Το 13άρι ψάχνει τώρα η κυβέρνηση

Το 13άρι των εκκρεμών προαπαιτούμενων για το ξεκλείδωμα της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ αρχίζει να κυνηγά από σήμερα η κυβέρνηση, θέτοντας ως ορόσημο το EuroWorking Group της 29ης Σεπτεμβρίου.

Οι επικεφαλής των δανειστών ξεκινούν σήμερα τα ραντεβού με τους αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης, σε έναν πρώτο κύκλο επαφών έως το τέλος της εβδομάδας. Μέχρι σήμερα, από τη λίστα των 15 προαπαιτούμενων έχουν κλείσει μόλις δύο (αξιολόγηση Δ.Σ. τραπεζών και στελέχωση της αρχής εσόδων), αλλά το κυβερνητικό επιτελείο εμφανίζεται αποφασισμένο να πατήσει τέρμα τα γκάζια.

Το πρώτο ραντεβού έγινε με to υπουργείο Δικαιοσύνης να συζητά θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς ενώ ακολουθεί συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου για θέματα που αφορούν στη στελέχωση του νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων αλλά και μια σειρά εκκρεμοτήτων σε αποκρατικοποιήσεις οι οποίες έχουν δρομολογηθεί (π.χ. Ελληνικό) ή βρίσκονται στα σκαριά (π.χ. Εγνατία).

Κυβερνητικές πηγές εκφράζουν αισιοδοξία ότι στο τέλος Σεπτέμβρη θα έχει ανοίξει ο δρόμος για την υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ, ώστε να πάρουν σειρά στα μέσα Οκτωβρίου (κατά πάσα πιθανότητα στις 17 του μήνα) η έναρξη της δεύτερης αξιολόγησης και στη συνέχεια η συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.

Επί του παρόντος, το ΔΝΤ συνεχίζει να μετέχει στις διαπραγματεύσεις, χωρίς χρηματοδότηση. Αυτή τη φορά μάλιστα η εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ντέλια Βελκουλέσκου και η ομάδα της (είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να φτάσει αύριο στην Αθήνα και όχι σήμερα) θα μείνουν περισσότερες ημέρες, προκειμένου να καταρτίσουν την ετήσια έκθεση του Ταμείου (την αποκαλούμενη έκθεση του άρθρου 4), η οποία συντάσσεται για όλα τα κράτη-μέλη.

Η συγκεκριμένη έκθεση είχε πάψει να συντάσσεται για την Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια, δεδομένου ότι υπήρχαν οι αξιολογήσεις στο πλαίσιο του Μνημονίου.

Τώρα, το ΔΝΤ θυμήθηκε τα παλιά.

Οι εκκρεμότητες

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ. Στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων η κόντρα κυβέρνησης - δανειστών για τα μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου του υπερταμείου, δηλαδή της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ (ΕΕΣΠ ΑΕ), αναδεικνύει τις δυσκολίες. Το υπουργείο Οικονομικών εμφανίζεται να εκφράζει αντιρρήσεις στην τοποθέτηση του Γάλλου Ζακ λε Παπ στη θέση του προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου, επειδή οι δανειστές δε συμφωνούν με τις επιλογές των τριών μελών που προτείνονται από την ελληνική πλευρά. 

Είναι χαρακτηριστικό πως το 5μελές Εποπτικό Συμβούλιο έπρεπε να έχει επιλεγεί μέσα στον Ιούνιο, χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν ανακοινωθεί τα πρόσωπα. Αντ' αυτού, δεν έχουν καν συσταθεί οι εταιρείες που προβλέπονται από τη συμφωνία για τη λειτουργία του υπερταμείου όπως η ΕΕΣΠ ΑΕ και η ΕΔΗΣ ΑΕ στην οποία θα μεταφερθούν οι συμμετοχές του δημοσίου σε κρατικές εταιρείες.

Εξίσου δύσκολη υπόθεση με την επιλογή των μελών του εποπτικού συμβουλίου φαντάζει και η δεύτερη δέσμευση της κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία τον Σεπτέμβριο θα μεταφερθούν στο υπερταμείο οκτώ επιπλέον κρατικές εταιρείες. Με το δεύτερο κύμα μεταφέρονται οι ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., ΕΛΒΟ, Αττικό Μετρό, ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ και ΕΑΒ. Πρόκειται για τις συμμετοχές που διατηρεί το δημόσιο και δεν έχουν μεταφερθεί στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).

Το τρίτο προαπαιτούμενο που συνδέεται με τις ιδιωτικοποιήσεις προβλέπει την έγκριση από τη Βουλή της συμφωνίας πώλησης των μετοχών του Ελληνικού στο σχήμα υπό τη Lamda Development του ομίλου Λάτση, η οποία όπως είπε ο πρωθυπουργός θα προχωρήσει σύντομα.

Εκκρεμεί, επίσης, η ενίσχυση του πλαισίου λειτουργίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), με την προώθηση σχετικού σχεδίου νόμου, ώστε να ολοκληρωθεί η συμφωνία παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στο σχήμα υπό τη γερμανική Fraport και να εισπραχθεί το 1,23 δισ. ευρώ.

Στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) υποστηρίζουν πως θα τηρηθεί το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα για τον διαγωνισμό παραχώρησης της Εγνατίας Οδού σε ιδιώτες. Οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ επιλέχθηκαν προ εβδομάδων, ενώ η συμφωνία με τους δανειστές προέβλεπε πως ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί μέσα στον Σεπτέμβριο.

Σχετικά καλή είναι η εικόνα όσον αφορά στο έκτο και τελευταίο προαπαιτούμενο για τις ιδιωτικοποιήσεις, που προέβλεπε «την επίλυση όλων των εκκρεμοτήτων αναφορικά με το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ έως τον Αύγουστο», καθώς αρκετά ζητήματα έχουν προχωρήσει.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Σε τροχιά υλοποίησης βρίσκονται όλες οι εκκρεμότητες του ενεργειακού τομέα που αποτελούν προαπαιτούμενα, είτε «παραδοτέα» τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, από τα πέντε συνολικά προαπαιτούμενα, η μόνη ουσιαστική εκκρεμότητα, ή καλύτερα διάσταση μεταξύ ελληνικών αρχών και τρόικας, αφορά στην αγορά φυσικού αερίου και ειδικότερα στο επιμέρους θέμα των ποσοτήτων φυσικού αερίου τις οποίες η ΔΕΠΑ διαθέτει μέσω δημοπρασιών σε μεγάλους καταναλωτές.

Τα παραδοτέα του Σεπτεμβρίου για την αγορά ενέργειας αφορούν συγκεκριμένα τα εξής:

* Προώθηση από τη ΡΑΕ των μέτρων για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου και αναθεώρηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού των ποσοτήτων που διατίθενται μέσω δημοπρασιών. Το χρονοδιάγραμμα απελευθέρωσης της αγοράς λιανικής (διαχωρισμός εταιρειών προμήθειας από εταιρείες διαχείρισης δικτύων διανομής, κατάργηση τοπικών μονοπωλίων) εκτελείται κανονικά. Η τρόικα πιέζει για περαιτέρω αύξηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που πρέπει να διαθέτει η ΔΕΠΑ σε μεγάλους καταναλωτές.

* Αναμόρφωση της αγοράς των ΑΠΕ που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και τον μηδενισμό του ελλείμματος το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2017. Νομοθετήθηκε και ισχύει, εκκρεμεί η απόφαση της ΡΑΕ για τη νέα κατανομή του τέλους ΕΤΜΕΑΡ.

* Απόσχιση του ΑΔΜΗΕ, προκήρυξη από τη ΔΕΗ για τη διάθεση τουλάχιστον ποσοστού 20% σε στρατηγικό επενδυτή. Διαδικασία σε εξέλιξη. Ενδιαφέρον από δύο ευρωπαϊκές (TERNA, RTE) και μία κινεζική εταιρεία (China Grid).

* Υπογραφή συμβάσεων της ΔEΗ με τους βιομηχανικούς καταναλωτές στη βάση διαπραγματεύσεων που θα λαμβάνουν υπόψη τους το κόστος και το καταναλωτικό προφίλ του καθενός. Σχεδόν έχει ολοκληρωθεί. Εκκρεμούν συμβάσεις με ελάχιστους βιομηχανικούς καταναλωτές. Δημοσιεύθηκε η απόφαση για την τιμή εκκίνησης στις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ.

* Υποβολή σχεδίου για τη μετάβαση της αγοράς ηλεκτρισμού στο ευρωπαϊκό μοντέλο απελευθέρωσης (target model). Έχει ολοκληρωθεί η πρόταση για το νέο μοντέλο και σήμερα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου. 

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ. Τις επόμενες ημέρες στο νομοσχέδιο για την κοινωνική οικονομία αναμένεται να περάσουν τα «τρία σε ένα» προαπαιτούμενα που αφορούν στο υπουργείο Εργασίας. Οι σχετικές διατάξεις είναι γραμμένες και επηρεάζουν ομάδες όπως οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων, οι αγρότες, οι νέοι επιστήμονες καθώς και όσοι σκόπευαν να εξαγοράσουν εφάπαξ πλασματικά έτη ασφάλισης.

Προβλέπεται αναπροσαρμογή της έκπτωσης 15% για όσους εξαγοράζουν εφάπαξ πλασματικά έτη ασφάλισης. Πλέον, θα δίνεται η δυνατότητα έκπτωσης 2% για κάθε έτος εξαγοράς.

Ταυτόχρονα καταργείται το ευνοϊκό καθεστώς ασφάλισης ΟΓΑ για τους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε δήμους κάτω των 2.000 κατοίκων και δηλώνουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ περίπου.

Τέλος, ανακαλούνται οι εκπτώσεις που προέβλεπε ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος για τις εισφορές υπέρ υγείας και οι οποίες θα εφαρμόζονταν από 1/1/2017. Χαμένοι θα είναι οι αγρότες για τους οποίους είχαν προβλεφθεί εκπτώσεις έως το 2018, καθώς και οι νέοι επιστήμονες για τους οποίους ο νόμος όριζε 5ετή μεταβατική περίοδο από την έναρξη της επαγγελματικής δραστηριότητάς τους, ώστε να πληρώνουν 4,87% του εισοδήματός τους τα δύο πρώτα χρόνια και 5,91% τα επόμενα 3 χρόνια. Πλέον, όλοι θα επωμιστούν από 1/1/2017 εισφορά 6,95% επί του εισοδήματός τους υπέρ υγείας.

Οι φιλοδοξίες

Πέρα από τη λίστα με τα προαπαιτούμενα, το οικονομικό επιτελείο θέλει μέσα στην εβδομάδα να κλείσει δύο ακόμα θέματα τα οποία σέρνονται μήνες στις διαπραγματεύσεις, στερώντας ενδεχομένως σημαντικές ανάσες στα έσοδα.

Το υπουργείο Οικονομικών αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του στη ΔΕΘ, ποντάρουν πολλά για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου που θα επιτρέψει σταδιακή μείωση των βαρών, στα νομοσχέδια για το πλαστικό χρήμα και στην οικειοθελή αποκάλυψη αδήλωτων κεφαλαίων.

Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, μέσα στην εβδομάδα θα πρέπει να κλείσουν κρίσιμες λεπτομέρειες οι οποίες αφορούν:

• Τον ακατάσχετο επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη δημιουργία του, το υπουργείο Οικονομικών έχει έτοιμο το σχέδιο, μένει όμως να κλειδώσει το ύψος του υπολοίπου του λογαριασμού των επαγγελματιών στο οποίο δεν θα χωρούν κατασχέσεις για παλαιές ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το σχέδιο προβλέπει ότι κάθε επιχείρηση δημιουργεί έναν ειδικό επαγγελματικό λογαριασμό από τον οποίο θα πληρώνονται με πάγια μηνιαία εντολή οι τρέχουσες υποχρεώσεις σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ, εργαζόμενους και προμηθευτές και στον οποίο δεν θα μπορούν να γίνουν κατασχέσεις για παλαιές ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Η κυβέρνηση θα ήθελε πλήρη προστασία του λογαριασμού αυτού. Ενδεχομένως όμως να συμβιβαστεί -ανάλογα με τις πιέσεις των δανειστών- σε μικρότερο ποσοστό, π.χ 80% ή και χαμηλότερα. Οι διατάξεις για τον ειδικό λογαριασμό θα περιληφθούν στο νομοσχέδιο για το πλαστικό χρήμα.

• Τα αδήλωτα κεφάλαια. Το σχέδιο το οποίο είχαν αποδεχθεί οι δανειστές αλλά η κυβέρνηση δεν είναι τελικά καθόλου διατεθειμένη να κατεβάσει στη Βουλή, προέβλεπε την επιβολή φόρου και προσαυξήσεων που έφταναν έως και το 93% του κεφαλαίου για όσους αποκάλυπταν αδήλωτα κεφάλαια εσωτερικού ή εξωτερικού, με αντάλλαγμα προστασία από ποινικές κυρώσεις για φορολογικές παραβάσεις.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρεί ότι τέτοιο ύψος συντελεστή οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αποτυχία μια ενδεχόμενη ρύθμιση οικειοθελούς αποκάλυψης και προκρίνει αισθητά χαμηλότερο φόρο. Σίγουρα μεγαλύτερο από τον φόρο ο οποίος αντιστοιχούσε κατά τον χρόνο της απόκρυψης του εισοδήματος, σε καμία περίπτωση όμως 93%! Το πού θα καθίσει η μπίλια αναμένεται να ξεκαθαρίσει εντός της εβδομάδας, ώστε να κατατεθεί άμεσα το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή.

…και ο ΕΝΦΙΑ

Όσον αφορά στα σχέδια αλλαγών επί του ΕΝΦΙΑ για το 2017, το υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει να επεξεργάζεται δύο σενάρια. Το πρώτο, το οποίο έφερε σε πρώτο πλάνο ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ, αφορά σε διεύρυνση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Το δεύτερο σενάριο αφορά σε αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από φόρο ακίνητης περιουσίας στα πρότυπα του ΦΑΠ, από το επόμενο έτος.

Από τις δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα, προκύπτει ότι περισσότερες πιθανότητες αυτή τη στιγμή συγκεντρώνει το πρώτο σενάριο.

«Σε πρώτη φάση, μέσα στο 2017, προσανατολιζόμαστε στην επέκταση των απαλλαγών, ώστε να ελαφρυνθούν τα πιο ευάλωτα στρώματα», ανέφερε ο πρωθυπουργός. Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, το σενάριο της διεύρυνσης των απαλλαγών αφορά σε μειώσεις των επιβαρύνσεων για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού (στους κόλπους των πλέον ευάλωτων στρωμάτων, χωρίς να έχει γίνει επί του παρόντος περαιτέρω επεξεργασία), οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από τις αυξήσεις φόρου για τους έχοντες αγροτεμάχια.

Η ένταξη των αγροτεμαχίων στον συμπληρωματικό φόρο (μετά το προσωρινό πάγωμα για φέτος) εκτιμάται ότι θα αποφέρει περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ, δημιουργώντας περιθώρια ισόποσων εκπτώσεων σε μικροϊδιοκτήτες, εφόσον καλύπτεται ο εισπρακτικός στόχος των 2,650 δισ. ευρώ.

Το έτερο σενάριο, το οποίο θα πρέπει να περάσει από την έγκριση των δανειστών, αφορά στην αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από νέο Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Σε αυτή τη φάση πάντως, κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι προέχουν διαπραγματεύσεις για άλλα θέματα, παραπέμποντας τις τελικές αποφάσεις για τον φόρο ακινήτων του 2017 στους επόμενους μήνες.