Βήμα βήμα η ρύθμιση χρέους για τις επιχειρήσεις

Βραχείας διάρκειας θα είναι η προθεσμία υποβολής αιτήσεων υπαγωγής στο νέο πλαίσιο εξωδικαστικής διευθέτησης των χρεών για τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες που προωθεί το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ημερομηνία λήξεως του νόμου που αναμένεται να ψηφισθεί εντός του μήνα ορίζεται στα τέλη του 2018, εκτός κι αν οι δανειστές (κάτι που η κυβέρνηση θεωρεί πολύ πιθανό) απαιτήσουν να κλείσει ακόμη γρηγορότερα. Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, ακόμη και αν ο χρόνος είναι λιγότερος από αυτόν που επιθυμεί η κυβέρνηση, η εξυγίανση του πεδίου των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων θα επιτευχθεί πάση θυσία, καθώς διαφορετικός δρόμος δεν υπάρχει.

Στο οικονομικό επιτελείο και γενικά στην κυβέρνηση επικρατεί αισιοδοξία ότι με το νέο πλαίσιο θα επιτευχθεί:

Α) Η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, ώστε να στηριχθεί η οικονομία.

Β) Η διευθέτηση ή ακόμα και απομείωση τω χρεών χιλιάδων βιώσιμων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών.

Γ) Η διασφάλιση χιλιάδων θέσεων εργασίας.

Δ) Η πάταξη του φαινομένου του «στρατηγικού κακοπληρωτή».

Ειδικά για το φαινόμενο των στρατηγικών κακοπληρωτών, που εκτιμάται ότι ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες, θα προβλέπεται η εξαίρεσή τους από το νόμο, προκειμένου και τις επιχειρήσεις τους να χάνουν, αλλά και να κινδυνεύει και η λοιπή περιουσία τους από τα καταδιωκτικά μέτρα που θα μπορούν να ενεργοποιήσουν οι πιστωτές. Για να διασφαλιστεί ότι στις πρόνοιες του νόμου δεν θα εισχωρήσουν στρατηγικοί κακοπληρωτές, θα αξιοποιείται κάθε διαθέσιμο πληροφοριακό στοιχείο για την περιουσιακή κατάσταση των ιδιοκτητών της επιχείρησης (δηλώσεις στην εφορία, καταθέσεις σε τράπεζες κ.ο.κ).

Το σχέδιο νόμου που συντάσσει το υπουργείο Οικονομίας θα παρουσιαστεί στην τελική του μορφή στους θεσμούς την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, το πράσινο φως για το «πνεύμα» του έχει δοθεί από τους δανειστές από την προηγούμενη Παρασκευή.

Οι δύο κατηγορίες

Αρχή και τέλος του νέου πλαισίου είναι η έκθεση βιωσιμότητας της επιχείρησης. Από αυτή θα κρίνεται αν θα δίνεται η ευκαιρία αναδιάρθρωσης του χρέους και συνεπώς επιβίωσης, ή αν η επιχείρηση θα οδηγείται στο κλείσιμο και στην εκκαθάριση.

Στη διαδικασία της εξωδικαστικής διευθέτησης των χρεών, οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες θα κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες: στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.

Για την πρώτη κατηγορία επιχειρήσεων, η έκθεση βιωσιμότητας της επιχείρησης θα είναι τυποποιημένη. Το μοντέλο που θα χρησιμοποιηθεί βρίσκεται υπό διαμόρφωση από το οικονομικό επιτελείο, την Τράπεζα της Ελλάδας και τα πιστωτικά ιδρύματα. Αν η επιχείρηση κριθεί «βιώσιμη», τότε με απόφαση της πλειοψηφίας των πιστωτών, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας της επιχείρησης, θα καθορίζεται ένα πλάνο αποπληρωμής των χρεών της σε βάθος χρόνου. Στην περίπτωση που η επιχείρηση κρίνεται μη βιώσιμη, τότε θα οδηγείται σε εκκαθάριση.

Βεβαίως, θα δίνεται και η δυνατότητα στον οφειλέτη που κρίνεται «μη βιώσιμος» να καταθέσει και τη δική του μελέτη, στην περίπτωση που μπορεί να αποδείξει το αντίθετο. Η βασιμότητα της μελέτης θα εξετάζεται από τους πιστωτές, οι οποίοι αναλόγως θα κρίνουν.

Για τη δεύτερη κατηγορία επιχειρήσεων, η μελέτη θα συντάσσεται από ανεξάρτητο εκτιμητή. Ομοίως, η τύχη της επιχείρησης θα καθορίζεται από την απόφαση της πλειοψηφίας των πιστωτών. Και για τις δύο περιπτώσεις, η απόφαση των πιστωτών θα επικυρώνεται από το δικαστήριο.

Τα βήματα

Με την ψήφιση του νόμου και την ολοκλήρωση του δευτερογενούς πλαισίου (κατάρτιση προτύπων βιωσιμότητας, ιστοσελίδα ΕΓΔΙΧ), ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να υποβάλει την αίτησή του, μέσω ειδικά διαμορφωμένων προτύπων που θα βρίσκει στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Εκεί, θα του υποδεικνύονται τα έγγραφα που οφείλει να προσκομίσει (πάντα ηλεκτρονικά) και θα έχει την ευκαιρία να αξιολογήσει την περίπτωση του δανείου του μέσω προτυποποιημένων μελετών βιωσιμότητας.

Αφού κατατεθεί η αίτηση για αναδιάρθρωση, θα την αναλαμβάνει ένας συντονιστής από το Μητρώο Διαμεσολαβητών του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Αυτός θα έρχεται σε επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους (επιχείρηση - σύνολο πιστωτών). Ενώπιόν του θα διεξάγονται οργανωμένα διαπραγματεύσεις μεταξύ της επιχείρησης και όλων των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων, στον βαθμό που υπάρχουν σχετικά χρέη. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα κάθονται και εκπρόσωποι των εργαζομένων και των προμηθευτών, εφόσον υπάρχουν οφειλές και προς εκείνους.

Κάθε περίπτωση, όπως αναφέρεται αρμοδίως, θα εξετάζεται στη βάση διαφανών και αποδεκτών από όλους κριτηρίων.
Εάν η διαδικασία καταλήξει σε συμφωνία των πιστωτών και του οφειλέτη, η υπόθεση θα παραπέμπεται σε δικαστή (Πρωτοδικείο ή Ειρηνοδικείο) προς επικύρωση. Για να συμβεί αυτό, αρκεί να συναινέσουν οι εκπρόσωποι των πιστωτών για το 60% της οφειλής και στη συνέχεια, η δικαστική απόφαση θα επιβάλλει και στο υπόλοιπο 40% να συμμορφωθεί.

Ως προς το περιεχόμενο των λύσεων δεν θα υπάρχουν περιορισμοί: θα μπορεί να αφορούν πολυετείς επιμηκύνσεις της περιόδου αποπληρωμής, διαγραφές μέρους των οφειλών και άλλους τρόπους που περιλαμβάνει ο Κώδικας Δεοντολογίας της ΤτΕ. Ο επιχειρηματίας ή οι μέτοχοι θα υποχρεούνται να χρηματοδοτούν την εταιρεία. Σε διαφορετική περίπτωση, θα απομακρύνονται και θα ορίζονται ως μέτοχοι οι δανειστές, που θα αναζητούν επενδυτή.

Στο πλαίσιο διευθέτησης, θα υπάρχουν επίσης προβλέψεις για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τη φορολόγηση της ωφέλειας που προκύπτει από τις διαγραφές τραπεζικών χρεών.

Χιλιάδες θα μείνουν εκτός ρύθμισης

Αν και ο αρχικός στόχος της κυβέρνησης ήταν να μη λαμβάνονται υπόψη μόνο τα οικονομικά κριτήρια (εκθέσεις βιωσιμότητας) αλλά και κοινωνικά και τοπικά, τελικώς επικράτησε - επιβλήθηκε η άποψη των δανειστών, με αποτέλεσμα η βιωσιμότητα να καθορίζεται μόνο από τα οικονομικά δεδομένα.

Μετά από αυτό, η κυβέρνηση έχει συμβιβαστεί με την προοπτική ότι χιλιάδες επιχειρήσεις θα οδηγηθούν στο κλείσιμο καθώς δεν θα αντεπεξέλθουν στα τεστ βιωσιμότητας. Κυβερνητικοί κύκλοι αναφέρουν ότι τα συντηρητικό σενάριο κάνει λόγο για τον «ξαφνικό θάνατο» του 20% των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων. Ωστόσο, άλλοι κύκλοι σημειώνουν ότι το ποσοστό ενδέχεται να είναι μεγαλύτερο κατά 10 μονάδες.