Τουρισμός: 7+1 μέτωπα για το δύσκολο 2017

Βασικά κομμάτια του δύσκολου παζλ που αντιπροσωπεύει το 2017 για τον ελληνικό τουρισμό αποκαλύφθηκαν χθες από τρεις, σχεδόν παράλληλες, εκδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, που πραγματοποιήθηκαν από τον Δήμο Αθηναίων, τη Celestyal Cruises και τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
Τον τόνο, ωστόσο, έδωσε η καθιερωμένη -ενόψει εορτών- εκδήλωση του ΣΕΤΕ, από την οποία εκπέμφθηκαν μηνύματα προς ουκ ολίγους αποδέκτες.

Το πρώτο από αυτά αφορούσε στην απασχόληση, σε μια χρονική στιγμή που η ελληνική κοινωνία αναζητά ελπίδα για ένα αύριο που φαντάζει αδιέξοδο. Είναι χαρακτηριστικό πως ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Ανδρέας Ανδρεάδης επέλεξε να αρχίσει την ομιλία του αναφέροντας «φρέσκα» στοιχεία από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ για την απασχόληση στον κλάδο επισιτισμού (ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφέ, μπαρ). Σύμφωνα με αυτά, η απασχόληση στον κλάδο αντιπροσωπεύει φέτος το 10,2% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα, ξεπερνώντας τον αριθμό των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα αλλά και τον κλάδο της μεταποίησης.

Σε αντιδιαστολή, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ ανέφερε πως το αντίστοιχο ποσοστό το 2009 ήταν 8,9%. Η άμεση και έμμεση απασχόληση στον τουρισμό υπερβαίνει πλέον τις 800.000 εργαζόμενους, με τον ΣΕΤΕ να εκτιμά πως η δυναμική του οδηγεί στην πρόβλεψη πως θα ξεπεράσει το 1 εκατ. απασχολούμενους στην επόμενη πενταετία.

Στα νησιά της χώρας ιδιαίτερα, ο τουρισμός τείνει να καταστεί αναντικατάστατη πηγή εισοδημάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ, η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ των νησιών του Νοτίου Αιγαίου φθάνει το 68%, στην Κρήτη το 52%, ενώ στα Ιόνια νησιά το 58%.

Το δεύτερο «μήνυμα» του προέδρου του ΣΕΤΕ είχε βασικό αποδέκτη το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αλλά και συναποδέκτες όλους όσοι κάνουν λόγο για εκτεταμένη φοροδιαφυγή στον χώρο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.

Παρουσιάζοντας στοιχεία εσόδων του Δημοσίου από την είσπραξη ΦΠΑ κατά το «χρυσοφόρο» γ’ τρίμηνο του έτους (Ιούλιος-Σεπτέμβριος), ανέφερε πως φέτος ανήλθαν σε 3,4 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 12% σε σύγκριση με πέρυσι.

Ένα τρίτο μήνυμα είχε αποδέκτη την ηγεσία του υπ. Τουρισμού και αφορούσε τον «οργασμό» επενδύσεων στον οποίο αναφέρθηκε πρόσφατα η αρμόδια υπουργός Έλενα Κουντουρά. «Η κ. υπουργός μάλλον θα εννοούσε "οργασμό" αιτημάτων…» σημείωσε με νόημα ο Α. Ανδρεάδης. Επισημαίνοντας ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στα αιτήματα που κατατίθενται για μελλοντικές επενδύσεις και στη στιγμή που θα πιάσουν δουλειά οι… μπουλντόζες.

Το τέταρτο μήνυμα αποτέλεσε ίσως την έκπληξη της ομιλίας του αφού έκανε ευθέως λόγο για «τουρισμό δύο ταχυτήτων», επισημαίνοντας πως η υπερφορολόγηση που έχει επιβληθεί στις επιχειρήσεις του τομέα πλήττουν σχεδόν αποκλειστικά τις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου.

Έκανε μάλιστα λόγο για επιτακτική ανάγκη συγκρότησης «Στρατηγικής για την επόμενη μέρα», η οποία θα επικεντρώνεται στη στήριξη των επιχειρήσεων και περιοχών που κατατάσσονται στη β’ ταχύτητα του τουρισμού. Θέμα κρίσιμο καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων αντιπροσωπεύει τη μεγάλη πλειοψηφία των «κόκκινων» δανείων στον χώρο του τουρισμού.

Το πέμπτο μήνυμα του προέδρου του ΣΕΤΕ αφορούσε στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ιδιωτικών κατοικιών σε τουρίστες. Ο Α. Ανδρεάδης χαρακτήρισε «θετική αλλά ατελή προσπάθεια» τις σχετικές διατάξεις. Ο ΣΕΤΕ, όπως επισήμανε, έχει καταθέσει πλήρες υπόμνημα προτάσεων αναφέροντας πως στο συγκεκριμένο θέμα η κυβέρνηση «τα έχει ανακατέψει όλα», με αποτέλεσμα να προκύπτουν πολλά σοβαρά θέματα.

Ένα έκτο μήνυμα αφορούσε στην κλιμάκωση της ζήτησης από το εξωτερικό για ταξίδια στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Α. Ανδρεάδη, η ζήτηση είναι αυξημένη, χωρίς να μπορεί ακόμα να γίνει οποιαδήποτε εκτίμηση. Κάτι τέτοιο, εξήγησε, θα είναι δυνατό τον Φεβρουάριο, όταν θα έχει ξεκαθαρίσει η εικόνα και για τον προγραμματισμό πτήσεων της νέας χρονιάς.

Σημείωσε, ωστόσο, πως είναι θετικές οι πρώτες ενδείξεις από το μέτωπο των προκρατήσεων. Στη βρετανική αγορά, μάλιστα, αν και η μέχρι στιγμής εικόνα αφορά στο 20% των κρατήσεων, η Ελλάδα φέρεται να εμφανίζει άνοδο από 10%, σε μια στιγμή που η αγγλική αγορά εξερχόμενου τουρισμού καταγράφει πτώση περί το 7%.

Το έβδομο μήνυμα αφορούσε τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ). Ο Α. Ανδρεάδης «άδειασε μετ’ επαίνων» την έρευνα συνόρων της ΤτΕ καθώς υπεραμύνθηκε της ορθότητας της μεθόδου αλλά ανέφερε πως (στην αποτύπωση των εισπράξεων) εμπιστεύεται περισσότερο τα στοιχεία που παρέχουν οι αρμόδιες αρχές των άλλων χωρών.

Το όγδοο μήνυμα για τις δυσκολίες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός αφορούσε στις κρουαζιέρες και «εκπέμφθηκε» από τον νέο πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Επιχειρήσεων Κρουαζιερόπλοιων για την Ευρώπη (CLIA Europe) και δ/νοντα σύμβουλο της Celestyal Cruises Κυριάκο Αναστασιάδη.

Η προαναγγελία ότι το 2017 οι προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων θα είναι μειωμένες 30% σε σύγκριση με το 2016 δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Οι επιδόσεις, ωστόσο, που θα καταγράψει την επόμενη χρονιά η Ελλάδα στον χώρο της κρουαζιέρας θα εξαρτηθεί από το μέγεθος και την πληρότητα των πλοίων που θα έλθουν.

Το βέβαιο είναι πως η Ελλάδα εμφανίζεται αυτή τη στιγμή απομονωμένη στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας των προβλημάτων της Τουρκίας αλλά και των χωρών της Βόρειας Αφρικής. Με αυτά τα δεδομένα, οι εταιρείες κρουαζιέρας φέρονται να στρέφονται σε προορισμούς δυτικότερα της Ελλάδας.

Ρεαλιστής, ωστόσο, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ σημείωσε πως η κρουαζιέρα αντιπροσωπεύει περί τα 400 εκατ. ευρώ έσοδα για τον ελληνικό τουρισμό και αντιπροσωπεύει περίπου το 4% των ξένων τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα. Έτσι, εξήγησε ότι η επίπτωση από ενδεχόμενη μείωση των επιβατών κρουαζιέρας (κατά 1 εκατ. επιβάτες, σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις) δεν θα επηρεάσει σημαντικά τα μεγέθη του ελληνικού τουρισμού.

Σημείωσε, ωστόσο, τη μεγάλη σημασία της κρουαζιέρας στο μάρκετινγκ του ελληνικού τουρισμού καθώς πολλοί επιβάτες που επισκέπτονται για πρώτη φορά τη χώρα κάνοντας κρουαζιέρα, επανέρχονται τα επόμενα χρονιά επιλέγοντας διαμονή σε ξενοδοχεία.