Ενιαίο «σπατόσημο» λόγω Fraport και ανταγωνισμού αεροδρομίων

Ούτε τα… νήπια, όπως ισχύει μέχρι σήμερα (παιδιά μέχρι πέντε ετών), δεν εξαιρούνται από την καταβολή των 12 ευρώ του ενιαίου Τέλους Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων (ΤΕΑΑ) που καθιερώνεται με σχετική τροπολογία και επιβάλλεται σε όλους τους επιβάτες  που αναχωρούν από τα αεροδρόμια της χώρας, ανεξαρτήτως προορισμού. Απαλλάσσονται, ωστόσο, τα νήπια ηλικίας έως δύο ετών.

Αυτό προβλέπει, μεταξύ άλλων, τροπολογία που ψηφίζει η κυβέρνηση και υπογράφουν οι συναρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Χρήστος Σπίρτζης.

Το Τέλος Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων (έγινε γνωστό ως σπατόσημο) επιβλήθηκε αρχικά με το νόμο 2065/1992 και τροποποιήθηκε ή συμπληρώθηκε με επόμενες διατάξεις. Το συγκεκριμένο τέλος επιβάλλεται μέχρι σήμερα σε κάθε επιβάτη άνω των πέντε ετών που αναχωρεί από ελληνικά αεροδρόμια. Το ύψος του ανέρχεται σε 12 ευρώ για επιβάτες με τελικό προορισμό  αεροδρόμια χωρών της Ε.Ε., του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) και την Ελβετία, ενώ ήταν διπλάσιο (22 ευρώ) αν ο επιβάτες είχε προορισμό άλλες χώρες.

Η κυβέρνηση οδηγείται στην καθιέρωση ενιαίου τέλους καθώς η 40ετής παραχώρηση της διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη Fraport δημιουργεί  μια νέα αγορά αεροδρομίων στην Ελλάδα, στην οποία θα πρέπει να ισχύουν ενιαίοι κανόνες για όλες τις εταιρείες που ανταγωνίζονται σε αυτή.

Η σύμβαση παραχώρησης των 14 αεροδρομίων στη Fraport, ωστόσο, αλλάζει τους κανόνες καθώς προβλέπει πως μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2024 το Τέλος Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων ορίζεται στα 12 ευρώ και μετά από τη συγκεκριμένη ημερομηνία στα 3 ευρώ για όλους τους αναχωρούντες επιβάτες.

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη στη σύμβαση παραχώρησης στη Fraport  «γέννησε», εξ αντανακλάσεως, την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης προκειμένου το νέο Τέλος Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων να είναι συμβατό και με τη σύμβαση παραχώρησης του αεροδρομίου των Σπάτων στην οποία περιλαμβάνεται σχετική πρόβλεψη σε περίπτωση αλλαγής στο ύψους του τέλους που ισχύει σήμερα.

Στην αιτιολογική έκθεση, επιπλέον, αναφέρεται πως η κυβέρνηση θεωρεί πως η καθιέρωση ενιαίου τέλους είναι επιβεβλημένη και για λόγους ίσης μεταχείρισης του επιβατικού κοινού, ανεξάρτητα με τον τελικό προορισμό των επιβατών που αναχωρούν από τα ελληνικά αεροδρόμια.

Η καθιέρωση ενιαίου Τέλους Εκσυγχρονισμού και Αναβάθμισης Αερολιμένων, ωστόσο, θα συνδυαστεί με «ψαλίδισμα» των εξαιρέσεων που ισχύουν σήμερα. Προφανώς για να εξισορροπηθούν ενδεχόμενες απώλειες εσόδων για τις εταιρείες των αεροδρομίων.

Η προτεινόμενη τροπολογία αποσκοπεί, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση, στον εξορθολογισμό των απαλλαγών και στην προσαρμογή τους προς τις διεθνείς πρακτικές και τεχνολογικές εξελίξεις, στην απλοποίηση των διαδικασιών εφαρμογής  και ελέγχων.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της τροπολογίας, τα έσοδα από το νέο ενιαίο τέλος εκτιμάται πως «θα προσεγγίζουν το ύψος των εσόδων προ της εφαρμογής του ενιαίου τέλους». Κι αυτό επειδή, μεταξύ άλλων, «προτείνεται περιορισμός του πεδίου των απαλλαγών».

Ποιοι προτείνεται να απαλλάσσονται από την καταβολή του ενιαίου τέλους:

-Οι επιβάτες έως δύο ετών.

-Οι αναχωρούντες επιβάτες από/προς αεροδρόμια όπου λειτουργούν αεροπορικές γραμμές δημόσιας υπηρεσίας (οι λεγόμενες άγονες γραμμές).

-Οι επιβάτες σε πτήση διαμεσολάβησης (έρχονται και φεύγουν με τον ίδιο αριθμό πτήσης).

-Οι διερχόμενοι επιβάτες (τράνζιτ), οι οποίοι συνεχίζουν το ταξίδι τους με την ίδια ή άλλη αεροπορική εταιρεία.

-Οι κρατικές πτήσεις που μεταφέρουν επίσημους κι έχουν γίνει αποδεκτές από την ελληνική κυβέρνηση καθώς και επιβάτες ελληνικών κρατικών πτήσεων.

-Τα μέλη πληρώματος των αεροσκαφών καθώς και οι ιπτάμενοι που ταξιδεύουν για να αναλάβουν υπηρεσία σε άλλο αεροδρόμιο.

-Οι επιβάτες που ταξιδεύουν με αεροσκάφη που μετέχουν σε επίσημες αεραθλητικές εκδηλώσεις σε ελληνικά αεροδρόμια.

«Ζεστό» χρήμα για Fraport

Στην προωθούμενη τροπολογία προβλέπεται ταυτόχρονα ότι  τα ποσά που θα προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου τέλους θα κατατίθενται άμεσα, ανά μήνα (εντός είκοσι ημερών του επόμενου μήνα) σε ξεχωριστό λογαριασμό που θα τηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος για το καθένα αεροδρόμιο.

Μέχρι σήμερα το τέλος εισπραττόταν από το Δημόσιο υπέρ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), η οποία είχε την ευθύνη εκτέλεσης έργων συντήρησης, εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των αεροδρομίων ή δημιουργία νέων. Μόνη εξαίρεση αποτελούσε, μέχρι σήμερα, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» των Σπάτων, το οποίο παρακρατεί το 75% του τέλους που ισχύει σήμερα.

Σύμφωνα με όσα προβλέπει η τροπολογία, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» θα εξακολουθήσει να παρακρατεί το 75% του ενιαίου πλέον τέλους, αποδίδοντας το υπόλοιπο 25%. Με τη νέα ρύθμιση η Fraport θα εισπράττει, αναλογικά, ακόμα περισσότερα από το αεροδρόμιο της Αθήνας αφού θα παρακρατεί το σύνολο (100%) του ενιαίου τέλους από τους επιβάτες που θα αναχωρούν από τα 14 αεροδρόμια που θα διαχειρίζεται.

Πώς μεταφράζεται αυτό; Αν υπολογίσει κανείς πως οι επιβάτες στα 14 αεροδρόμια που πρόκειται να διαχειρίζεται η Fraport φθάνουν σήμερα τα 12 εκατ., το συνολικό ποσό που θα εισρεύσει στα ταμεία της μόνο κατά τον πρώτο χρόνο από το συγκεκριμένο τέλος αγγίζουν τα 150 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, η Fraport θα εισπράττει για κάθε επιβάτη 13 ευρώ για τέλη προσγείωσης, τροχοδρόμησης και στάθμευσης αεροσκάφους και 1,5 ευρώ ανά επιβάτη ως τέλος ασφάλειας (security fee). Σύνολο 14,5 ευρώ ανά επιβάτη. Το οποίο μεταφράζεται σε περισσότερα από 170 εκατ. ευρώ τον χρόνο για τα σημερινά επίπεδα επιβατικής κίνησης.    

Από το νέο ενιαίο Τέλος Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων-ΤΕΑΑ (12 ευρώ ανά επιβάτη) και τη συνολική χρέωση τελών προσγείωσης, τροχοδρόμησης, στάθμευσης και ασφάλειας (14,5 ευρώ ανά επιβάτη) η Fraport υπολογίζεται ότι θα εισπράξει, μόνο κατά τον πρώτο χρόνο διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, περισσότερα από 320 εκατ. ευρώ. Ποσό που υπερβαίνει το ¼ του 1,2 δισ. ευρώ που θα έπρεπε να καταβάλει εφάπαξ στο ελληνικό Δημόσιο για να αναλάβει τη διαχείριση των 14 αεροδρομίων για περίοδο 40 ετών.

Στο «ζεστό» χρήμα δεν συνυπολογίζονται οι επιπλέον εισπράξεις από την αναμενόμενη αύξηση της επιβατικής κίνησης προς την Ελλάδα φέτος, η οποίο εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 10%.

Το ερώτημα που θέτουν παράγοντες της αεροπορικής και τουριστικής αγοράς με τους οποίους επικοινώνησε το Euro2day.gr αφορά στο ύψος στο οποίο θα διαμορφωθεί τους επόμενους μήνες το κόστος των αεροπορικών μετακινήσεων εντός Ελλάδας αλλά και στα διεθνή δρομολόγια.

Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, στα δρομολόγια εσωτερικού οι ναύλοι επιβαρύνονταν μόνο με το τέλος εκσυγχρονισμού ενώ στο εξής θα προστεθούν και τα 14,5 ευρώ ανά επιβάτη που θα επιβάλει η Fraport.

Το αναμενόμενο, όπως υποστηρίζουν, είναι να αυξηθούν οι τελικές τιμές των εισιτηρίων, όχι κυρίως επειδή θα αυξηθούν οι ναύλοι αλλά επειδή θα διογκωθεί το τμήμα που αφορά τέλη και κάθε λογής φόρους.

Χωρίς κανείς να αποκλείει, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, επιστροφή των επίναυλων καυσίμων βραχυ-μεσοπρόθεσμα, αν οι διεθνείς τιμές πετρελαίου κινηθούν και πάλι ανοδικά, όπως διαφαίνεται στην αρχή της χρονιάς.