«Τροχιοδεικτικές» Ryanair προς τουρ οπερέϊτορ και Fraport

Η ιρλανδική αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους Ryanair έχει  δεχθεί κατά καιρούς σφοδρή κριτική για τις πρακτικές που υιοθετεί  στην προσπάθειά της να ενισχύσει την παρουσία της στους προορισμούς που επιλέγει να πετά. Για ένα πράγμα, όμως, δεν μπορεί να την κατηγορήσει κανείς: ότι αιφνιδιάζει με τις κινήσεις της.

Το αποδεικνύουν οι ανακοινώσεις που είχε κάνει, ήδη, από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016, προαναγγέλλοντας σημαντική μείωση κατά 223.000 των διαθέσιμων θέσεών της σε δρομολόγια προς πέντε δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς (Κέρκυρα, Κω, Χανιά, Κεφαλονιά, Ρόδο).

Εξίσου έγκαιρη ήταν η χθεσινή της αναγγελία η οποία αφορούσε περικοπές στο χειμερινό της πρόγραμμα, του 2017 αυτήν τη φορά. Από τις νέες περικοπές θα πληγεί κυρίως το αεροδρόμιο της Αθήνας, σύμφωνα με την Ryanair, καθώς εκτιμά πως θα οδηγήσει σε μείωση της επιβατικής της κίνησης κατά 22%. Κι αυτό παρά το γεγονός πως η Ryanair προανήγγειλε την έναρξη δρομολογίων σε δύο νέες γραμμές από Αθήνα (Κατοβίτσε, Κρακοβία) κι επιπλέον δύο που θα ανακοινωθούν οσονούπω για το χειμερινό πρόγραμμα 2017/2018.

Οι  σχετικές ανακοινώσεις, που έγιναν διά στόματος του εμπορικού διευθυντή της Ryanair David O’Brien, μόνο συγκυριακές δεν θα πρέπει να θεωρηθούν.

Πολύ περισσότερο αν επιβεβαιωθούν ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr σύμφωνα με τις οποίες η Ryanair μειώνει κατά δέκα τα μέλη πληρωμάτων καμπίνας που εδρεύουν στην Αθήνα και στελεχώνουν τα δρομολόγια που αναχωρούν από την βάση της στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».

 Όπως εξηγούν αεροπορικές πηγές, ο αριθμός των ιπτάμενων συνοδών που φέρονται να αποχωρούν από την Αθήνα αντιστοιχεί στην υποστήριξη ενός αεροπλάνου. Οι ίδιες πηγές, ωστόσο, επισημαίνουν πως η κίνηση δεν συνεπάγεται απαραίτητα τη μείωση των δρομολογίων από Αθήνα αλλά πως αυτά θα πραγματοποιούνται με πληρώματα που θα έρχονται από άλλες βάσεις της Ryanair, εκτός Ελλάδας.

Οι εξαγγελίες της Ryanair δεν είναι άσχετες ούτε με την πολιτική κινήτρων που ακολουθούν η κυβέρνηση, η διοίκηση του «Ελευθέριος Βενιζέλος» αλλά και η Fraport, η οποία πρόκειται να αναλάβει τη διαχείριση 14 περιφερειακών αεροδρομίων.

Η συστηματική «γκρίνια» (όπως χαρακτηρίζεται από κυβερνητικούς παράγοντες αλλά και στελέχη της τουριστικής αγοράς), ωστόσο, έχει εξήγηση. Και ο καβγάς προφανώς γίνεται (και) για το «πάπλωμα» των κινήτρων-επιδοτήσεων.

Μόλις τον προηγούμενο Σεπτέμβριο η Ryanair παρουσίασε στοιχεία από τα οποία προέκυπτε πως από το 2013-2016, το 53% της αύξησης αεροπορικών θέσεων αφορούσε τους μήνες αιχμής του καλοκαιριού (Ιούνιος-Σεπτέμβριος). Παρά τις διαχρονικές εξαγγελίες των ελληνικών κυβερνήσεων ότι προσβλέπει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Το καλοκαίρι, ωστόσο, απόλυτοι «κυρίαρχοι» στον ελληνικό εναέριο χώρο είναι οι αεροπορικές εταιρίες που ελέγχονται από ή συνεργάζονται με ισχυρούς τουρ οπερέϊτορ.  Αυτός, μεταξύ άλλων,  είναι και ο λόγος που αρκετές εταιρίες χαμηλού κόστους δεν… πλησιάζουν στο Ηράκλειο, καθώς θεωρούν ότι μονοπωλείται από τις εταιρίες τσάρτερ οι οποίες αφήνουν ελάχιστο χώρο. Ας σημειωθεί πως η Ryanair πετά στα Χανιά όλο το χρόνο και όχι στο Ηράκλειο κι αυτός ήταν ένας από τους λόγους να εκτοξευθεί στη συγκεκριμένη πόλη η πελατεία της Airbnb που προτιμά κατά κόρον εταιρίες χαμηλού κόστους.

Έτσι, εταιρίες όπως η Ryanair έχουν πρακτικά μία επιλογή για να αναπτυχθούν στην Ελλάδα: να πετάξουν στους μήνες χαμηλής κίνησης εξασφαλίζοντας κίνητρα-ανταλλάγματα από την κυβέρνηση ή και τις τοπικές αρχές (Περιφέρειες και φορείς.

Ακριβώς εδώ βρίσκεται το… «πάπλωμα» για το οποίο στήνεται ο καβγάς: τα κίνητρα-επιδοτήσεις.

Με τα στοιχεία που παρουσίασε τον περασμένο Σεπτέμβριο η Ryanair περιέγραφε, ουσιαστικά, πως στην Ελλάδα παρουσιάζεται το  pερίεργο φαινόμενο να δίνονται τα υψηλότερα κίνητρα όχι στους μήνες χαμηλής κίνησης (σ.σ. από τα οποία θα επωφελούνταν η Ryanair και οι άλλες εταιρίες χαμηλού κόστους) αλλά στους μήνες αιχμής του καλοκαιριού, όπου ούτως ή άλλως η ζήτηση είναι υψηλή (σ.σ. και από την οποία επωφελούνται οι αεροπορικές εταιρίες των τουρ οπερέϊτορ).

Το έκανε απολύτως σαφές, μιλώντας στο Euro2day.gr χθες, ο εμπορικός διευθυντής της Ryanair David O’Brien επισημαίνοντας πως η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ενισχύσει το 2017 τον όμιλο TUI με 2,4 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή τα χρήματα που διατίθενται στη Ryanair ως συμμετοχή στο πρόγραμμα μαρκετινγκ-προβολής των ελληνικών προορισμών της δεν ξεπερνά τις 60.000 ευρώ.  

«Ίσως θα έπρεπε να ερωτηθεί κάποια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση, με ποιο σκεπτικό έχει κάνει τη συγκεκριμένη επιλογή», ανέφερε χαρακτηριστικά. Για να προσθέσει πως η κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε καλέσει τη Ryanair και άλλες εταιρίες να συζητήσουν τρόπους ώστε να αυξηθεί η τουριστική κίνηση προς την Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή η Ryanair φέρεται να θεωρεί πως οι τουρ οπερέϊτορ, ελεγχόμενοι από γερμανικούς ομίλους στην πλειοψηφία τους, είναι πιθανό να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο τη θέση τους στην ελληνική αγορά, αξιοποιώντας και την παρουσία της (επίσης γερμανικής) Fraport.

Στο μπρα ντε φερ Ryanair - Fraport, το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης φαίνεται πως αποτελεί το κρίσιμο πεδίο αντιπαράθεσης. Και, ταυτόχρονα, πρόκριμα  για το συσχετισμό δυνάμεων που θα διαμορφωθεί.

Στις προηγούμενες ανακοινώσεις της Ryanair (Σεπτέμβριος 2016) η εταιρία είχε εξαγγείλει σημαντική ενίσχυση της παρουσίας της εκεί. Η μείωση κατά 22% των θέσεων από Αθήνα στο χειμερινό πρόγραμμα του 2017 αποδόθηκαν από την Ryanair σε μεγάλο βαθμό στα προγραμματισμένα έργα στο αεροδρόμιο «Μακεδονία». Έργα τα οποία αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάιο.

Αν τα έργα ήταν η αφορμή, η αιτία -σύμφωνα με έμπειρα στελέχη της αγοράς- συνδέεται προφανώς και με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με την Fraport για τις χρεώσεις. Κι εφόσον το Ηράκλειο δεν συμπεριλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο των 14 περιφερειακών αεροδρομίων που πρόκειται να διαχειριστεί η Fraport, το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης αποτελεί το «φιλέτο» της έριδας μεταξύ Ryanair - Fraport.

Γι’ αυτό, υποστηρίζουν παράγοντες της ελληνικής αεροπορικής αγοράς, η Ryanair έσπευσε να εκτοξεύσει μια «τροχιοδεικτική» βολή, αξιοποιώντας την πραγματική αφορμή των έργων στη Θεσσαλονίκη.

Επισημαίνοντας, ταυτόχρονα, με νόημα πως σε κάθε περίπτωση η Ryanair δεν βγαίνει ζημιωμένη από την παρουσία της στην Ελλάδα. «Αλλιώς να είστε βέβαιοι πως δεν θα πετούσε εδώ…», ανέφεραν χαρακτηριστικά.