Αργυρό... μετάλλιο για Ελλάδα στους δείκτες φτώχειας στην ΕΕ

Βαριά αφήνει τα σημάδια της στην ελληνική οικονομία και κοινωνία η πολυετής δημοσιονομική κρίση, καθώς τα πρόσφατα στοιχεία τόσο της Eurostat για τα επίπεδα φτώχειας στη χώρα μας, όσο και της ΕΛΣΤΑΤ για τις κοινωνικές δαπάνες, δείχνουν ότι παρά τις σημαντικά υψηλές δαπάνες για κοινωνική προστασία, η Ελλάδα βρίσκεται σε μία από τις τρεις πρώτες θέσεις στους δείκτες φτώχειας.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, τουλάχιστον ένας στους τρεις κατοίκους της χώρας μας ζει σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Στην Ελλάδα το 2016 βρίσκονταν αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού το 35,6% του πληθυσμού, ήτοι 3,8 εκατ. άνθρωποι, έναντι 28,1% το 2008.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το αντίστοιχο ποσοστό έπεσε το 2016 στο 23,4% (117,5 εκατ. άνθρωποι), έναντι 23,7% που ήταν το 2008. Την ίδια στιγμή, προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν ότι οι κοινωνικές δαπάνες στη χώρα μας είναι αρκετά υψηλές, καθώς ανήλθαν το 2015 σε 45,75 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,9% σε σχέση με το 2014.

Αποδεικνύουν, όμως, παράλληλα, ότι για μια ακόμη χρονιά, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι δαπάνες για συντάξεις, οι οποίες το 2015 αποτελούσαν το 55,4% των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας, έχοντας διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο με το 2014.

Ακολουθούν οι δαπάνες για παροχές ασθένειας, οι οποίες σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ανήλθαν σε 19,6%, αυξημένες κατά 8,2% σε σχέση με το 2014, και οι δαπάνες για παροχές σε επιζώντες (συντάξεις χηρείας και ορφανών), οι οποίες ανήλθαν σε 10,3%, αυξημένες κατά 3,7% σε σχέση με το 2014.

Τα έσοδα για κοινωνική προστασία διαμορφώθηκαν σε 46,19 δισ. ευρώ το 2015, παρουσιάζοντας μείωση κατά 0,3% σε σχέση με το 2014. Από αυτά, το 54,8% προήλθε από ασφαλιστικές εισφορές τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζόμενων, ενώ το 39,4% περίπου καλύφθηκε από συνεισφορές του κράτους.

Να σημειωθεί ότι και βάσει των στοιχείων του ΟΟΣΑ, για το 2016, η χώρα μας κατατάσσεται στην 8η θέση ως προς τις κοινωνικές δαπάνες, καθώς διαθέτει το 27% του ΑΕΠ για το κοινωνικό κράτος, έναντι 21% που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Όπως βέβαια αποδεικνύεται και από τα στοιχεία της Eurostat, οι υψηλές αυτές δαπάνες δεν είναι αποτελεσματικές, στη μεγάλη μάζα της κοινωνίας που τις έχει πραγματικά ανάγκη. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι στην Ελλάδα, σε συνθήκες φτώχειας βρίσκεται το 21,2% του πληθυσμού, σε συνθήκες ένδειας το 22,4%, ενώ ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό του πληθυσμού, της τάξης του 17,2%, ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας. Τα αντίστοιχα μέσα ποσοστά στην ΕΕ είναι 17,3%, 7,5% και 10,4% αντίστοιχα.

Σε χειρότερη κατάσταση από την Ελλάδα βρίσκονται η Βουλγαρία, με το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού να είναι 40,4% και η Ρουμανία, με το αντίστοιχο ποσοστό να ανέρχεται σε 38,8%.

Στον αντίποδα, ποσοστά χαμηλότερα του 20% εμφανίζουν χώρες όπως η Τσεχία (13,3%), η Φινλανδία (16,6%), η Δανία (16,7%) και η Ολλανδία (16,8%), η Αυστρία (18%), η Σλοβακία (18,1%), η Γαλλία (18,2%), η Σουηδία (18,3%), η Σλοβενία (18,4%), η Γερμανία και το Λουξεμβούργο (19,7%).

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού όταν αντιμετωπίζει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω προβληματικές καταστάσεις: Έχει εισοδήματα μικρότερα του 60% του μέσου εθνικού εισοδήματος και θεωρείται φτωχός, στερείται βασικά καταναλωτικά αγαθά, ή αδυνατεί να αντεπεξέλθει σε στοιχειώδεις οικονομικές υποχρεώσεις και κατά συνέπεια ζει σε κατάσταση ένδειας, είτε ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας καθώς κανένα μέλος της δεν έχει «κανονική δουλειά».