Νέα δυναμική αποκτά η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) και στη χώρα μας, καθώς με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, κάθε μήνα δημιουργούνται 40 νέα κοινωνικά συνεταιριστικά εγχειρήματα, τα οποία πλέον δεν περιορίζονται στους παραδοσιακούς τομείς της εστίασης. Να σημειωθεί ότι οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις είναι μια εναλλακτική λύση αυτοαπασχόλησης με χαμηλό κόστος επένδυσης και αξιόλογα οφέλη, ιδιαίτερα μετά και το ευνοϊκό περιβάλλον που διαμορφώθηκε με το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο.
Μάλιστα, μετά την εφαρμογή του νέου νόμου έχουν εγγραφεί στο νέο Μητρώο Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας 273 νέοι Φορείς, ενώ έχουν επανεγγραφεί από το προηγούμενο Μητρώο (του Ν.4019/2011) 247 Φορείς.
Συνολικά έχουν υποβληθεί περίπου 390 αιτήσεις νέων επιχειρήσεων και 857 αιτήσεις Φορέων που ήταν εγγεγραμμένοι στο προηγούμενο Μητρώο. Μάλιστα, σε ποσοστό 16,81% οι νέες επιχειρήσεις έχουν ως κύρια δραστηριότητα τον πολιτισμό, και ακολουθούν η εκπαίδευση (10,13%), η ανακύκλωση-περιβάλλον (9,05%), το εμπόριο (8,19%), η εστίαση (6,90%), ο τουρισμός και η συμβουλευτική (από 6,68% κάθε τομέας), η υγεία, η γεωργία και η κτηνοτροφία (από 6,25%), η μεταποίηση (5,17%), η κοινωνική στέγαση, σίτιση και αρωγή (4,96%), η πληροφορική (4,09%) και η ενημέρωση (2,16%).
Στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, που ολοκληρώθηκε υπό την εποπτεία της αρμόδιας αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας Ράνιας Αντωνοπούλου, προβλέπονται νέα εργαλεία χρηματοδότησης των συγκεκριμένων επιχειρήσεων καθώς και ισχυρά κίνητρα.
Αναλυτικά, ως προς τη χρηματοδότηση, προβλέπονται τα εξής:
* Πρόσβαση στο Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, με αρχικό κεφάλαιο 10 εκατ. ευρώ, το οποίο θα υποστηρίζει φορείς Κ.ΑΛ.Ο που αποκλείονται από τον τραπεζικό δανεισμό, με χρηματοδοτικά προϊόντα (μικροδάνεια, εγγυήσεις μεγαλύτερων δανείων, εγγυητικές επιστολές).
* Ενεργοποίηση δράσεων στις αρχές του 2018, προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για φορείς/επιχειρήσεις Κ.ΑΛ.Ο. Με το κεφάλαιο αυτό θα υποστηριχτούν οι φορείς προκειμένου να καλύψουν το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος, τα λειτουργικά έξοδα και δαπάνες εξοπλισμού.
* Πρόσβαση σε χρηματοδότηση από το Εθνικό Ταµείο Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης και δυνατότητα υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 3908/2011 (Α’ 8) «Ενίσχυση Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή».
* Οι Φορείς Κ.ΑΛ.Ο. έχουν δυνατότητα ένταξης σε όλα τα προγράµματα ΕΣΠΑ και τα προγράμματα απασχόλησης του Ο.Α.Ε.Δ.
Παράλληλα, στις αρχές του χρόνου εκτιμάται πως θα λειτουργήσουν περισσότερα από 100 Κέντρα Πληροφόρησης και Στήριξης των κοινωνικών συνεταιριστικών εγχειρημάτων σε όλη τη χώρα.
Ως προς τα φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα για φορείς ΚΑΛΟ, μεταξύ άλλων προβλέπονται τα εξής:
* Η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου μόνο ως μέλους στην Κοιν.Σ.Επ. δεν συνεπάγεται ατομικές ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις.
* Απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος για την πρώτη 5ετία λειτουργίας (για Κοιν.Σ.Επ. και Συν. Εργαζομένων). Μετά την πρώτη 5ετία, το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται στα 500 ευρώ ετησίως (για Κοιν.Σ.Επ. και Συν. Εργαζομένων).
* Δεν περιλαμβάνεται στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα ποσοστό έως 35% των κερδών πριν τη φορολόγηση, εφόσον καταβάλλεται στους εργαζόμενούς τους.
* Εργαζόμενοι στους Συνεταιρισμούς Εργαζομένων και στις Κοιν.Σ.Επ., οι οποίοι ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή ή σύνταξη ως έμμεσα ασφαλισμένοι, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους.
* Οι αμοιβές των μελών του Συνεταιρισμού Εργαζομένων εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά του.
Από την 1η έως τις 3 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα η 1η Έκθεση Κοινωνικής Οικονομίας με τη συμμετοχή εγχειρημάτων και επιχειρήσεων Κοινωνικής Οικονομίας από όλη την Ελλάδα.
Πώς μπορεί κανείς να συστήσει μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση
Χωρίς τη δαπανηρή συνδρομή «ειδικών» και «συμβούλων», μπορεί κανείς να συστήσει μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση και να επωφεληθεί από σημαντικά φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα, με μόλις 8 βήματα.
Ο νέος νόμος 4430 που προώθησε στη Βουλή η αν. υπουργός Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου άνοιξε το πεδίο και διαμόρφωσε το περιβάλλον ώστε η Κοινωνική Οικονομία να απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και σε όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες.
Τα βασικά χαρακτηριστικά μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης είναι:
* Απαρτίζεται από κατ’ ελάχιστον 5 ή 7 μέλη.
* Όλες οι επιχειρηματικές αποφάσεις λαμβάνονται δημοκρατικά και κάθε μέλος έχει μόνο μία ψήφο.
* Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. μπορούν να είναι εργαζόμενοί της, με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
* Μέρος των κερδών προορίζεται για τους εργαζόμενους, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διεύρυνση της παραγωγικής της δραστηριότητας. Ειδικότερα, το 5% πρέπει να διατίθεται για τον σχηματισμό αποθεματικού, έως 35% διανέμεται στους εργαζόμενους και το υπόλοιπο (τουλάχιστον 60%) διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Εκτός από τις ΚοινΣΕΠ, στο θεσμικό πλαίσιο της Κοινωνικής Οικονομίας ανήκουν και οι συνεταιρισμοί εργαζομένων.
Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι:
* Απαρτίζονται από κατ’ ελάχιστον 3 φυσικά πρόσωπα.
* Όλες οι επιχειρηματικές αποφάσεις λαμβάνονται δημοκρατικά και κάθε μέλος έχει μόνο μία ψήφο.
* Τα μέλη εγγράφονται και ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ.
* Ο Συνεταιρισμός Εργαζομένων μπορεί να προσλαμβάνει εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας, χωρίς αυτοί να καθίστανται μέλη του.
* Μέρος των κερδών προορίζεται για τους εργαζόμενους, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διεύρυνση της παραγωγικής του δραστηριότητας.
Υπεύθυνη Αρχή για τη σύσταση Κοιν.Σ.Επ. και Συνεταιρισμών Εργαζομένων είναι το τμήμα Μητρώου Φορεών Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας του Υπουργείου Εργασίας.
Η διαδικασία εγγραφής στο Γενικό Μητρώο Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. είναι απλή:
• Για τις Κοιν.Σ.Επ. και τους Συνεταιρισμούς Εργαζομένων απαιτείται:
- Ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής στο Μητρώο
- καταστατικό σε ψηφιακή μορφή υπογεγραμμένο σε όλες τις σελίδες και στο τέλος από τα ιδρυτικά μέλη
- ξεχωριστή υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 κάθε ιδρυτικού μέλους ότι δεν συμμετέχει σε άλλη Κοιν.Σ.Επ. με ίδια δραστηριότητα ή σε άλλο Συνεταιρισμό Εργαζομένων ή διαφορετικά τα στοιχεία της Κοιν.Σ.Επ. ή του Συν. Εργαζ. στον οποίο συμμετέχει.
Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου από το Τμήμα Μητρώου Φορέων Κ.ΑΛ.Ο.:
- υποβολή έντυπης αίτησης
- καταστατικό σε φυσική μορφή με πρωτότυπες υπογραφές
Μετά τη Βεβαίωση Εγγραφής, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εγγραφή, υποβολή στο Τμήμα Μητρώου:
- αντίγραφου βεβαίωσης έναρξης εργασιών στη Δ.Ο.Υ.,
- ετήσιου προγράμματος δραστηριοτήτων τρέχοντος έτους,
- πρακτικό Γεν. Συνέλευσης για εκλογή Οργάνου Διοίκησης & πρακτικό Οργάνου Διοίκησης για συγκρότησή του σε σώμα.
• Για τους Κοι.Σ.Π.Ε.:
- Ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής, που συνοδεύεται από ισχύον καταστατικό σε ψηφιακή μορφή, και τα προβλεπόμενα από την ΥΑ 61621/Δ5.2643/30-12-2016 (ΦΕΚ 56/Β/2017) δικαιολογητικά.
Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου από το Τμήμα Μητρώου Φορέων Κ.ΑΛ.Ο.:
- υποβολή έντυπης αίτησης
- αντίγραφο καταστατικού σε φυσική μορφή επικυρωμένο από την αρμόδια αρχή
• Για τους Άλλους Φορείς (Ειδικό Μητρώο Κ.ΑΛ.Ο.):
- Ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής, που συνοδεύεται από κωδικοποιημένο ισχύον καταστατικό σε ψηφιακή μορφή, και τα προβλεπόμενα από την ΥΑ 61621/Δ5.2643/30-12-2016 (ΦΕΚ 56/Β/2017) δικαιολογητικά.
Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου από το Τμήμα Μητρώου Φορέων Κ.ΑΛ.Ο.:
- υποβολή έντυπης αίτησης
- καταστατικό σε φυσική μορφή (πρωτότυπο ή επικυρωμένο αντίγραφο)
Περαιτέρω πληροφορίες, πρότυπα αιτήσεων, υπεύθυνων δηλώσεων και καταστατικών στην ιστοσελίδα του Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας (www.ypakp.gr, ετικέτα: «ΜΗΤΡΩΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ»).