Μετά από ένα δεκάωρο υποτονικού συνεδριακού κλίματος, ήρθε η βραδυνή ομιλία του Πάνου Σκουρλέτη να... «ζωντανέψει» την αίθουσα του Τάε Κβον Ντο πυροδοτώντας κύκλο συζητήσεων για το «πού πάμε», οι οποίες δεν θα σταματήσουν, φυσικά, αύριο που θα πέσει η αυλαία του 2ου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ανάγνωση που επιχειρούν πλέον σύνεδροι, βουλευτές, στελέχη, υπουργοί, είναι πότε θα γίνει ο ανασχηματισμός και πόσο σαρωτικός θα είναι.
Ολες οι πληροφορίες φέρουν τον κ. Τσίπρα να ζητά προτάσεις και για πρόσωπα και για τη νέα δομή του υπουργικού σχήματος, κρατώντας για τον εαυτό του (ή έστω για τους πολύ στενούς συνεργάτες του) το «πότε».
* Οι περισσότεροι εκτιμούν (ή ελπίζουν) ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν αφού κυλήσει και η ερχόμενη εβδομάδα, προκειμένου ο πρωθυπουργός να λάβει σήμα για τις προθέσεις των εταίρων ως προς το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και την απόφαση για το χρέος «στα τέλη του έτους».
Εάν, λένε, το σήμα είναι θετικό (σ.σ. με χρονικό dead line τη Σύνοδο Κορυφής της ερχόμενης Πέμπτης), τότε δεν θα επισπεύσει τις κυβερνητικές αλλαγές.
Αν όχι, τότε θα προχωρήσει αμέσως σε έναν ριζικό και «αγωνιστικό» ανασχηματισμό για να δώσει τις μεγάλες μάχες που υπονόησε προχθές, κατά την ομιλία του στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.
* Υπάρχουν ωστόσο και στελέχη που ουδόλως αποκλείουν το ενδεχόμενο να γίνει ο ανασχηματισμός «από Δευτέρα» προκειμένου να δώσει «περισσότερο αποτελεσματικά» τη μάχη της διαπραγμάτευσης. Και, επιπλέον, να αφαιρέσει το άλλοθι από τμήμα των θεσμών ότι «υπάρχουν υπουργοί που δεν τρέχουν τις υποχρεώσεις τους». (σ.σ. όπως ο επικεφαλής του ESM που εξέφρασε αυτή τη θέση και δημοσίως προ ημερών).
Τα «ξανα-είπαν» Τσίπρας-Σκουρλέτης
Προς το παρόν, το ζητούμενο είναι να βγει το κόμμα αισιόδοξο και μάχιμο από το συνέδριό του.
Η ομιλία του (απερχόμενου;) υπουργού Περιβάλλοντος-Ενέργειας κ.Σκουρλέτη δεν πρέπει να εξέπληξε την κυβερνητική και κομματική ηγεσία: είναι ενδεικτικό ότι ο κατάλογος των ομιλητών διαμορφώθηκε με τρόπο ώστε τον κ. Σκουρλέτη να διαδεχθούν στο βήμα οι Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιάννης Δραγασάκης και Νίκος Παππάς για να του «απαντήσουν» - όπως κι έγινε.
Νωρίτερα το μεσημέρι άλλωστε ο ίδιος βρέθηκε στο Μαξίμου για θέματα της ΔΕΣΦΑ και, κατά τις πληροφορίες, έκανε (άλλη μία) συζήτηση με τον Αλέξη Τσίπρα για τα ζητήματα που τον φέρουν με... ενάμισι πόδι εκτός υπουργείου. Κατά μία διαρροή δε, απέρριψε «εκ νέου» το ενδεχόμενο να μετακινηθεί στο κόμμα και, δη, στην κορυφαία θέση του Γραμματέα.
Πόλος ο (απερχόμενος;) υπουργός
Κατά κοινή διαπίστωση των συνέδρων και των... παρατηρητών, ο κ.Σκουρλέτης αναδείχθηκε χθες σε ισχυρό κομματικό πόλο, εκφράζοντας το «αριστερό» ακροατήριο – κατά ορισμένους το παλαιό 4% και κατά άλλους ένα μεγαλύτερο τμήμα που ασφυκτιά στο μνημονιακό πλαίσιο αλλά, από την άλλη, «δεν έχει πάρει διαζύγιο με τον ΣΥΡΙΖΑ» αδυνατώντας (και) να βρει έκφραση σε άλλους σχηματισμούς.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι... καχύποπτοι εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ δεν θεωρούν απίθανη μία «συνεννόηση» με τον κ. Τσίπρα – επηρεασμένοι προφανώς από τις κομματικές και κυβερνητικές μπλόφες του προηγούμενου 18μηνου.
Τρικλοποδιές και ιδιωτικοποιήσεις
Οπως και νάχει, ο κ. Σκουρλέτης άνοιξε τεράστια συζήτηση για το εάν υπάρχουν περιθώρια σκληρής και «αριστερής» διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο της περσινής συμφωνίας με τους δανειστές ή εάν η κυβέρνηση θα εφαρμόσει, απλώς, νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Ο ίδιος απάντησε καταφατικά στο πρώτο ερώτημα, τονίζοντας ότι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ «δεν είναι αυτό που υποσχεθήκαμε πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου στους πολίτες» και, επιπλέον, ότι «η αξιοποίηση του 17% της επιχείρησης μέσω του Υπερταμείου είναι διαφορετικό από την πώλησή του μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
Εθεσε επίσης το εφιαλτικό ερώτημα εάν η απόφαση για το χρέος θα οδηγήσει σε νέο μνημόνιο, καλώντας κυβέρνηση και κόμμα να συζητήσουν το «πού πάμε».
Και... πέταξε καρφιά για ενδοκυβερνητικές τρικλοποδιές, λέγοντας ότι «πολλές μάχες στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης ως σήμερα, τις έδωσε ο καθένας μόνος του» ελλείψει ενός ενιαίου πολιτικού κέντρου.
«Μαζί ...τα κάναμε»
Η έμμεση αλλά σαφής και αυστηρή απάντηση που έδωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος προσθέτουν ένα (ακόμα) ερώτημα στο πόσο «αντιπολιτευτικά» θα κινηθούν οι «53», των οποίων ο ίδιος ηγείται. (Φήμες που θέλουν την ομάδα να «κατεβάζει» υποψήφιο πρόεδρο του κόμματος «για να μην πάρει σοβιετικά ποσοστά επανεκλογής ο κ. Τσίπρας», κυκλοφόρησαν αλλά ελέγχονται).
Η φράση του υπουργού Οικονομικών «όλοι μαζί συμφωνήσαμε (στο τι πρέπει να γίνει) και όλοι μαζί θα εφαρμόσουμε, μαζί τα κάναμε», ήταν απολύτως ενδεικτική της πρόθεσής του να παραμείνει στο πλευρό της ηγεσίας και του πρωθυπουργού, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι η κυβέρνηση θα δώσει σκληρή διαπραγματευτική μάχη.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε ο Γιάννης Δραγασάκης (αναδεικνύοντας την ανάγκη «να κάνουμε αυτά που αποφασίζουμε»), ενώ τους τόνους σήκωσε ο Νίκος Παππάς: «Διαφωνώ ριζικά με όσους λένε ότι το πρόγραμμα που ασκούμε είναι ακραία νεοφιλελεύθερο. Η συμφωνία είναι μείγμα που αποτυπώνει και τη δική μας πολιτική και όσα επιβλήθηκαν από τους εταίρους μας. «Είμαστε περήφανοι που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στο τιμόνι της χώρας».
Τα νέα όργανα
Το συνέδριο συνεχίζεται σήμερα για τρίτη ημέρα με ομιλίες και ψηφοφορίες επί των πολιτικών κειμένων. Αύριο θα γίνει η εκλογή των μελών της νέας Κεντρικής Επιτροπής και η επανεκλογή του κ. Τσίπρα στο αξίωμα του προέδρου.
Την ερχόμενη Τρίτη θα συνεδριάσει το νέο όργανο για ανάδειξη της νέας Πολιτικής Γραμματείας. Στην οποία αναμένεται να μετέχουν σημερινοί υπουργοί που θα μείνουν (ή προορίζονται να μείνουν) εκτός κυβέρνησης.
Από τις ομιλίες του Σαββάτου ξεχωρίζουν, μέχρι στιγμής, οι κάτωθι:
Γιώργος Σταθάκης, υπουργός Οικονομίας-Ανάπτυξης
"Δεν παραλάβαμε ετοιμοπαράδοτο μνημόνιο αλλά πετύχαμε συμφωνία βιώσιμη με πάρα πολλά στοιχεία διαφορετικά, όπως η προοδευτική φορολογία, η προστασία της πρώτης κατοικίας, μια άλλη πολιτική στην ενέργεια, αναδιανεμητικό ασφαλιστικό σύστημα.
Υποσχεθήκαμε τομές και ήρθαμε για ένα μεγάλο εγχείρημα που ξεπερνάει τα όρια της χώρας μας. Στις δεδομένες συνθήκες κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, λέμε ότι υπάρχει χώρος για μια οικονομική στρατηγική που θα υπερασπίζεται την εργασία, θα αναβαθμίζει τη θέση της Ελλάδας διεθνώς με σεβασμό στο περιβάλλον.
Υπάρχει χώρος για κοινωνικό κράτος με υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, με διεύρυνση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών σε μία κοινωνία με περισσότερη δημοκρατία.
Αυτή είναι η στρατηγική μας. Ή θα την εφαρμόσουμε ή θα βγούμε από το προσκήνιο.
Αυτή η Αριστερά αξίζει τον κόπο".
Ρένα Δούρου, Περιφερειάρχης Αττικής
"Ακούσαμε ψευτοδιλήμματα από συντρόφους του τύπου παραμένουμε αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα ή γινόμαστε κανονικό κόμμα; Αριστερό success story ή ήττα με διατήρηση της ιδεολογικής μας καθαρότητας;
Δεν έχουμε το περιθώριο για νέα ψευτοδιλήμματα, ούτε την πολυτέλεια στην αδράνεια και στην αναποτελεσματικότητα.
Δεν υπάρχουν τέτοια περιθώρια όταν κουβαλάς ζωές, τύχες, στοιχήματα.
Λερώνουμε τα χέρια μας και θα κριθούμε εκ του αποτελέσματος, για να θυμηθούμε και τον Μαρξ".
Δημήτρης Τζανακόπουλος, Γραμματέας της Κυβέρνησης"Το αποτέλεσμα της περσινής διαπραγμάτευσης ήταν προσωρινή ανακωχή με τους δανειστές, όχι με με το εγχώριο σύστημα της διαπλοκής.
Παρότι μας πλήγωσε η έκβαση, αφήνει το μέλλον ανοικτό διότι είμαστε εδώ. Δεν επιτεύχθηκε ο στόχος τους που ήταν η απόλυτη εξαφάνιση του εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ.
Το ερώτημα εάν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό το αποτέλεσμα της διαπραγματευσης έχει νόημα εάν δεν αποτελεί έναυσμα για αυτομαστίγωμα αλλά για αυτοκριτική.
Και αυτοκριτική πρέπει να γίνει: ήταν πρόβλημα, πέρυσι, οι δυνάμεις στο κόμμα και στην κυβέρνηση που πίστευαν ότι με ορθολογικά επιχερήματα θα πείθαμε τους δανειστές ότι είχαν λάθη στη πολιτική τους.
Δεν αποφασιζει η αλήθεια αλλά η ισχύς. Αυτό είναι σημαντικό ενόψει της πολύ σκληρής διαπραγματευσης για τα εργασιακά. Εδώ θα συγκρουστούν κοινωνικές δυνάμεις, κοινωνικά συμφέροντα και σχέδια"
Το δίλημμα είναι: ανάπτυξη στα συντρίμια της κοινωνίας ή ανάπτυξη μέσα από αναδιανομή του πλούτου υπερ της κοινωνίας, των λαϊκών τάξεων;
Επειδή θέλουμε το δεύτερο, γι αυτό η σύγκρουση θα γίνει με όλο το πλαισιο της διεφθαρμένης πολιτικής εξουσιας και τα οικονομικά συμφέροντα.
Αλλά για να σταθούμε όρθιοι οφείλουμε να συγκροτήσουμε ένα κόμμα οργανικά δεμένο με κοινωνία.