«Μισογεμάτο ποτήρι» οι Κυριακές για το λιανεμπόριο

Ο Οκτώβριος τελείωσε και μαζί του η περίοδος για την οποία η πρόσφατη υπουργική απόφαση επιτρέπει τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε συγκεκριμένες τουριστικές περιοχές. Ωστόσο, η διαμάχη για το εν λόγω μέτρο δεν φαίνεται να υποχωρεί.

Οι εργαζόμενοι στο λιανεμπόριο κηρύσσουν απεργίες ακόμη και για τη θεσμοθετημένη (και εν γένει αποδεκτή από τις επιχειρήσεις) λειτουργία των καταστημάτων 8 Κυριακές τον χρόνο (όπως η προσεχής Κυριακή 5 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του ενδιάμεσου εκπτωτικού δεκαημέρου). Η προσφυγή κατά της υπουργικής απόφασης για το άνοιγμα την καλοκαιρινή περίοδο (Μάιο-Οκτώβριο) από ΕΣΕΕ, ΟΙΥΕ και ΓΣΕΒΒΕ εξ αναβολής θα συζητηθεί τον Δεκέμβριο στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Επιχειρήσεις που έχουν εξαιρεθεί από το μέτρο, καθώς εδράζονται σε θεωρούμενες ως μη τουριστικές περιοχές (όπως η McArthurGlenn), έχουν διαμαρτυρηθεί στην κυβέρνηση αλλά και σε εκπροσώπους των θεσμών.

Και στο μέσον όλων αυτών, οι επιχειρήσεις οι οποίες δείχνουν μάλλον αμφίθυμες, τόσο για το κλίμα που δημιουργείται γύρω από την εφαρμογή του μέτρου όσο και για την ουσία του, δηλαδή την ανταπόδοση που έχει, τη στιγμή που η κατανάλωση διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα.

Αρκετές επιχειρήσεις «αρνήθηκαν» τη δυνατότητα που τους έδωσε η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου, φοβούμενες στοχευμένες «διαμαρτυρίες» κατά εμπορικών επιχειρήσεων, είτε με μια κοινωνική «αφορμή», είτε με αιτία το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας. Όσες υιοθέτησαν το μέτρο -σε περιοχές κυρίως εκτός αστικού ιστού- χαρακτηρίζουν «χρήσιμο και αποδοτικό» το μέτρο. Σημειώνουν ωστόσο ότι τα συμπεράσματα που εξάγονται δεν είναι ασφαλή, όσο το πλαίσιο παραμένει «ρευστό» αλλά και ο καταναλωτής ασυνήθιστος στη συγκεκριμένη διαδικασία.

Σύμφωνα με πηγές εκ μέρους του ομίλου Φουρλή, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε τη δυνατότητα ανοίγματος τις Κυριακές για το ΙΚΕΑ στο Αεροδρόμιο και για μεμονωμένα Intersport, η απόδοση ήταν θετική. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Κωτσόβολος, κ. Α. Αθανασόπουλο, το άνοιγμα του καταστήματος επίσης στο εμπορικό πάρκο του Ελ.Βενιζέλος, «προσέφερε επιπλέον τζίρο Σαββάτου», και άρα αποτιμάται θετικά. Επίσης, η ανταπόκριση των καταναλωτών στο μέτρο -τουλάχιστον για τις οκτώ θεσμοθετημένες Κυριακές μέσα σε γιορτές και εκπτώσεις- χαρακτηρίζεται διαχρονικά θετική.

Αντίθετα, ο διευθύνων σύμβουλος της Jumbo κ. Α. Βακκάκης ανέφερε πρόσφατα πως όλη η συζήτηση γύρω από το θέμα είναι «προσχηματική». Υποστήριξε πως το άνοιγμα δύο Κυριακές του Σεπτεμβρίου για ορισμένα καταστήματα του δικτύου της αλυσίδας δεν επέδρασε αποφασιστικά.

Πέρα από τη νομοθετική κατοχύρωση, την αποδοχή του μέτρου από την αγορά και τη σταδιακή εμπέδωσή του στην καταναλωτική κουλτούρα, η σημαντικότερη επιφύλαξη του λιανεμπορίου εξακολουθεί να σχετίζεται με το κόστος εφαρμογής του μέτρου, καθώς η εμπορική ανταπόδοση δεν θεωρείται δεδομένη.

Σύμφωνα με τους σχετικούς υπολογισμούς μεγάλων εμπορικών δομών για το αθηναϊκό κέντρο και μόνο, «νόημα θα είχε το άνοιγμα των καταστημάτων περίπου 15 Κυριακές τον χρόνο». Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, η εκμετάλλευση του τουριστικού ρεύματος είναι σαφώς ένα σημαντικό κίνητρο, ωστόσο εκτιμάται ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί το ωράριο λειτουργίας τις Κυριακές. Εκτιμούν πάντως ότι «η αγορά, εφόσον έχει την επιλογή, θα κάνει τις δοκιμές της και θα ισορροπήσει στη χρήση της δυνατότητας ανοίγματος την Κυριακή με βάση εμπορικά κριτήρια».

Η ραγδαία ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης προς την Αθήνα αλλά και της διοργάνωσης συνεδρίων στην πρωτεύουσα αποτελεί πάντως τη βάση για την επένδυση χρόνου και πόρων εκ μέρους του εμπορίου. Αν και ο μόνιμος πληθυσμός καταναλωτών δεν δείχνει να μπορεί να υποστηρίξει τη διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, εν τούτοις η προσέλευση τουριστών δημιούργησε προσδοκίες.

Ειδικότερα για την Αθήνα αλλά και τη Θεσσαλονίκη, ο τουρισμός πόλεων (city breaks) και η διοργάνωση συνεδρίων αποτελούν δύο ανερχόμενα ειδικά τουριστικά προϊόντα, τα οποία ενεργοποιούν μεγάλα τμήματα της τοπικής αγοράς και παράγουν μεγάλους τζίρους.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Γ. Καμίνη, το 2015 η πρωτεύουσα φιλοξένησε το 57% των συνεδρίων που διοργανώθηκαν στη χώρα μας και ο τζίρος που διοχετεύθηκε στην αγορά της πόλης υπολογίζεται σε 51 εκατ. ευρώ, ενώ η κατά κεφαλή δαπάνη υπολογίζεται σε 2.000 ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο συγκρινόμενο με τον μέσο όρο κατανάλωσης άλλων κατηγοριών τουριστών αλλά και με το γεγονός του ότι η συγκεκριμένη υψηλή δαπάνη πραγματοποιείται σε σύντομο διάστημα, όσο δηλαδή διαρκούν τα city breaks (από 2 έως 4 ημέρες) ή τα συνέδρια.