Ψαλίδι στις προσδοκίες και μπαράζ μηνυμάτων

Τα μηνύματα τα οποία εστάλησαν στην ελληνική κυβέρνηση μέσω του συνεδρίου του Economist στη Φρανκφούρτη δεν είναι ενθαρρυντικά.

Η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ολοένα και ξεμακραίνει, η ρητορική των θεσμών στρέφεται ολοένα και εντονότερα στις μεταρρυθμίσεις και την ιδιοκτησία του προγράμματος, το Βερολίνο δεν φέρεται διατεθειμένο να παραβιάσει τις «κόκκινες γραμμές» τις οποίες χάραξε ο Σόιμπλε στο τελευταίο Eurogroup, αλλά προφανώς όσο συνεχίζονται οι συζητήσεις, συντηρείται και η προσδοκία για έναν έντιμο συμβιβασμό στις 15 ή στις 22 Ιουνίου.

Αν ληφθεί υπόψη η χθεσινή παραπομπή της εκπροσώπου της καγκελαρίας στους θεσμούς και το Eurogroup αναφορικά με τα ανοιχτά ζητήματα, οι προσδοκίες εξεύρεσης πολιτικής λύσης στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής στις 22 του μήνα περιορίζονται.

Αν ληφθεί υπόψη το μήνυμα Σόιμπλε ότι υπάρχουν ακόμα εμπόδια για την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, με την υποσημείωση ότι η μαγική λέξη είναι «εμπιστοσύνη» και το «κλειδί» οι μεταρρυθμίσεις, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών μπορεί να συνάγει κανείς ότι δεν δίνει κανένα δείγμα υπαναχώρησης.

Το ΔΝΤ, από την πλευρά του, από το Eurogroup και μετά, όταν ο Πολ Τόμσεν θεώρησε «καλή ιδέα» την κατ’ αρχάς έγκριση προγράμματος για την Ελλάδα χωρίς χρηματοδότηση και χωρίς πράσινο φως βιωσιμότητας χρέους, δεν έχει μιλήσει. Μόνο την επομένη, ο εκπρόσωπος του Ταμείου ανέδειξε την περιβόητη «ευελιξία» του Ταμείου, προκειμένου να στηρίξει τα μέλη του…

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν γίνονται επαφές και προσπάθειες συμβιβασμού. Ο επικεφαλής της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ συναντήθηκε χθες με τον Β. Σόιμπλε, οι Ντράγκι και Κερέ εξέφρασαν δημόσια «τη λύπη τους» για την αδυναμία επίτευξης συμφωνίας για το χρέος στο Eurogroup, αφήνοντας να εννοηθεί με σαφήνεια ότι θα την επιθυμούσαν (και κατά πληροφορίες συνεχίζουν να την επιδιώκουν), το Washington Group την περασμένη Δευτέρα επιχείρησε έναν συμβιβασμό στη βάση διατυπώσεων από την πλευρά του ΔΝΤ που θα ενίσχυε την προοπτική εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, έστω και χωρίς διαβατήριο βιωσιμότητας του χρέους από το Ταμείο, αλλά πέραν τούτων ουδέν.

Αντίθετα, χθες ο Μπενουά Κερέ όσο πιο ξεκάθαρα μπορούσε διεμήνυσε ότι χωρίς «καθαρότητα» για το χρέος, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν θα υπάρξει.

Η απουσία αναφοράς από την πλευρά του πρωθυπουργού στην προοπτική του QE, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στον ΣΕΒ, ενδεχομένως δεν είναι τυχαία. Το αφήγημα τώρα μετατοπίζεται στη λύση η οποία θα εξασφαλίζει την άμεση και ομαλή μετάβαση της Ελλάδας στις αγορές. Ενδεχομένως χωρίς QE, το οποίο σε ανύποπτο χρόνο, πριν από αρκετές ημέρες, ο Διοικητής της ΤτΕ είχε σημειώσει ότι «δεν συνιστά πανάκεια».

Χθες ο Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο συνέδριο του Economist, κατέθεσε ξανά δημοσίως μια συμβιβαστική πρόταση, η οποία θα ήταν ικανή να οδηγήσει σε θετική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους. Προϋποθέτει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2020 και 2% στη συνέχεια, αναβολή πληρωμής τόκων, επιμήκυνση ωριμάνσεων και επιστροφή των κερδών των ευρωπαϊκών τραπεζών και της ΕΚΤ από ελληνικά ομόλογα. Η συνταγή αυτή προϋποθέτει έγκριση του Eurogroup.

Οι θεσμοί όμως, όσο πλησιάζει η ημερομηνία για το επόμενο ορόσημο της 15ης Ιουνίου, εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στην «ιδιοκτησία» του προγράμματος, στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και στην ικανοποίηση των 140 προαπαιτούμενων (έχουν μείνει 20 σε εκκρεμότητα) για την εκταμίευση της δόσης.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, μέσω επιστολής του στο ολλανδικό κοινοβούλιο, υπενθύμισε τα προαπαιτούμενα τα οποία απομένουν για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης ενώ ο Ντέκλαν Κοστέλο εκτιμούσε ότι μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα έχει καλυφθεί η εκκρεμότητα.

Η μάχη της δόσης και της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης φαίνεται να περνά στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος των δανειστών, βάζοντας με σαφήνεια σε δεύτερο πλάνο το θέμα του χρέους.

Ο Νίκολας Τζιαμαρόλι (ESM) το είπε ξεκάθαρα. Ο καλύτερος δρόμος για την επάνοδο στις αγορές περνά από την ιδιοκτησία του προγράμματος και την εμμονή στις μεταρρυθμίσεις. «Η υπερβολική εστίαση στην ελάφρυνση χρέους αποσπά την προσοχή από αυτό που χρειάζεται να γίνει πραγματικά» συμπλήρωσε, αποδίδοντας μάλιστα την έξαρση της συζήτησης για το χρέος σε πολιτικούς λόγους.

Καθόλου τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ESM έστελνε την ίδια ώρα από την Αθήνα -στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ- αντίστοιχα μηνύματα. Η γραμμή του ESM δεν περνά από τη διευθέτηση του χρέους, την οποία συνεχίζει να επιδιώκει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και η ελληνική κυβέρνηση.

Μιλώντας με όρους ποδοσφαιρικούς, ο υπουργός Οικονομικών χθες ανέφερε ότι «χωρίς σαφήνεια στο χρέος, νιώθω σαν να προετοιμάζω μια ομάδα ποδοσφαίρου για έναν αγώνα χωρίς να μου έχει δείξει κανείς πού είναι το τέρμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το παιχνίδι μπορεί να μην έχει τελειώσει ακόμα, αλλά ο πήχης των προσδοκιών έχει κατέβει αισθητά.