Με τη φράση «δεν θα λυγίσουμε, θα τα καταφέρουμε», ο Αλέξης Τσίπρας απευθύνθηκε στους οπαδούς του κόμματος και στους πολίτες από το βήμα του 2ου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ.
Ταυτόχρονα, έστειλε μήνυμα στους εταίρους δανειστές ότι για την ελληνική κυβέρνηση «δεν υπάρχει θα δούμε» καθώς τήρησε και τηρεί τη συμφωνία που υπεγράφη πέρυσι το καλοκαίρι και, άρα, ζητά και από εκείνους να τηρήσουν την υποχρέση που τους αναλογεί: Να υπάρξει η απόφαση για το χρέος, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση και στην έλευση επενδυτών.
«Δεν ζητάμε να τηρηθεί η συμφωνία ως επαίτες ούτε ως φτωχοί συγγενείς», τόνισε χαρακτηριστικά, δίνοντας έναν «απειλητικό» τόνο στην προειδοποίηση προς τους δανειστές ότι ο ίδιος και η κυβέρνησή του δεν θα κάνουν πίσω σε αυτό το αίτημα.
Με αφορμή το «τι κόμμα θέλουμε», ο κ. Τσίπρας τροφοδότησε τη συζήτηση για τον επικείμενο ανασχηματισμό: «Θα είναι πλέον πιο σημαντική η ιδιότητα του μέλους της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος από την υπουργική θέση», είπε, ενώ τόνισε με νόημα ότι καμία κυβερνητική θέση δεν είναι δεδομένη και μόνιμη.
Οπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, είναι το πρώτο συνέδριο αριστερού κόμματος στην Ελλάδα που πραγματοποιείται με το κόμμα στην κυβέρνηση. Τα τελευταία τρία χρόνια κύλησε πολύς πολιτικός χρόνος. Το κόμμα και ο λαός δίνουν μάχες σκληρές και άνισες. Περάσαμε μέσα από συμπληγάδες, χτυπηθήκαμε αλλά μείναμε όρθιοι.
Αποδείξαμε ότι εκτός από την αριστερά της απόδρασης, υπάρχει η αριστερά που δεν φοβάται να μπει στη φωτιά. Η αριστερά που δεν διστάζει να αναλάβει το ιστορικό καθήκον, τόνισε. Το καθήκον να βγει η χώρα από την κρίση με την κοινωνία όρθια.
«Αυτό τον αγώνα έχουμε υποχρέωση να μην τον παρατήσουμε. Είναι ιστορική υποχρέωση να τον κερδίσουμε και θα τον κερδίσουμε».
Ο κοινωνικός μετασχηματισμός δεν μπορεί να οικοδομηθεί στα αποκαΐδια ενός νεοφιλελεύθερου σοκ αλλά ούτε και στα αποκαΐδια μιας «πυρηνικής καταστροφής» που θα προκαλούσε η κατάρρευση των τραπεζών και η έξοδος από το ευρώ.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, πρέπει να παλέψουμε βήμα βήμα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για να αλλάξουν οι συσχετισμοί.
Μίλησε για την ανάγκη να οικοδομηθεί σε ορίζοντα πενταετίας μια χώρα ισότητας και ευημερίας για όλους.
Τα ερωτήματα
1) Αποτελεί αριστερή ριζοσπαστική πρόταση η έξοδος από το ευρώ;
2) Εχει νόημα η αριστερά να επιλέγει να διεκδικεί τη διακυβέρνηση σε μη ευνοϊκές συνθήκες;
3) Είναι ρεαλιστικό ένα σχέδιο εξόδου με κοινωνική προστασία, όταν είσαι σε πρόγραμμα προσαρμογής;
4) Υπάρχει περιθώριο συμμαχιών στην Ευρώπη με τη σοσιαλδημοκρατία;
Αν απαντήσουμε στα παραπάνω, θα μπορέσουμε να απαντήσουμε στο ακόμα σημαντικότερο ερώτημα: Θα τα καταφέρουμε;
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, χρειάζεται να δοθεί καθαρό μήνυμα ότι έχουμε σχέδιο για να νικήσουμε και θα νικήσουμε.
Ο λαός
Όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, ο λαός έμαθε να δίνει μάχες και να υπομένει όταν υπάρχει ορίζοντας. Αυτό έδειξε και το κόμμα.
Το πρώτο εξάμηνο
Εγινε εναντίον μας μελετημένος πόλεμος φθοράς. Η χρηματοδοτική ασφυξία είχε στόχο να μας βάλει να δεσμευτούμε με όσα είχαν υπογράψει οι προηγούμενοι. Βρήκαμε απέναντι όχι μόνο τη Γερμανία και τη σκληρή πλευρά της Ευρώπης, αλλά και το σύνολο των παλαιών κομμάτων στην Ελλάδα, τα συστημικά ΜΜΕ, ακόμα και τα συνδικάτα που δεν υπερασπίστηκαν την ίδια τους την τάξη.
Είχαμε την εμπιστοσύνη του λαού που στις πλέον δύσκολες στιγμές, ακόμα και όταν ο εκβιασμός οδήγησε στο κλείσιμο των τραπεζών, στάθηκε στο ύψος του και έδωσε απάντηση στο δημοψήφισμα.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, εξαντλήθηκε το σύνολο των επιλογών, ακόμα και η στάση πληρωμών. «Πήγαμε ως εκεί που καμία κυβέρνηση, που θα σκεφτόταν με όρους ιδιοτέλειας, δεν θα σκεφτόταν να πάει. Πήγαμε ως εκεί για να τιμήσουμε την εντολή του λαού».
Δεν μπορούσαμε να πάμε πιο πέρα, γιατί το κόστος δεν θα ήταν για εμάς αλλά για την Ελλάδα και τη λαϊκή τάξη. Επιλέξαμε να μείνουμε στην Ευρώπη.
Η έξοδος από το ευρώ δεν ήταν και δεν είναι προοδευτικό σχέδιο. Η έξοδος, ειδικά μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας, θα σήμαινε ανάλογη λεηλασία και μάλιστα άμεση και απώλεια των καταθέσεων των λαϊκών στρωμάτων.
Δεν ήταν αριστερό σχέδιο…
Το σχέδιο για έξοδο από την ευρωζώνη δεν ήταν ούτε αριστερό, ούτε προοδευτικό. Ήταν σχέδιο του Σόιμπλε.
Τις συνέπειες μιας εθνικής αναδίπλωσης δεν θα τις χρεώνονταν η Ευρώπη ή οι θεσμοί. Θα τις χρεωνόταν η ίδια η αριστερά και αυτό θα ήταν στρατηγική ήττα.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση ανέδειξε το πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο και κατάφερε μια καλύτερη συμφωνία από αυτή του Αντώνη Σαμαρά.
Όμως «δεν καταφέραμε να σταματήσουμε τη λιτότητα, καταφέραμε να τη διαρρήξουμε και να αρχίσουμε τη διαδικασία που θα τη σταματήσει», υποστήριξε.
Αναδείξαμε ότι το πρόβλημα της Ευρώπης είναι η άκρα δεξιά.
Ο δύσκολος δρόμος
Δεν κρυφτήκαμε. Απευθυνθήκαμε στον λαό με τη συμφωνία πάνω στο τραπέζι και υποσχεθήκαμε παράλληλα με το πρόγραμμα να οικοδομήσουμε ένα σχέδιο κοινωνικής προστασίας.
Πήραμε στις εκλογές εντολή με τα ίδια ποσοστά να ξεμπερδεύουμε με το παλαιό.
Ο οδικός χάρτης ήταν: πρώτη αξιολόγηση, συγκεκριμενοποίηση των μέτρων για το χρέος και ένταξη στο QE.
Πήραμε δύσκολες αποφάσεις γιατί δεν είχαμε άλλη επιλογή, αλλά τηρήσαμε τις δεσμεύσεις μας. Η πρώτη αξιολόγηση έκλεισε και η συμφωνία του Ιούλη είναι σαφής: όπως την τηρούμε εμείς, απαιτούμε να την τηρήσουν και οι εταίροι.
Καθυστέρηση συγκεκριμενοποίησης των μέτρων και ένταξης της Ελλάδας στο QE δεν έχει καμία λογική.
Είμαστε σε τροχιά ανάκαμψης: Αρκεί ένα νεύμα στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για να έρθει η απογείωση. Αλλά το νεύμα της διαμάχης μεταξύ των θεσμών είναι ακριβώς αυτό που δεν χρειαζόμαστε. Είναι άδικο για την Ελλάδα. Η χώρα δεν αντέχει άλλες αναταράξεις.
Η συμφωνία πρέπει να τηρηθεί από όλους, γιατί ο λαός έχει υποφέρει. Θέλω να καταστήσω σαφές ότι η αόριστη προτροπή «κάντε τα μαθήματα και βλέπουμε» δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Η β’ αξιολόγηση θα κλείσει στην ώρα της, αλλά ταυτόχρονα θα δούμε τα μέτρα για το χρέος και θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση.
Στο αίτημα δεν προσερχόμαστε ως επαίτες αλλά με το κεφάλι ψηλά και με την αξιοπρέπεια να εκπροσωπούμε ένα λαό που έχει κάνει πολλά και για να μείνει η Ευρώπη όρθια, και στο θέμα του χρέους, και στην προσφυγική κρίση.
Δεν είμαστε απομονωμένοι
Ακόμα και εντός του γερμανικού κοινοβουλίου υπάρχουν φωνές που μας υποστηρίζουν. Πλειοψηφικές είναι οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τη λύση: οι σοσιαλιστές, οι πράσινοι και οι αριστεροί.
Στη μάχη έχουμε μαζί μας και ευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις, που μάχονται για μια διαφορετική πορεία.
Οι συμμαχίες
Ο πρωθυπουργός μίλησε για την ανάγκη να υπάρξουν συμφωνίες με άλλες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Οφείλουμε με το πολιτικό και θεωρητικό οπλοστάσιο της αριστεράς να επιδιώξουμε συγκλίσεις με τη σοσιαλδημοκρατία και τους πράσινους, έχοντας γνώση των διαφορών αλλά και των κινδύνων. Αυτά πρέπει να συζητηθούν στο συνέδριο.
Τέκνο της οργής…
«Τέκνο της ανάγκης και της οργής», χαρακτήρισε τον ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός. Θα ήταν καλύτερα να είχαμε έρθει νωρίτερα. Δεν είναι όμως τυχαίο ότι η ιστορία θυμάται την αριστερά στα δύσκολα.
Ο απολογισμός
Ο πρωθυπουργός έκανε εκτενή αναφορά στα όσα συνέβησαν τα χρόνια της λιτότητας, πριν έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, είπε, ξεκίνησε μια πολιτική που ξαναμοιράζει τα βάρη και στηρίζει τους αδύναμους και περιέγραψε τα βασικά μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως μάλιστα είπε ο πρωθυπουργός, και αυτές οι πολιτικές βοήθησαν στην ανάκαμψη αλλά και τη μείωση της ανεργίας κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες.
Η νεοφιλελεύθερη εναλλακτική
Σε αυτό το σημείο βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή μιας αριστερής πολιτικής μοιρασιάς των βαρών και μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που προτείνει η ΝΔ.
Ο Μητσοτάκης προτείνει μείωση φόρων στις επιχειρήσεις (που πρέπει να γίνει), αλλά με απολύσεις και κατάργηση κοινωνικών δομών ύψους 2 δισ. ευρώ.
Θέλουν όπως και το ΔΝΤ πλήρη απορρύθμιση για να έρθουν επενδύσεις, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Πού θα κριθούμε
1) Στη στήριξη της εργασίας: Μείωση ανεργίας και επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Στο πεδίο αυτό θα δώσουμε μάχες σκληρές στη β' αξιολόγηση. Προσερχόμαστε με το ισχυρότερο όπλο: το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Θα υπερασπιστούμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
2) Η κοινωνική οικονομία. Εχουμε στόχο να δημιουργήσουμε παράλληλο και ανταγωνιστικό προς το κυρίαρχο σύστημα, που δεν θα λειτουργεί με πρώτο στόχο το κέρδος αλλά τη διασφάλιση της εργασίας. Το πρόγραμμα ήδη υλοποιείται με το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή.
3) Η συνέχιση του αγώνα κατά της μεγάλης και μεσαίας φοροδιαφυγής. Μιας πληγής που οδήγησε σε τεράστιες ανισότητες. Η πάταξή της είναι συνώνυμο της αναδιανομής. Εχουμε κάνει βήματα: βεβαιώσαμε 1 δισ. ευρώ και προχωράμε. Το ίδιο συμβαίνει με το λαθρεμπόριο καυσίμων.
4) Η ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου, από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, κοινωνικού κράτους. Εντός του 2017 ξεκινά μεγάλο εγχείρημα για προσλήψεις 10.000 γιατρών και νοσηλευτών στο ΕΣΥ, ενώ κατατίθεται το νομοσχέδιο για την πρωτοβάθμια υγεία.
Η αξιωμένη δημοκρατία
Η επιβολή καθεστώτος νομιμότητας για όλους είναι βασικός στόχος. Εχει γίνει νόμος του κράτους η πάγια διεκδίκηση της αριστεράς για απλή αναλογική και η ψήφος στα 17 έτη.
Τα κανάλια
Ήταν η πρώτη κυβέρνηση -μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια που θέριεψε η διαπλοκή-, που έβαλε τάξη στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Ο διαγωνισμός για τις άδειες μετά από 27 χρόνια εσκεμμένης ασυδοσίας είναι πραγματικότητα και θέτει τις προϋποθέσεις για να χτυπηθεί η διαπλοκή.
Είναι η «αναγκαία» συνθήκη αλλά όχι «αναγκαία και ικανή συνθήκη». Η μάχη κατά της διαπλοκής θα είναι συνεχής, ακόμα και με τους νέους μιντιάρχες.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι τελευταία οι συνθήκες «τηλεοπτικής δημοκρατίας» θύμισαν την εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα. «Δεν θα υποχωρήσουμε, αλλά θα εντείνουμε τον αγώνα, γιατί είναι αγώνας τιμής για την Αριστερά».
Το κόμμα
Πρέπει να δούμε τις αδυναμίες μας και σε αυτά που αποφασίσαμε στο πρώτο συνέδριο και δεν κάναμε πράξη. Είχαμε αποφασίσει να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ κόμμα των μελών και όχι των ομάδων και των συνιστωσών. Για δυο χρόνια μετά, μέχρι την αποχώρηση των πρώην συντρόφων, ο ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησε ως κόμμα με πολλά κόμματα μέσα στο κόμμα.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το «κόμμα» (Αριστερή Πλατφόρμα) που αποχώρησε συντεταγμένα.
Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη να παίρνονται αποφάσεις από το κόμμα. Οι σύντροφοί μας έρχονταν στις συνεδριάσεις αφού είχαν συνεδριάσει προηγουμένως μεταξύ τους, τόνισε.
Αυτά ήταν φαινόμενα κρίσης και παρακμής. «Έχουμε ευθύνη για αυτό και πρώτος εγώ», ξεκαθάρισε. Αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Ακόμα δεν μπορούμε να πούμε ότι η συλλογική μας απόφαση για «ΣΥΡΙΖΑ-κόμμα των μελών» έχει υλοποιηθεί. Πρέπει να πάρουμε μέτρα για να υλοποιηθεί.
Το δεύτερο που δεν έγινε ήταν η αντιστοίχιση του ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως είπε, πολλές επιλογές, ειδικά στις δημοτικές εκλογές, αποδείχτηκαν εκλογές καταστροφικής «περιχαράκωσης».
Η σχέση κόμματος-κυβέρνησης
Το κόμμα πρέπει να ελέγχει την κυβέρνηση αλλά και τα μέλη του κόμματος να ελέγχουν το κόμμα και την ηγεσία του.
Έχουν εντοπιστεί προβλήματα και δυσλειτουργίες που πρέπει να διορθώσουμε. Δεν μπορεί να χαράσσεται πολιτική έξω από το κόμμα, ούτε και πολιτική σε κάποια υπουργεία, αγνοώντας την επεξεργασία στις επιτροπές.
«Όλοι να κατανοήσουν ότι είναι πιο σημαντικό για ένα μέλος του κόμματος να είναι εκλεγμένο μέλος της ΠΓ, δηλαδή της ηγεσίας, παρά να είναι υπουργός», τόνισε ο πρωθυπουργός και ξεκαθάρισε ότι «οι υπουργικοί θώκοι δεν έχουν εκχωρηθεί ούτε παραχωρηθεί σε κανέναν με κριτήρια μονιμότητας».
*Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".