Πώς το JESSICA κινητοποίησε ιδιωτικά κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ

Η υπογραφή, την προηγούμενη Πέμπτη, του τελευταίου από τα 43 έργα που χρηματοδοτήθηκαν από το χρηματοδοτικό εργαλείο Jessica έκλεισε τον κύκλο μιας από τις πλέον επιτυχημένες πρωτοβουλίες του προηγούμενου ΕΣΠΑ. Μέσω του Jessica αξιοποιήθηκαν κοινοτικά κονδύλια 98 εκατ. ευρώ και πρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια περί τα 200 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα άνοιξαν νέες αγορές όπως οι τομείς του οδοφωτισμού, του βιοαερίου κ.λπ.

Την Πέμπτη υπεγράφη η σύμβαση για τον οδοφωτισμό της Θεσσαλονίκης, έργο προϋπολογισμού πέντε εκατ. ευρώ που ανέλαβε η τεχνική εταιρεία Δομοτεχνική. Πρόκειται για κλασική σύμβαση δημόσιου έργου, ενώ στο δεύτερο έργο οδοφωτισμού, ο δήμος Μαλεβιζίου στο Ηράκλειο Κρήτης επέλεξε ένα μικτό σύστημα που προσομοιάζει με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), καθώς μέσω του Jessica δανειοδοτείται ο ιδιώτης που ανέλαβε τον οδοφωτισμό.

Εκτός από την αγορά οδοφωτισμού, μέσω του Jessica άνοιξε και η αγορά βιοαερίου η οποία βρισκόταν για χρόνια σε λήθαργο. "Χωρίς το Jessica, σε μια περίοδο που υπήρχε αβεβαιότητα για τις τιμές στην αγορά ενέργειας, δεν υπήρχε περίπτωση να δανειοδοτηθούν από τράπεζες τα έργα βιοαερίου", υποστηρίζουν στελέχη εταιρειών του κλάδου. Τώρα, μέσω του προγράμματος, χρηματοδοτούνται οκτώ έργα βιοαερίου στις περιφέρειες Κρήτης, Θεσσαλίας και Κεντρικής Μακεδονίας. Στην ουσία, οι μονάδες χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη ζωικά και φυτικά απόβλητα, λύνοντας έτσι ένα πολύ μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα. Τρία έργα βιοαερίου είναι ήδη σε λειτουργία.

Μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου Jessica προωθείται και το πρώτο ΣΔΙΤ στα απορρίμματα, που αφορά στη μονάδα διαχείρισης της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και δύο έργα ΣΔΙΤ για την κατασκευή 24 σχολικών μονάδων στην Αττική (την προηγούμενη εβδομάδα εγκαινιάστηκε ένα ακόμα σχολείο στην Πεντέλη).

Το χρηματοδοτικό εργαλείο αξιοποιείται επίσης για την κατασκευή επιχειρηματικού πάρκου στα Χανιά, τρία έργα στάθμευσης (ένα στα Χανιά και δύο στο Ηράκλειο Κρήτης), έργο τουρισμού στη Δράμα για την αναπαλαίωση των καπναποθηκών Σπίρερ και τη μετατροπή τους σε ξενοδοχείο, την κατασκευή του υπεραστικού ΚΤΕΛ στην Κέρκυρα (εξυπηρετεί περί τα δύο εκατομμύρια επιβάτες ετησίως), το έργο ΣΔΙΤ για την τηλεματική στις αστικές συγκοινωνίες στην Αττική καθώς και ιδιωτικό έργο κατασκευής γυμναστηρίου και κολυμβητηρίου στα Ιωάννινα.

Στην αγορά υποστηρίζουν πως το Jessica αποδείχθηκε πως μπορεί να υπάρξει "καλή συνεργασία σειράς φορέων στην κινητοποίηση πόρων. Το ταμείο λειτουργούσε υπό την εποπτεία Επενδυτικού Συμβουλίου (πρόεδρος του οποίου ήταν ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ Νίκος Μαντζούφας), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ενώ ανά περιφέρεια είχε επιλεγεί και μία τράπεζα που έκανε τη διαχείριση. Ετσι "οι τράπεζες κινητοποιήθηκαν ώστε να επιτύχουν μόχλευση των κοινοτικών κεφαλαίων ύψους 98 εκατ. ευρώ και να αξιολογήσουν επενδύσεις".

Οπως επισημαίνουν όσοι ασχολούνται με το πρόγραμμα, "από τη μία πλευρά είχαμε δημόσιο έλεγχο μέσω του επενδυτικού συμβουλίου, αλλά την ίδια στιγμή το τελευταίο δεν μπορούσε να παρέμβει ώστε να επιλέξει ένα έργο έναντι ενός άλλου. Μπορούσε, βέβαια, να διατυπώσει διαφωνία. Ομως, αυτό το μοντέλο δημιούργησε ένα υγιές πλαίσιο εντός του οποίου κινήθηκε η αγορά καθώς είχαμε δημόσιο έλεγχο χωρίς παρεμβατισμό.

Οι ίδιοι προσθέτουν πως "το Jessica προσέφερε τα δύο πράγματα που ακούμε τόσα χρόνια πως χρειάζεται η ελληνική οικονομία για να αναπτυχθεί, δηλαδή ρευστότητα και χαμηλότοκα επιτόκια". Επιπλέον, "τα πρόσφερε σε σωστά επιλεγμένα έργα που πέρασαν τη βάσανο της αγοράς προκειμένου να εγκριθούν, χωρίς τη δυνατότητα πολιτικών παρεμβάσεων κ.λπ. Ταυτόχρονα υπήρχε και στενός δημόσιος έλεγχος". Θεωρούν πως έτσι δημιουργείται παρακαταθήκη για ένα αντίστοιχο πρόγραμμα στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ.

Σημειώνεται πως τα κεφάλαια του Jessica, επειδή πρόκειται στην ουσία για δάνεια, θα επιστραφούν σταδιακά κατά την επόμενη 15ετία στο ταμείο, προκειμένου στη συνέχεια να επανεπενδυθούν.

JESSICA είναι το αγγλικό ακρωνύμιο της πρωτοβουλίας "Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas" (Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές). Η πρωτοβουλία αναπτύσσεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), σε συνεργασία με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEB).