Ανοίγει η «βεντάλια» για το εργασιακό

Έναν αναπάντεχο σύμμαχο παράλληλα με τους διεθνείς, που συμμετείχαν στο διήμερο συνέδριο που διοργανώθηκε στο Ζάππειο, βρήκε ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος στην επικείμενη, δύσκολη διαπραγμάτευση για τα εργασιακά.

Ο μόνος Έλληνας που συμμετέχει στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, Γιάννης Κουκιάδης, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου στο Ζάππειο για το μέλλον της Εργασίας στην Ευρώπη, εκτίμησε ότι το πόρισμα θα είναι έτοιμο το αργότερο έως το τέλος του μήνα, καθώς επιδιώκονται συγκλίσεις στα 10 θέματα που έχουν τεθεί στην ατζέντα των καθηγητών-σοφών, καθώς υπάρχουν συγκλίσεις αλλά και αποκλίσεις, όχι όμως μεγάλες.

Ο χρόνος μετράει πλέον αντίστροφα για τις επικείμενες αλλαγές στα εργασιακά και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει επιλέξει τη στοχοποίηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ως του βασικού αντίπαλου στην επιδίωξή της να επαναφέρει στην Ελλάδα την "ευρωπαϊκή νομιμότητα" στο θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συμβάσεων εργασίας.

Καθώς βέβαια οι ανατροπές ενδέχεται να προκαλέσουν έντονες αναταράξεις όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, ακουμπώντας ευαίσθητες ισορροπίες και στον σκληρό πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος έχει έτοιμο και το "εσωτερικό" αφήγημα, το χτύπημα στον "εργατοπατερισμό" που χαρακτηρίζει τη συνδικαλιστική δράση των τελευταίων 10ετιών.

Η... έκπληξη ήρθε από τον πρόεδρο της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την επίσκεψή του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, καθώς τοποθετήθηκε κατά της χαλάρωσης του ορίου των ομαδικών απολύσεων, εκτιμώντας ότι δεν θα προσφέρει τίποτα, ενώ τάχθηκε υπέρ των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων «γιατί οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν».

«Ο κατώτερος μισθός αποτυπώνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης αλλά ελεύθερων διαπραγματεύσεων. Η ανάκαμψη θα μας επιτρέψει να κινηθούμε σε υψηλότερα επίπεδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.

Στο θέμα της αλλαγής του συνδικαλιστικού νόμου, ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποστήριξε πως είναι απαραίτητη μια γενναία αλλαγή, κάτι για το οποίο φαίνεται πως συμφωνεί και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.

Ο κ. Κουκιάδης δήλωσε πως το θέμα του συνδικαλιστικού νόμου δεν είχαν καιρό να το δουν εκτενώς στην Επιτροπή. Για τον λόγο αυτόν, πρότεινε ή να γίνει μια νέα επιτροπή, ή να το διαπραγματευτεί απευθείας η κυβέρνηση με τους πιστωτές.

Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος βέβαια έχει κατά καιρούς δηλώσει διατεθειμένος να αντιπαρατεθεί με παρωχημένες νοοτροπίες αναφορικά με τη συνδικαλιστική λειτουργία και δράση, συναινώντας σε τρεις ανατροπές στον συνδικαλιστικό νόμο που αφορούν στις άδειες των συνδικαλιστών, στον τρόπο απόλυσής τους, αλλά και στη χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Τα τρία θέματα που θα συζητηθούν, μεταξύ άλλων, είναι η κάλυψη της αμοιβής των συνδικαλιστών για το διάστημα απουσίας τους από τον χώρο εργασίας, όχι από την επιχείρηση αλλά από κάποιον οργανισμό (πιθανότατα τον ΟΑΕΔ ή το ίδιο το σωματείο-ομοσπονδία), αλλά και η θεσμοθέτηση συγκεκριμένου ορίου στον αριθμό των ημερών που επιτρέπεται να απουσιάζουν από την εργασία τους οι συνδικαλιστές. Αλλαγές εξετάζονται και όσον αφορά στις προϋποθέσεις που ένας συνδικαλιστής μπορεί να απολυθεί, ενώ δραστικές θα είναι και οι παρεμβάσεις σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Η στοχοποίηση του ΔΝΤ

Οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου των δανειστών ανανέωσαν το ραντεβού τους με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας για τις 17 Οκτωβρίου, αφού κατά τη σύντομη παραμονή τους στην Αθήνα επαναδιατύπωσαν την πρόθεσή τους, το πόρισμα της επιτροπής να αποτελέσει τη βάση της διαπραγμάτευσης.

Καθώς μάλιστα, ένα από τα πιο "καυτά" θέματα που διαπραγματεύονται οι εμπειρογνώμονες είναι αυτό των ομαδικών απολύσεων, ο κ. Κατρούγκαλος προσπάθησε κατά την πρώτη διερευνητική συνάντησή του με τους θεσμούς να το απομονώσει από την ατζέντα, με δεδομένο ότι εντός του επόμενου μήνα αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεση της ΑΓΕΤ - ΗΡΑΚΛΗΣ. Εφόσον οι δανειστές δεχθούν να μη συζητηθεί, η ελληνική πλευρά θα "πετάξει" από πάνω της μια πραγματικά "καυτή πατάτα" και θα εμφανιστεί να εφαρμόζει τη δικαιοσύνη, όταν αυτή αποφανθεί.

Στον αντίποδα, θα επιδιώξει να εντάξει στην ατζέντα και θέματα για τα οποία οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν επιθυμούν να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή, σε σχέση με τα όσα έχουν ψηφιστεί κατά την εφαρμογή των δύο προηγούμενων Μνημονίων, όπως είναι η αύξηση του χρόνου μετενέργειας των συμβάσεων, η κατάργηση των ενώσεων προσώπων, η επαναφορά της επεκτασιμότητας και κυρίως η υπερίσχυση των κλαδικών έναντι των επιχειρησιακών συμβάσεων εργασίας.

Στις προτάσεις της κυβέρνησης "κουμπώνει" και η κοινή δήλωση των κοινωνικών εταίρων προς τους θεσμούς και την επιτροπή Σοφών, με αιχμή το αίτημά τους για προσδιορισμό του κατώτατου μισθού μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διαδικασία θα εμπλακεί και μια ειδική, ανεξάρτητη επιτροπή, που πιθανότατα θα καθορίζει ανώτατο και κατώτατο όριο του κατώτατου μισθού.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών, κυρίως το ΔΝΤ, έχουν κάνει σαφείς τις προθέσεις τους, ζητώντας την υιοθέτηση μεγαλύτερης ευελιξίας στην αγορά εργασίας με απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, στήριξη της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και ριζικές αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κατρούγκαλος επιδιώκει να απομονώσει τις "φιλελεύθερες φωνές" και να πετύχει τη στήριξη του ευρωπαϊκού σκέλους των πιστωτών, ελπίζοντας σε αύξηση των φωνών που θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σε τροχιά αναζήτησης ενός πιο κοινωνικού προφίλ.

Οι διεθνείς σύμμαχοι

Στο αίτημά της για ισχυροποίηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, διεθνείς συμμάχους αναζήτησε και φαίνεται πως βρήκε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, στους συμμετέχοντες στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο, με κεντρικό θέμα το μέλλον της εργασίας.

Ο υπουργός Εργασίας έστειλε μήνυμα προς τους εκπροσώπους των δανειστών και ειδικά το ΔΝΤ, χαρακτηρίζοντάς τους σημαιοφόρους του νεοφιλελευθερισμού.

Στο ίδιο συνέδριο, ο διευθυντής της διεύθυνσης αμοιβών του υπουργείου Εργασίας Κ. Αγραπιδάς αναφέρθηκε στις συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα των μνημονίων και υπογράμμισε πως 550.000 εργαζόμενοι λαμβάνουν μισθό χαμηλότερο από τις κατώτατες αποδοχές των 586 ευρώ, εξαιτίας των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, ενώ το 85% των ανέργων βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας για πάνω από ένα έτος και είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσουν να απορροφηθούν.

Η διοικήτρια του ΟΑΕΔ Μ. Καραμεσίνη χαρακτήρισε «προσβολή της αξιοπρέπειας των νέων ανθρώπων» τις σημερινές κατώτατες αποδοχές. Αναφέρθηκε δε στην ευρωπαϊκή εμπειρία που αφορά στο θεσμικό πλαίσιο διαμόρφωσης των κατώτατων μισθών και τόνισε ότι «22 κράτη-μέλη της Ε.Ε. διαθέτουν σήμερα κατώτατο μισθό στη διαμόρφωση του οποίου εμπλέκονται οι κοινωνικοί συνομιλητές είτε μέσω διμερών επαφών, είτε διαβουλευόμενοι με το κράτος που τελικά αποφασίζει. Η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση μονομερούς καθορισμού του κατώτατου μισθού από το κράτος για το χρονικό διάστημα 2012-2017».

O πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, προανήγγειλε παρέμβαση των συνδικάτων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στους θεσμούς αλλά και συνέχιση των κινητοποιήσεων, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «χαμένη μάχη είναι αυτή που δεν δόθηκε».

Η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Κούνεβα στην τοποθέτησή της, αναφερόμενη στα αναγκαία μέτρα για την καταπολέμηση της παραβατικότητας που χαρακτηρίζει την ελληνική αγορά εργασίας, προέβαλε ως πρώτη προτεραιότητα την επιστροφή στη νομιμότητα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων. Πρότεινε τη δημιουργία νέων θεσμών όπως τα Εργατοδικεία, για γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, η κάρτα εργασίας, για έλεγχο και διασταύρωση του πραγματικού χρόνου εργασίας, η τραπεζική πληρωμή μισθοδοσίας, το μητρώο παραβατών, για να μην επιβραβεύονται οι μπαταχτσήδες με δημόσιες συμβάσεις και επιχορηγήσεις.

Υπέρ του κοινωνικού διαλόγου και των συλλογικών διαπραγματεύσεων ιδιαίτερα κατά τις περιόδους κρίσης τάχθηκε η Deborah Greenfield, Αναπληρώτρια Γενική Δ/ντρια του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), επισημαίνοντας ότι αποτελούν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος, ενώ η Susan Hayter, Ανώτερη Εμπειρογνώμονας στις Εργασιακές Σχέσεις στο Διεθνές Γραφείο Εργασίας, επισήμανε ότι η συναίνεση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελεί το DNA του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Διαλόγου.

«Οι θεσμοί πράττουν άλλα, εντελώς αντίθετα από τις πολιτικές που ισχυρίζεται ότι υπηρετεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γ. Καββαθάς, υπογραμμίζοντας ότι από τη μια, μιλάνε για κοινωνικό κράτος, συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ευρωπαϊκό κεκτημένο και από την άλλη, οι θεσμοί, όπως αυτοί εκπροσωπούνται, αρνούνται κάθε συζήτηση επί της ουσίας.

Βέβαια ο κ. Καββαθάς εξαπέλυσε και έμμεση επίθεση στον ΣΕΒ, επισημαίνοντας σε δηλώσεις του ότι "σε μία κοινωνία εντίμων, οι υπογραφές που έχουν μπει από τους προέδρους των κοινωνικών εταίρων τον Σεπτέμβριο του 2014 στη Γενεύη και τον Νοέμβριο του 2015 στην Αθήνα δεν μπορούν να παρθούν πίσω από κανέναν από τους πέντε κοινωνικούς εταίρους". Δεν μπορεί ένας εκ των εταίρων με ένα δελτίο του Ινστιτούτου του να διαφοροποιείται από τη θέση που έχει εκφραστεί δημόσια", ανέφερε χαρακτηριστικά.

Με τη σειρά του, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Β. Κορκίδης στην τοποθέτησή του διαφοροποιήθηκε στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, καθώς η Συνομοσπονδία των εμπόρων πρότεινε αντί του υπουργικού «βέτο» στις ομαδικές απολύσεις, να ενισχυθεί ο ρόλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας, παράλληλα όμως με την αύξηση του ποσοστού των επιτρεπόμενων ανά μήνα απολύσεων, στο 10%. Σήμερα το επιτρεπόμενο όριο για το οποίο δεν απαιτείται έγκριση είναι έως έξι απολύσεις τον μήνα σε επιχειρήσεις 20-150 ατόμων και 5% έως 30 απολύσεις σε επιχειρήσεις με περισσότερους από 150 εργαζόμενους.