Βαριές «καμπάνες» για εργοδότες που παρανομούν

Προσωρινά λουκέτα για 3 έως 5 ημέρες ή ακόμη και την οριστική διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης μπορεί να εισηγηθεί η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία στον υπουργό Εργασίας, εφόσον αυτή παραβαίνει συστηματικά την εργατική νομοθεσία.

Αυτό προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, μεταξύ μιας σειράς σημαντικών προστατευτικών μέτρων για τους εργαζόμενους και την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας. Αναλυτικά, προβλέπεται πως αν μια επιχείρηση μετά την προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της ή άλλων διοικητικών κυρώσεων εξακολουθεί να παραβαίνει συστηματικά τις διατάξεις της νομοθεσίας, με άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για τους εργαζόμενους, τότε η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία μπορεί να εισηγηθεί στον υπουργό Εργασίας ακόμη και την οριστική διακοπή της λειτουργίας της.

Στο νομοσχέδιο υπάρχει και η ποινή αποκλεισμού των συγκεκριμένων παραβατικών εργοδοτών από πάσης φύσεως δημόσια χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα αποκλείονται από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα.

Παράλληλα προβλέπεται ότι στις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να περιλαμβάνεται ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη και απορρίπτεται η δαπάνη πληρωμής.

Ταυτόχρονα, επιταχύνεται η διαδικασία εκδίκασης των αγωγών και των ένδικων μέσων για απολύσεις και μη καταβολή μισθών. Συγκεκριμένα, ορίζεται το όριο των 60 ημερών για τη συζήτηση των αγωγών και των τακτικών ένδικων μέσων επί των διαφορών για άκυρη απόλυση, μισθούς υπερημερίας και καθυστερούμενους μισθούς. Σε περίπτωση αναβολής, η δίκη πρέπει να οριστεί εντός 30 ημερών και η απόφαση θα πρέπει να δημοσιεύεται υποχρεωτικά μέσα σε 30 ημέρες από τη συζήτηση.

Ηλεκτρονική αναγγελία

Στο ειδικό κεφάλαιο για την αδήλωτη-υποδηλωμένη εργασία, μεταξύ άλλων προβλέπεται η υποχρέωση ηλεκτρονικής αναγγελίας των υπερωριών πριν από την έναρξη του ωραρίου του εργαζόμενου. Ηλεκτρονικά θα πρέπει να δηλώνεται και η οικειοθελής αποχώρηση των εργαζόμενων και από τους εργοδότες με παράλληλη δήλωση και του εργαζόμενου.

Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα επιδότησης ανεργίας εργαζόμενου, ο οποίος μετά τη μη καταβολή δεδουλευμένων θεωρήθηκε ότι απολύθηκε λόγω βλαπτικής μεταβολής της σύμβασης, μονομερώς από τον εργοδότη.

Αναλυτικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής:

-Υποχρεωτική επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή άλλου αποδεικτικού της ταυτοπροσωπίας εγγράφου, από τους ευρισκόμενους στον χώρο εργασίας, εάν αυτό τους ζητηθεί κατά τη διάρκεια ελέγχου από επιθεωρητές εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Οι προβλεπόμενες κυρώσεις για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας επιβάλλονται (πέραν του εργοδότη που ισχύει) και σε οποιονδήποτε τρίτο αρνείται την είσοδο και πρόσβαση ή την παροχή στοιχείων ή πληροφοριών κ.λπ. κατά τη διάρκεια ελέγχου. 

- Επανακαθορίζονται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις προσωρινής ή οριστικής διακοπής της λειτουργίας μιας επιχείρησης, ή εκμετάλλευσης ή τμήματός της ή στοιχείου του εξοπλισμού της, όταν κριθεί από τους διενεργούντες τον έλεγχο επιθεωρητές του ΣΕΠΕ ότι υπάρχουν παραβάσεις που εγκυμονούν άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δυνατότητα διακοπής της λειτουργίας της επιχείρησης μέχρι 3 ημέρες, εφόσον επιβληθούν σε βάρος του εργοδότη 3 πράξεις επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, μέσα σε διάστημα 2 ετών, εφόσον χαρακτηρίζονται υψηλής ή πολύ υψηλής σοβαρότητας. Εάν οι κυρώσεις είναι 4, το χρονικό διάστημα του λουκέτου μπορεί να φθάσει έως και τις 5 ημέρες. Ενώ ακόμη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια διακοπής της λειτουργίας έως και οριστικό κλείσιμο θα μπορούν να εισηγούνται οι ελεγκτές στον υπουργό Εργασίας, εφόσον διαπιστώνεται άμεσος ή σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια και υγεία των εργαζόμενων. Ο χρόνος αυτός νοείται ως χρόνος κανονικής εργασίας για τα δικαιώματα των εργαζόμενων.

- Καθορίζεται η διαδικασία τήρησης στοιχείων από τον εργοδότη στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ» και στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Σ.ΕΠ.Ε. (ΟΠΣ - ΣΕΠΕ). Ειδικότερα: α) στο «ΕΡΓΑΝΗ» είναι υποχρεωτική η τήρηση στοιχείων όπως κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και η υπερεργασία και η νόμιμη κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων κ.λπ. β) στο ΟΠΣ - ΣΕΠΕ είναι υποχρεωτική η τήρηση των στοιχείων του απασχολούμενου προσωπικού σε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο.

- Ορίζεται η διαδικασία αναγγελίας από τον εργοδότη για κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ» κ.λπ.

-Αποκλείονται επιχειρήσεις από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
Μεταξύ άλλων, στις εν λόγω συμβάσεις, πρέπει να περιλαμβάνεται ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περίυγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, και πρόληψης επαγγελματικού κινδύνου, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη και απορρίπτεται η δαπάνη πληρωμής. Προβλέπεται ότι η επιβολή για δεύτερη φορά κύρωσης από το ΣΕΠΕ για παραβάσεις που χαρακτηρίζονται ως «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας οδηγεί υποχρεωτικά σε έκπτωση του οικονομικού φορέα από τη σύμβαση ή το πρόγραμμα.

-Επανακαθορίζονται θέματα αναφορικά με τις πρακτικές λεπτομέρειες ενημέρωσης και διαβούλευσης των εργαζομένων στις επιχειρήσεις ή εγκαταστάσεις και με την προστασία των δικαιωμάτων αυτών κ.λπ.

- Προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησης του επιδόματος μητρότητας του άρθρου 6 του ν. 4097/2012 (για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες) και σε αυτές που κυοφορούν, τις τεκμαιρόμενες μητέρες (στις περιπτώσεις της παρένθετης μητρότητας), καθώς και σε όσες υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών.

- Η ειδική γονική άδεια (δέκα εργάσιμες ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές) χορηγείται και στον φυσικό, θετό ή ανάδοχο γονέα παιδιού ηλικίας έως 18 ετών συμπληρωμένων, το οποίο πάσχει από βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο Down ή αυτισμό.

- Προστίθενται διατάξεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ.), καθώς και στον Εισαγωγικό Νόμο αυτού, σχετικά με:

α. Τη συζήτηση των αγωγών και των τακτικών ένδικων μέσων επί των διαφορών για άκυρη απόλυση, μισθούς υπερημερίας και καθυστερούμενους μισθούς και ορίζεται ότι αυτή (η συζήτηση) προσδιορίζεται υποχρεωτικά μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την κατάθεσή τους (και επί αναβολής μέσα σε 30 ημέρες) και η απόφαση δημοσιεύεται υποχρεωτικά μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη συζήτηση.

β. Τη δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού, κατά τις διατάξεις των άρθρων 623 έως 636 του Κ.Πολ.Δ., εφόσον η σύναψη της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας και το ύψος του μισθού αποδεικνύονται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο ή με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, η οποία εκδόθηκε μετά από ομολογία ή αποδοχή της αίτησης του οφειλέτη.

Τυχόν ειδικότερες διατάξεις που ισχύουν για τις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 614 αριθμ. 3 του Κ.Πολ.Δ. (εργατικές διαφορές), σχετικά με την καταβολή δικαστικού ενσήμου, τέλους απογράφου, παραβόλου και κάθε άλλου τέλους ή φόρου ισχύουν ανάλογα και για την εν λόγω διαταγή πληρωμής, καθώς και για την ανακοπή κατ’ αυτής και τα ένδικα μέσα και βοηθήματα κατά της απόφασης ανακοπής.

Στην ανωτέρω διαδικασία έκδοση διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού δεν καταβάλλεται (όπως ισχύει για τις εργατικές διαφορές) δικαστικό ένσημο, για το μέχρι του ποσού της εκάστοτε καθ’ ύλην αρμοδιότητας του ειρηνοδικείου αίτημα της αίτησης. Στις περιπτώσεις αιτήσεων για την έκδοση διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού, για τις οποίες καταβάλλεται δικαστικό ένσημο, αυτό καθορίζεται σε ποσοστό τέσσερα τοις χιλίοις (4%ο) επί της αξίας του αντικειμένου της αίτησης (όπως ισχύει για τις εργατικές διαφορές).

- Συμπληρώνεται ο σκοπός του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας που συστάθηκε στον ΟΑΕΔ υπέρ των αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολουμένων με την ενίσχυση της απασχόλησης αυτών. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μετά από γνώμη του ΑΣ του ΟΑΕΔ, καταρτίζονται προγράμματα για την ενίσχυση της απασχόλησης των αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολουμένων, καθορίζονται και εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια για την ενίσχυση, η διαδικασία, ο χρόνος, ο τόπος και ο τρόπος της ενίσχυσης, το ύψος αυτής κ.λπ.

Επανακαθορίζονται, επίσης, οι προϋποθέσεις της τεκμαιρόμενης διακοπής του επαγγέλματος για τους ασφαλισμένους που υπάγονταν στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων(ΕΤΑΑ), προκειμένου να δικαιούνται τη χορήγηση του βοηθήματος του ανωτέρω Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας. Το όριο εισοδήματος του προηγούμενου έτους μειώνεται στις 4.200 ευρώ και μειώνεται η περίοδος αναμονής, δηλ. της μη άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας από 8 μήνες σε 6 μήνες.

- Καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την επιδότηση ανεργίας στις περιπτώσεις που ο άνεργος έχει ασκήσει το δικαίωμα που του παρέχει το άρθρο 7 του ν. 2112/1920 και έχει θεωρήσει τη μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του ως καταγγελία της σχέσης εργασίας από τον εργοδότη. Συγκεκριμένα, ο εν λόγω άνεργος επιδοτείται εάν, μαζί με την αίτηση για επιδότηση, προσκομίσει στον ΟΑΕΔ την εξώδικη δήλωση με την οποία άσκησε το εν λόγω δικαίωμα και το αποδεικτικό κοινοποίησής της στον εργοδότη. Εντός έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης, ο άνεργος οφείλει να προσκομίσει στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ είτε έγγραφα που αποδεικνύουν την εξόφληση της αποζημίωσης απόλυσης από τον εργοδότη είτε την αγωγή που άσκησε κατά αυτού. Σε περίπτωση παράβασης των προαναφερομένων, καθώς και εάν η ασκηθείσα αγωγή δεν γίνει τελεσίδικα δεκτή, η επιδότηση ανεργίας διακόπτεται και τα ήδη καταβληθέντα ποσά επιστρέφονται.

* Δείτε το νομοσχέδιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.