Νέα παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο για το δίκτυο αποχέτευσης του Θριασίου

Με νέα προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η Κομισιόν επισημαίνει πως παρά τις πολυετείς υποσχέσεις της ελληνικής πλευράς, το δίκτυο αποχέτευσης στο Θριάσιο Πεδίο υπολειτουργεί, παρά την ύπαρξη βιολογικού καθαρισμού. Ζητεί να διατάξει την Ελλάδα να καταβάλει στην Επιτροπή μια προτεινόμενη χρηματική ποινή ύψους 34.974 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης στην εκτέλεση της πρώτης καταδικαστικής απόφασης. Ζητεί, επίσης, να επιβάλει στην Ελλάδα την καταβολή ημερησίου κατ' αποκοπή ποσού ύψους 3.828 από την ημέρα έκδοσης της πρώτης απόφασης έως την ημερομηνία που θα εκδοθεί η απόφαση στην παρούσα υπόθεση, ή την ημερομηνία εκτέλεσης της πρώτης απόφασης εάν επέλθει νωρίτερα.

Η Επιτροπή «εκτιμά ότι παρά την πάροδο δώδεκα ετών από την πρώτη καταδικαστική απόφαση, η Ελλάδα δεν την έχει ακόμη πλήρως εκτελέσει. Οι σταθμοί επεξεργασίας αστικών λυμάτων έχουν μεν ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία από το 2012, έχοντας τη δυνατότητα να προβούν σε αφαίρεση του αζώτου, ωστόσο μόνο ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό (28%) των αστικών λυμάτων της περιοχής του Θριάσιου Πεδίου υπόκειται έως τώρα σε συλλογή και επεξεργασία».

Επιπλέον, «η Επιτροπή δεν έλαβε κανένα χρονοδιάγραμμα με αξιόπιστα στοιχεία ούτε άλλα στατιστικά στοιχεία, ώστε να επαληθεύσει εάν τα αστικά λύματα υπόκεινται εντέλει σε τριτοβάθμια επεξεργασία, ενώ οι διάφορες καταληκτικές ημερομηνίες που κατά καιρούς είχαν ανακοινωθεί από τις ελληνικές αρχές ουδέποτε τηρήθηκαν. Πέραν του τριτοβάθμιου δικτύου, που συνδέει διάφορες οικίες και βιομηχανίες της περιοχής, το δευτεροβάθμιο δίκτυο (κατασκευή μεγάλων αγωγών) επίσης δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς λείπει το τμήμα Κάτω Ελευσίνα του Δήμου Ελευσίνας».

Υπενθυμίζεται πως «η οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων απαιτεί την ύπαρξη αποχετευτικού δικτύου για τα αστικά λύματα που καταλήγουν σε ευαίσθητες περιοχές. Το άρθρο 5 επιβάλλει τα αστικά λύματα να αποτελούν το αντικείμενο επεξεργασίας αυστηρότερης αυτής της δευτεροβάθμιας επεξεργασίας πριν από την απόρριψή τους στις ευαίσθητες περιοχές, το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1998 για τους οικισμούς με ι.π. άνω των 10.000. Ο κόλπος της Ελευσίνας έχει χαρακτηριστεί ευαίσθητη περιοχή ήδη από το 1999».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, τo 2000, είχε ζητήσει από τις ελληνικές αρχές στοιχεία σχετικά με τα μέτρα που είχαν λάβει για την εφαρμογή της οδηγίας. Οι ελληνικές αρχές τής διαβίβασαν λεπτομερή στοιχεία, ωστόσο, για την περιοχή του Θριάσιου Πεδίου (όπου συγκαταλέγονται οι οικισμοί της Ελευσίνας, του Ασπρόπυργου, της Μαγούλας και της Μάνδρας) αναγνώρισαν την ανυπαρξία συστήματος επεξεργασίας λυμάτων και αναφέρθηκαν στις προσπάθειες ολοκλήρωσης σχετικού σχεδίου, σύμφωνα με το οποίο οι προγραμματισμένες εγκαταστάσεις δεν αναμένονταν να λειτουργήσουν πριν το 2004.

Το 2002 η Επιτροπή προσέφυγε ενώπιον του ΔΕΕ (υπόθεση C-119/02), το οποίο αναγνώρισε ότι η έλλειψη αποχετευτικού δικτύου αστικών λυμάτων στην περιοχή του Θριάσιου Πεδίου στοιχειοθετεί παράβαση (βλ. απόφαση της 24ης Ιουνίου 2004).

Το 2004 η Επιτροπή ζήτησε πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές σχετικά με τα μέτρα που έλαβαν για να εκτελέσουν την απόφαση του ΔΕΕ.
Η συμμόρφωση με την απόφαση αυτή θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί μέσω της υλοποίησης διαφόρων σχεδίων:
- τη δημιουργία ενός κέντρου επεξεργασίας λυμάτων (CTEUR),
- την κατασκευή «κύριων» αγωγών (για το δίκτυο των αστικών λυμάτων) ή «βασικού δικτύου»,
- την κατασκευή των αγωγών (για το δίκτυο των αστικών λυμάτων) ή «δευτερεύοντος δικτύου»,
- τη σύνδεση των διαφόρων κατοικιών/βιομηχανιών της περιοχής (των δήμων Ασπρόπυργου, Ελευσίνας, Μάνδρας, Μαγούλας) με το δίκτυο των αστικών λυμάτων, ή «τριτοβάθμια δίκτυα».

Οι αρμόδιες ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού σχεδίου θα έπρεπε να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2010. Το βασικό δίκτυο ήταν σε στάδιο κατασκευής, το δευτερεύον δίκτυο έχει ολοκληρωθεί κατά 45% και το τριτοβάθμιο δίκτυο είναι υπό κατασκευή. Οι αρχές ισχυρίζονταν ότι το CTEUR θα μπορούσε να συλλέγει τα αστικά λύματα του συνόλου του πληθυσμού της περιοχής πριν από το τέλος του 2010. Όσον αφορά το κύριο δίκτυο, θα καλύπτει το 100% του πληθυσμού των δήμων Ασπρόπυργου και Μάνδρας, Μαγούλας και 2/3 της ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ (σωρευτικά περίπου 90% για τους 4 δήμους). Ο υπόλοιπος πληθυσμός θα μπορούσε να καλυφθεί έως τις 30 Απριλίου 2011.

Το 2012, οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το CTEUR λειτουργούσε από τις 27 Ιουλίου 2012 αλλά το δευτερογενές και τριτογενές δίκτυο δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί (αναμενόταν στο τέλος Μαρτίου 2013). Όσον αφορά στο δευτερεύον δίκτυο θα είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, με εξαίρεση ένα μέρος του Δήμου Ελευσίνας (Κάτω Ελευσίνα), όπου οι εργασίες καθυστέρησαν λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων. Οι αρχές διαβίβασαν επίσης στοιχεία για να αποδείξουν (τριτοβάθμια επεξεργασία για τα λύματα που συλλέγονται) τη σύννομη λειτουργία της εγκατάστασης. Από τότε, όμως, και παρά τις συνεχείς εξαγγελίες, δεν έχουν ενταχθεί στο αποχετευτικό δίκτυο κατοικίες και άλλες εγκαταστάσεις της περιοχής.