Η πραγματική εικόνα της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα

Μείωση μισθών, διεύρυνση του αριθμού των μισθωτών που αμείβονται με λιγότερα από 800 ευρώ μεικτά, αλλά και αύξηση των θέσεων εργασίας κατέγραψε το ηλεκτρονικό σύστημα του υπουργείου Εργασίας Εργάνη κατά το 2017.

Η πραγματική αλλά στιγμιαία αποτύπωση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα συμπληρώνεται με τον αριθμό των επιχειρήσεων, ο οποίος επίσης αυξήθηκε. Βέβαια, αυτό που χαρακτηρίζει την αγορά είναι η συγκέντρωση του κεφαλαίου σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, στις οποίες απασχολείται η πλειοψηφία των εργαζόμενων.

Τα στοιχεία που χθες στη Βουλή αποτέλεσαν πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των στελεχών της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης είναι ξεκάθαρα. Δείχνουν ότι ένας στους τρεις εργαζόμενους αμείβεται με μισθό κάτω από 600 ευρώ. Συνολικά, περισσότεροι από 6 στους 10 εργαζόμενους (64,27%) από τους συνολικά 1.824.437 εργαζόμενους που απασχολούνται σε 247.236 επιχειρήσεις, αμείβονται με μισθούς που δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ μεικτά, τον μήνα. Μάλιστα, από αυτούς, οι 4 (41,62%) εργάζονται με πλήρη απασχόληση, ενώ οι υπόλοιποι (22,65%) εμφανίζονται να εργάζονται με μερική ή εκ περιτροπής και να λαμβάνουν μισθούς κάτω των 500 ευρώ.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων το 2017, κατά 121.913 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, η οποία όμως δεν συνδυάστηκε με αύξηση των μισθών. Στον αντίποδα, ο μέσος μισθός το 2017 μειώθηκε σε 1.024,9 ευρώ τον μήνα από 1.060,3 ευρώ που ήταν ένα χρόνο πριν.

Στο σύνολο των εργαζομένων, το ποσοστό της πλήρους απασχόλησης για το 2017 ανέρχεται σε 68,44% ενώ το 2016 ήταν 68,28%, παραμένει δηλαδή σταθερό. Επίσης, κατά το τρέχον έτος καταγράφηκαν 14.085 περισσότερες επιχειρήσεις σε σχέση με το έτος 2016, παρουσιάζοντας έτσι αύξηση σε ετήσια βάση κατά 6,04%. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζόμενους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου για το έτος 2017 ανέρχονται σε 247.236, ενώ για το 2016 ανέρχονταν σε 233.151.

Αναλυτικά, εντός του 2017 δημιουργήθηκαν 121.913 νέες θέσεις εργασίας ενώ και οι επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 14.085 μέσα σε ένα έτος. Όπως βέβαια αυξήθηκε και η «ευέλικτη» απασχόληση, αφού μέσα σε ένα 12μηνο προστέθηκαν 30.556 εργαζόμενοι με εκ περιτροπής και μερική απασχόληση, ήτοι αύξηση κατά 7,98%.

Συγκρίνοντας τον αριθμό των απασχολούμενων μεταξύ 2017 και 2014, το υπουργείο διαπιστώνει ότι προστέθηκαν 293.258 νέες θέσεις εργασίας (αύξηση 19,15%). Από το σύνολο των εργαζομένων, το 11% ή 200.759 αμείβεται με ποσά που κυμαίνονται από 500-600 ευρώ μόλις. Μάλιστα, οι εργαζόμενοι αυτής της μισθολογικής κατηγορίας αυξήθηκαν το 2017 κατά 13,9%, αύξηση σημαντικά μεγαλύτερη από τη μέση αύξηση της απασχόλησης. Επίσης έως 1.000 ευρώ λαμβάνουν 759.326 εργαζόμενοι, αριθμός που αντιστοιχεί στο 41,62% του συνόλου. Αν σε αυτούς προστεθούν και όσοι δουλεύουν με όρους ευέλικτων μορφών εργασίας, τότε διαπιστώνεται ότι το 64,27% των εργαζομένων λαμβάνουν λιγότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα.

Στα 1.024,9 ευρώ άλλωστε υπολογίζεται ο μέσος μισθός με βάση τις μικτές μηνιαίες αποδοχές του 2017, που εκτιμώνται σε 1,869 δισ. ευρώ. Ο μισθός αυτός μάλιστα, παρά την αύξηση της δαπάνης (εξαιτίας της αύξησης της απασχόλησης) είναι σημαντικά μειωμένος, κατά 3,33% σε σχέση τον αντίστοιχο μισθό του 2016 (1.060,3 ευρώ).

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι το 31,57% των εργαζόμενων εργάζεται λιγότερες από 35 ώρες την εβδομάδα, ποσοστό που είναι σημαντικά αυξημένο αναλογικά με το 22,65% που αντιστοιχεί στο ποσοστό των εργαζόμενων με μερική ή εκ περιτροπής εργασία. Πάνω από 35 ώρες δηλώνεται από τους εργοδότες ότι δουλεύει το 68,44% των εργαζόμενων ή 1.248.647 άτομα (αύξηση κατά 86.120 εργαζόμενους σε σχέση με το 2016).

Σε επίπεδο ηλικίας, τα στοιχεία του συστήματος Εργάνη δείχνουν ότι το 46,66% του συνόλου των εργαζόμενων (851.295) είναι 30-44 ετών. Σημαντικό είναι και το ποσοστό (32,18% ή 587.070) των εργαζόμενων ηλικίας 45-64 ετών.

Το 1,7% των επιχειρήσεων, ήτοι 4.119 σε σύνολο 247.236, απασχολούν το 44,4% των εργαζόμενων (840.435 άτομα). Μάλιστα, το 1/4 των εργαζόμενων (25,7% ή 489.741 άτομα) απασχολούνται σε μόλις 584 επιχειρήσεις, που αντιστοιχούν στο 0,236% του συνόλου των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων, 218.961 ή το 88,56% απασχολούν από 1 έως 10 εργαζόμενους, ενώ υπάρχει κι ένα 9,81% ή 24.274 επιχειρήσεις που απασχολούν ή καθεμία από 11 έως 50 εργαζόμενους. Από 251 έως 1.000 εργαζόμενους απασχολεί μόλις το 0,216% των εγχώριων επιχειρήσεων, ενώ μόλις 20 επιχειρήσεις στην Ελλάδα απασχολούν η καθεμία περισσότερους από 3.000 εργαζόμενους...

Αλλά και ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας διαπιστώνεται ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι (249.351 ή 13,33%) απασχολούνται στο λιανικό εμπόριο. Ακολουθεί ο κλάδος της εστίασης, όπου 201.714 εργαζόμενοι ή το 10,78% του συνόλου των μισθωτών στην Ελλάδα απασχολούνται σε αυτόν, ενώ άλλοι 189.835 εργαζόμενοι (ήτοι 10,15%) απασχολούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χονδρικό εμπόριο.

Τέλος, σε σχέση με τη νομική μορφή των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, διαπιστώνεται ότι επικρατούν οι ατομικές επιχειρήσεις καθώς ανέρχονται σε 142.227 και ακολουθούν οι Ομόρρυθμες Εταιρείες (ΟΕ) που αριθμούν 35.764, οι Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ) 20.776, οι Ετερόρρυθμες (ΕΕ) 12.963, οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ), οι οποίες ανέρχονται σε 7.013 καθώς και οι μονοπρόσωπες ΕΠΕ που φθάνουν τις 4.072.

Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι εντός του 2017 και μετά την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στους εταίρους, μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των επιχειρήσεων αυξήθηκαν οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ) καθώς και οι μονοπρόσωπες ΙΚΕ. Συγκεκριμένα, ενώ το 2016 οι ΙΚΕ ήταν 3.965 και οι μονοπρόσωπες ΙΚΕ 2.260, το 2017 οι ΙΚΕ αυξήθηκαν σε 6.387 και οι μονοπρόσωπες ΙΚΕ σε 3.297.