Αυτοαπασχολούμενος ένας στους τρεις εργαζόμενους

Το υψηλότερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat, καθώς ένας στους τρεις εργαζόμενους είναι μη μισθωτός.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά του παραγωγικού μοντέλου στο οποίο έχει στηριχθεί η εγχώρια οικονομία, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) αντικατοπτρίζουν και το έλλειμμα προσαρμοστικότητας της οικονομίας στις σύγχρονες μεθόδους παραγωγής, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία των Ελλήνων, γεγονός το οποίο αντανακλάται στην υψηλή ανεργία και την υποτονική ανάκαμψη.

«Απορεί κανείς για τι είδους ανάπτυξη μιλάνε τα σχέδια εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, όταν η οργάνωση της παραγωγής, ακόμη και σε μεγάλους και εξωστρεφείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό το πρότυπο της μικρής οικογενειακής και ατομικής επιχείρησης» διερωτάται χαρακτηριστικά ο ΣΕΒ. Μάλιστα, επισημαίνει ότι «αυτό είναι αποτέλεσμα της πολιτικής προστατευτισμού που ασκείται όσον αφορά στις μικρές-ατομικές εκμεταλλεύσεις, για πελατειακούς κυρίως λόγους» και υποστηρίζει ότι ο μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολούμενων είναι ένδειξη υπανάπτυξης της οικονομίας, εκτεταμένης φοροδιαφυγής και καθήλωσης του πληθυσμού σε ένα σχετικά χαμηλό βιοτικό επίπεδο.

Βέβαια, ένα σημαντικό ποσοστό αυτοαπασχολούμενων στην πράξη εργάζεται σε συνθήκες μισθωτής εργασίας, κυρίως εξαιτίας των σημαντικών επιβαρύνσεων σε φόρους και εισφορές, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η έλλειψη συγκεκριμένου ρυθμιστικού πλαισίου. Πλέον, μετά τις αλλαγές στην ασφάλιση των ελεύθερων επαγγελματιών, η κατάσταση έγινε ασφυκτική και για τους εργαζόμενους με «μπλοκάκια», με αποτέλεσμα να αναζητούνται τρόποι μετατροπής της σχέσης εργασίας τους ξανά σε μισθωτή.

Σύμφωνα με τη Eurostat, σε ολόκληρη την Ε.Ε., 30,6 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 15 έως 64 ετών ήταν αυτοαπασχολούμενοι το 2016. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 14% της συνολικής απασχόλησης. Στη χώρα μας, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 29%, καθώς σχεδόν το ένα στα τρία άτομα που απασχολούνταν το 2016 ήταν αυτοαπασχολούμενοι. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ιταλία ήταν 21% και στην Πολωνία 18%. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, οι αυτοαπασχολούμενοι αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 10% της συνολικής απασχόλησης στη Δανία (8%), στη Γερμανία, στην Εσθονία, στο Λουξεμβούργο και στη Σουηδία (9%).

Όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αυτοαπασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δύο στους τρεις ήταν άνδρες (67%), πάνω από το ήμισυ (55%) ήταν ηλικίας 45 ετών και άνω, περίπου το ένα τρίτο (35%) είχε τριτοβάθμια εκπαίδευση και 7 στους 10 (71%) δεν είχαν εργαζόμενους.

Οι περισσότεροι αυτοαπασχολούμενοι, ήτοι 4,8 εκατ. άτομα ή το 16% όλων των αυτοαπασχολούμενων εργαζόταν στο Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, την επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών. Στη γεωργία απασχολούνταν 4,4 εκατ. άτομα, ήτοι το 14% του συνόλου, στις κατασκευές 3,9 εκατ. άτομα (13%) και σε άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες απασχολούνταν 3,7 εκατ. άτομα ή το 12% του συνόλου των αυτοαπασχολούμενων στην Ευρώπη.