«Τρίγωνο της φωτιάς» για το ελληνικό χρέος

Ο πρώτος κόμπος στο κουβάρι αξιολόγησης, μέτρων και χρέους αναμένεται να λυθεί -εκτός απρόοπτου- σήμερα το απόγευμα. Το πλήρες ξεκαθάρισμα του τοπίου για την ελληνική οικονομία κανείς δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει πότε θα μπορούσε να γίνει.

Το επιθυμητό για την ελληνική πλευρά άνοιγμα του διαδρόμου, με σαφείς λύσεις για το χρέος έως το τέλος του έτους, είναι ξεκάθαρα ανεπιθύμητο σενάριο για τη Γερμανία και ο μπαλαντέρ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φαίνεται πλέον να αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα για τον Β. Σόιμπλε και όχι για την ελληνική κυβέρνηση.

Η ελληνική κυβέρνηση θέλει το ΔΝΤ μέσα στο παιχνίδι. Η Γερμανία θέλει το ΔΝΤ μέσα στο παιχνίδι αλλά με τους δικούς της όρους, χωρίς στο μεταξύ να έχουν ληφθεί αποφάσεις για το δημόσιο χρέος και τη διευθέτησή του.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, από την πλευρά του, το οποίο εμφανίστηκε αρχικά μέσω πληροφοριών του Reuters να διατηρεί μόνο ρόλο «ειδικού συμβούλου» στο ελληνικό πρόγραμμα, αφήνοντας περιθώριο για ερμηνείες ντε φάκτο μη λύσης για το χρέος έως το τέλος του 2016, επανήλθε χθες με δήλωση του εκπροσώπου του Τζ. Ράις, για να ξεκαθαρίσει ότι θα μπει στο ελληνικό πρόγραμμα μόνο με τους δικούς του όρους, με ένα μείγμα μεταρρυθμίσεων και διευθέτησης χρέους το οποίο οδηγεί σε νούμερα που βγαίνουν.

Και μέσα σε όλα αυτά, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δηλώνει πως «υπάρχει ένα θέμα "χρόνου". Εκείνοι (σ.σ. ΔΝΤ) θέλουν να έχουν νούμερα για την ανακούφιση του χρέους ήδη από τώρα, κάτι που το καταλαβαίνω, διότι πρέπει να κάνουν υπολογισμούς για τη βιωσιμότητα του χρέους. Το Eurogroup είναι της γνώμης ότι είναι πολύ νωρίς, μπορούμε να είμαστε πιο πλήρεις προς το τέλος του προγράμματος, στα μέσα του 2018. Αυτό αφορούν οι μεταξύ μας συνομιλίες. Σήμερα είναι πολύ νωρίς».

Το κουβάρι του χρέους μπλέκει ολοένα και περισσότερο και η πλέον ακριβής παρομοίωση είναι αυτή του Ευκλείδη Τσακαλώτου: η Ελλάδα μοιάζει με μια γαζέλα ανάμεσα σε δύο ελέφαντες που παλεύουν.

Όσο για το πότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με το χρέος; «It goes to the wire» ανέφερε Έλληνας αξιωματούχος, υποδεικνύοντας ένα θρίλερ μέχρι την τελευταία στιγμή.

Βήμα βήμα

Σε αυτό το χρονικό σημείο, αυτό που φαίνεται να επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση είναι πρώτα απ' όλα να φύγει από τη μέση η εκκρεμότητα των προαπαιτούμενων για τα 2,8 δισ. ευρώ.

Σήμερα το μεσημέρι, στο τραπέζι του EwG θα βρεθεί το compliance report για τη δόση των 2,8 δισ. ευρώ και οι πληροφορίες από δύο διαφορετικές πηγές με γνώση του περιεχομένου του πιστοποιούν ότι όλα τα προαπαιτούμενα έχουν εκπληρωθεί.

Στο ερώτημα γιατί ο Β. Σόιμπλε έβλεπε το Σάββατο καθυστερήσεις και απόσταση μακράν κάτω του 100%, η απάντηση είναι δύσκολη. Έλληνας αξιωματούχος πάντως, κατά την ενημέρωση που έκανε σε δημοσιογράφους στην Ουάσινγκτον, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου ΔΝΤ - Παγκόσμιας Τράπεζας, μετέφερε τη φράση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών σύμφωνα με την οποία «αν το compliance report πει ότι τα κάνατε όλα, τελείωσε το θέμα για εμένα».

Το οικονομικό επιτελείο επομένως περιμένει σήμερα αρχικά το EuroWorking Group να πιστοποιήσει την ολοκλήρωση και των 15 προαπαιτούμενων και στη συνέχεια το Eurogroup και ο ESM να ανάψουν το πράσινο φως για την άμεση εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ.

Η εκταμίευση της δόσης κλείνει και τυπικά τον κύκλο της πρώτης αξιολόγησης, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη της δεύτερης.

Νέο ορόσημο στις 7 Δεκέμβρη

Αν δεν υπάρξουν ανατροπές σήμερα και ανοίξει ο δρόμος για τη δόση, το επόμενο ραντεβού κυβέρνησης - δανειστών είναι για τις 18 Οκτωβρίου. Στο ενδιάμεσο, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα πρέπει να διαχειριστεί και το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Σε ένα διάστημα έξι εβδομάδων, το μάξιμουμ, η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ολοκληρώσει τη δεύτερη αξιολόγηση επιτυχώς, αποδυναμώνοντας έτσι τα όποια ενδεχόμενα επιχειρήματα της πλευράς των Ευρωπαίων να καθυστερήσουν τις δρομολογημένες (στη βάση των αποφάσεων του Eurogroup της 22ας Μαΐου) αποφάσεις για το χρέος.

Το τελευταίο Eurogroup της χρονιάς είναι κλεισμένο για τις 7 Δεκέμβρη, αλλά για να γίνει κουβέντα για το χρέος δεν θα πρέπει να έχει μείνει τίποτα ανοιχτό από τη δεύτερη αξιολόγηση, η οποία όπως είναι γνωστό περιλαμβάνει τα εργασιακά.

Μέχρι τότε, είναι αμφίβολο αν η ελληνική κυβέρνηση θα έχει καταθέσει το Μεσοπρόθεσμο για την περίοδο 2016-20, το οποίο θεωρητικά θα έπρεπε να έχει φτάσει στη Βουλή από τον περασμένο Απρίλη. Το οικονομικό επιτελείο καθυστερεί όσο μπορεί την κατάθεσή του, καθώς δεν θέλει σε καμία περίπτωση να δεσμευθεί σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% για το διάστημα μετά το 2018.

Για το 2018, ο στόχος παραμένει 3,5% και δεν αμφισβητείται στη βάση της περυσινής συμφωνίας για το επόμενο διάστημα, όμως το παζάρι θα παίζεται έως την τελευταία στιγμή για κάτι καλύτερο. Αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη τις δηλώσεις Έλληνα αξιωματούχου στην Ουάσινγκτον, δεν είναι καθόλου απίθανο (αν δεν μας βάλουν το μαχαίρι στον λαιμό οι δανειστές) να πάμε απευθείας στην κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου 2017-21 τον Απρίλιο του 2017, με την ελπίδα ότι έως τότε θα έχουν αποκλιμακωθεί οι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων μέσω της επιδιωκόμενης συμφωνίας για το χρέος.

Υπενθυμίζεται ότι το ΔΝΤ προκρίνει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 1,5% του ΑΕΠ έναντι 3,5% που προβλέπει το Μνημόνιο.