Δημόσια έργα: Η ανομβρία φέρνει μεγάλες εκπτώσεις

Ελάχιστα δημόσια έργα με αξιόλογο προϋπολογισμό (άνω των πέντε εκατ. ευρώ) ανατέθηκαν στη διάρκεια του 2016, ενώ όσοι τυχεροί επικράτησαν στους διαγωνισμούς προχώρησαν σε απίστευτες εκπτώσεις, που φτάνουν μέχρι και το 72%. Όμως, έπειτα από πολλά χρόνια προκηρύχθηκε ένα σημαντικό έργο με σύμβαση παραχώρησης, η κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου, ενώ κλείνουν και οι τελευταίες εκκρεμότητες με τους οδικούς άξονες.

Από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες που επεξεργάζονται στον εργοληπτικό σύνδεσμο ΣΑΤΕ προκύπτει πως οι εκπτώσεις από 50% έως 60% είναι συχνότατο φαινόμενο, λόγω της ανομβρίας έργων που οξύνει τον ανταγωνισμό.

Είναι χαρακτηριστικό πως στον μεγαλύτερο διαγωνισμό του 2016 (εκτός του αεροδρομίου Καστελίου που προωθείται με σύμβαση παραχώρησης), αυτόν της Περιφέρειας Αττικής για την ανάπλαση του Φαληρικού Ορμου, η ΑΚΤΩΡ που μειοδότησε, υπέβαλε έκπτωση 53,54%, με βάση ανεπίσημα στοιχεία. Αλλά και στους τρεις επόμενους διαγωνισμούς που αφορούν τμήματα του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος και μειοδότησε ο όμιλος Καλογρίτσα (Τοξότης - Ομάδα Κατασκευών), οι εκπτώσεις κινήθηκαν μεταξύ 53% και 57%. Μόνο σε έργα της ΔΕΗ στα ορυχεία, οι εκπτώσεις κινούνται κάτω του 20%, ενώ στα υπόλοιπα βρίσκονται πάντα κοντά ή άνω του 50%.

Μπορεί να μην υπήρξαν αξιόλογες αναθέσεις, αλλά το 2016 έγιναν σημαντικά βήματα ώστε να προχωρήσουν νέα έργα έπειτα από πολλά χρόνια κυοφορίας. Αποκορύφωμα των προσπαθειών του υπουργείου Υποδομών ήταν η προκήρυξη του διαγωνισμού για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, έργο που εξαγγέλλεται εδώ και δεκαετίες. Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό υποβλήθηκε τελικά προσφορά από την κοινοπραξία του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τον ινδικό όμιλο GMR.

Την προηγούμενη εβδομάδα, επίσης, ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης έβαλε τέλος και στην εκκρεμότητα με το νότιο τμήμα του Αξονα Κεντρικής Ελλάδας. Υπέγραψε την απόφαση για την ανάθεση κατασκευής του τμήματος Ξυνιάδα - Λαμία στην κοινοπραξία (υπό την ΤΕΡΝΑ) που κατασκευάζει το κεντρικό τμήμα (Ξυνιάδα - Τρίκαλα), όπως προβλέπει και η σύμβαση παραχώρησης.

Η δυστοκία ανάληψης νέων έργων στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο αριθμό σημαντικών διαγωνισμών στην Ελλάδα έχει πάντως προκαλέσει αντιδράσεις από ισχυρούς κατασκευαστές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και τις εξαγγελίες για «απογείωση» των δημόσιων έργων το 2017. Η «απογείωση» θεωρείται πάντως αναγκαστική από όσους παρακολουθούν την αργή πορεία απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ, αλλά και την ανάγκη για επενδύσεις που θα στηρίξουν την οικονομία.

Επειδή πάντως ωριμάζουν αρκετά έργα, στο υπουργείο Υποδομών, που τις τελευταίες εβδομάδες επικεντρώνονται σε εγκαίνια οδικών αξόνων, υποστηρίζουν πως θα προκηρύξουν, επίσης για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία, έργο επέκτασης του δικτύου μετρό της Αθήνας. Πρόκειται για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 (Αλσος Βεΐκου - Γουδή), προϋπολογισμού άνω του 1,2 δισ. Για το συγκεκριμένο έργο έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδοτική συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ενώ είναι ώριμο μελετητικά, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο τμήμα του.

Το 2016 πάντως, επειδή υπήρξε μεταβατική χρονιά για το ΕΣΠΑ 2014-2020, προκηρύχθηκε μικρός αριθμός αξιόλογων έργων. Τους τελευταίους μήνες του έτους υπήρξε και κόντρα του υπουργείου Υποδομών με φορείς, κυρίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αφορμή του τελευταίου πολυνομοσχεδίου για τις δημόσιες συμβάσεις.

Οι ΟΤΑ υποστήριζαν πως υπάρχουν θεσμικά κενά στην εφαρμογή του πολυνομοσχεδίου, με το υπουργείο να θεωρεί πως όλα βαίνουν καλώς και πως οι διευκρινίσεις που έχει παράσχει είναι επαρκείς.