠΔΕ του 2017 που «κλείνει» αύριο, καταγράφει απορρόφηση περίπου 6,2 δισ. ευρώ επί προβλεπόμενου προϋπολογισμού 6,750 δισ. ευρώ.

Οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις

1. Η πρώτη αλλαγή αφορά τη διάρκεια του ΠΔΕ. Με το νέο σύστημα, το ΠΔΕ δεν θα κλείνει οριστικά στο τέλος κάθε έτους, αλλά θα μπορεί να επεκτείνεται σε βάθος τριετίας, όπως συμβαίνει με το ΕΣΠΑ. Η παρέμβαση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο τον καλύτερο σχεδιασμό των επενδύσεων, αλλά και τη διασφάλιση ότι στο τέλος του έτους, δεν θα «χάνονται» πόροι από έργα που για διάφορους λόγους καθυστέρησαν να υλοποιηθούν.

2. Με το νέο σύστημα, το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης θα μπορεί να χρηματοδοτεί απ’ ευθείας τους δήμους, κάτι το οποίο σήμερα δεν είναι εφικτό , καθώς παρεμβαίνουν ως αρχικοί δικαιούχοι, οι Περιφέρειες. Με την αλλαγή αυτή, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως αυτές των φυσικών καταστροφών, ή της εκτέλεσης τοπικών έργων, θα παρακάμπτονται οι Περιφέρειες και τα κονδύλια θα καταβάλλονται στους δήμους.

Σύμφωνα με τον κ. Χαρίτση με το σύστημα αυτό θα μειωθεί η γραφειοκρατία και συνεπώς οι καθυστερήσεις, αλλά και θα πάψει η εξάρτηση των δήμων από τις Περιφέρειες.

3. Θα δημιουργηθεί μηχανισμός ελέγχου από το υπουργείο, ανάλογα με αυτόν που ισχύει για το ΕΣΠΑ. Σήμερα, το υπουργείο δεν μπορεί να ελέγξει αν τα έργα που πληρώνει, έχουν ολοκληρωθεί και πληρώνει με βάση τα παραστατικά που στέλνουν οι δήμοι και οι Περιφέρειες. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί δημόσια έργα που δεν έχουν υλοποιηθεί να πληρώνονται. Με την υιοθέτηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου θα κλείσει το «μαύρο κουτί» καθώς όλα τα προς πληρωμή έργα θα ελέγχονται από κλιμάκια του υπουργείου. Μάλιστα για το λόγο αυτό έχει εισαχθεί στο οργανόγραμμα του υπουργείου η δημιουργία Διαχειριστικής Αρχής .

4. Θα υπάρξει αναμόρφωση του ορισμού των δημοσίων επενδύσεων, καθώς δημόσιες επενδύσεις δεν είναι μόνο τα έργα. Δημόσιες επενδύσεις είναι πλέον και τα χρηματοοικονομικά εργαλεία.

5. Θα μπορεί να υπάρχει μεταφορά πόρων από το συγχρηματοδοτούμενο ΠΔΕ στο εθνικό ΠΔΕ. Για παράδειγμα , εάν σημειωθεί μια φυσική καταστροφή ή υπάρξει οποιαδήποτε άλλη ανάγκη το Δεκέμβριο που έχουν εξαντληθεί οι πόροι του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ, να γίνεται μεταφορά χρημάτων από το συγχρηματοδοτούμενο.

Το τρέχον ΠΔΕ

Σε ό,τι αφορά το ΠΔΕ του 2017, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Παναγιώτη Κορκολή, οι πόροι που θα απορροφηθούν ανέρχονται στα περίπου 6,2 δισ. ευρώ από 6,750 αρχικού προϋπολογισμού. Το κενό αυτό αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αλλαγή του πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, στην εμπλοκή έργων λόγω προσφυγών στη δικαιοσύνη, στις εκπτώσεις επί του αρχικού τιμήματος και στις καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων.

Ο σχεδιασμός του νέου έτους

Για το τρέχον έτος, στο σκέλος των χρηματοδοτήσεων το υπουργείο σχεδιάζει την προκήρυξη 10 προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ, προϋπολογισμού σχεδόν 1,5 δισ. ευρώ. Παράλληλα, άμεσα θα τεθεί σε λειτουργία το Εqui Fund, καθώς ήδη έχουν συσταθεί τα εννέα από τα 11 αρχικώς σχεδιασμένα, υποταμεία. Υπογραμμίζεται ότι οι διαθέσιμοι πόροι για το Equi Fund ανέρχονται στα 320 εκατ. ευρώ.

Εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους αναμένεται και η ενεργοποίηση του ΤΕΠΙΧ ΙΙ προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ, ενώ σε ό,τι αφορά το Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον, θα βγει στον «αέρα» σε περίπου ένα μήνα, καθώς το μόνο που απομένει, είναι η διασύνδεση των συνεταιριστικών τραπεζών με την ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος.

Σε νομοθετικό επίπεδο και στη συνέχεια σε λειτουργικό, σε εκκρεμότητα βρίσκεται η ίδρυση της αναπτυξιακής τράπεζας, η οποία βάσει του ισχύοντος χρονοδιαγράμματος, θα πρέπει να συσταθεί έως τον Ιούνιο του 2018.

Πάλι σε νομοθετικό επίπεδο, το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου θα κατατεθεί στη βουλή το νομοσχέδιο ελέγχου και εποπτείας των επιχειρήσεων και της αγοράς, ενώ αμέσως μετά θα υπάρξει και νομοσχέδιο για την απλοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας των βιομηχανικών μονάδων.