«Καμπανάκι» για κύμα 4.000 απολύσεων στις κατασκευές

Να καταστρώσει συγκεκριμένο σχέδιο προώθησης συγκεκριμένων μεγάλων έργων που είναι ελκυστικά για τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να βρεθεί χρηματοδότηση, ζητούν από την κυβέρνηση οι διοικήσεις των κατασκευαστικών ομίλων.

Προειδοποιούν πως μέχρι τον Μάρτιο θα απολυθούν μόνο από τους οδικούς άξονες που ολοκληρώνονται περισσότεροι από 4.000 εργαζόμενοι. Την ίδια στιγμή, βρίσκονται σε τελικό στάδιο παράδοσης μεγάλα έργα στην Ελλάδα (όπως το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος) και το εξωτερικό (όπως σειρά οδικών έργων που είχαν αναλάβει οι εγχώριοι όμιλοι στη Βαλκανική), με αποτέλεσμα η κατάσταση να επιβαρύνεται περαιτέρω.

Οπως δηλώνει στο Euro2day.gr ο αντιπρόεδρος ισχυρού κατασκευαστικού ομίλου, "η κυβέρνηση πρέπει να αφήσει την αγορά να λειτουργήσει και να θέσει προτεραιότητες".

Αντ' αυτού, όπως εξηγεί, παρουσιάζονται τεράστιοι κατάλογοι έργων στα οποία περιλαμβάνονται και επενδύσεις, όπως η Σιδηροδρομική Εγνατία, που είναι αδύνατον να κατασκευαστούν σε λογικό χρόνο και κόστος. Είναι χαρακτηριστικό πως το υπουργείο Υποδομών έχει καταθέσει, ως υποψήφια για χρηματοδότηση από το περίφημο "πακέτο Γιούνκερ", έργα με κόστος μεγαλύτερο από τη συνολική δαπάνη όλων των μεγάλων έργων που έγιναν στις δεκαετίες της ευημερίας στην Ελλάδα!

Στην αγορά θεωρούν πως θα ήταν προτιμότερο να επιλεγούν ορισμένα έργα τα οποία μπορούν να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια καθώς χωρίς αυτά δεν πρόκειται να προχωρήσει καμία από τις μεγάλες επενδύσεις. Στο ερώτημα "αν η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει κεφάλαια", οι διοικήσεις των τεχνικών εταιρειών απαντούν πως υπάρχουν έργα και επενδύσεις που είναι ελκυστικά. "Απαιτείται, όμως, επιτάχυνση των διαδικασιών δημοπράτησης και οριστικές αποφάσεις για το μοντέλο με το οποίο θα υλοποιηθούν", υποστηρίζουν.

Οσο για τις κυβερνητικές δηλώσεις περί ανάγκης στροφής των εταιρειών προς το εξωτερικό, οι διοικήσεις απαντούν πως το έχουν ήδη πράξει καθώς, ειδικά για τους τρεις μεγαλύτερους ομίλους (ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, J&P ΑΒΑΞ) ποσοστό μεταξύ 25% - 55% του ανεκτέλεστου υπολοίπου των υπογεγραμμένων συμβάσεων αφορά έργα σε Αραβική Χερσόνησο, Βαλκάνια, ακόμα και σε Ιράκ και Νότια Αμερική.

Ομως, όπως επισημαίνουν μηχανικοί που σήμερα στελεχώνουν τα εργοτάξια στους οδικούς άξονες, μόνο με έργα στην Ελλάδα μπορεί να απορροφηθεί μεγάλο τμήμα του προσωπικού που θα απολυθεί τους επόμενους μήνες. Οπως λένε, από τις περίπου 4.300 εργαζομένους του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ στο έργο του μετρό του Κατάρ, οι 400 είναι Ελληνες. Γι' αυτό και ζητούν να ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση τι θέλει να κάνει, τουλάχιστον με έργα που μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές.

Ο στοιχειωμένος διαγωνισμός για το αεροδρόμιο στο Καστέλι

Ενα παράδειγμα αποτελεί το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, διαγωνισμός που "σέρνεται" εδώ και χρόνια, με συνεχείς αλλαγές και ανατροπές στον σχεδιασμό ακόμα και από υπουργούς της ίδιας κυβέρνησης. Τώρα ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης σχεδόν ορκίζεται πως στις 30 Σεπτεβρίου θα κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές, με την αγορά να προεξοφλεί ενδιαφέρον από τέσσερις ομίλους.

Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν οι τελευταίες αλλαγές στον διαγωνισμό καλύπτουν τις απαιτήσεις της Eurostat για μειοψηφική συμμετοχή του δημοσίου (μάλιστα κάτω του 34%) στα έργα με συμβάσεις παραχώρησης, ώστε να μην εγγράφονται οι δαπάνες σε χρέος και έλλειμμα. Από το υπουργείο Υποδομών διαρρέουν πως έχουν βρει "τρύπα" ώστε και να είναι συμβατοί με τη Eurostat και να διατηρήσει το ευρύτερο δημόσιο αυξημένη συμμετοχή.

Εκτός από το Καστέλι, στον μακρύ κατάλογο έργων που εξήγγειλε προ εβδομάδων ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας περιλαμβάνεται και η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας. Στην αγορά είναι σίγουροι πως δεν θα τηρηθεί η κυβερνητική δέσμευση για δημοπράτηση εντός του 2016 του πρώτου τμήματος (Αλσος Βεΐκου - Γουδί), με 14 σταθμούς και προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζουν, δε, πως η δημοπράτηση είχε ανακοινωθεί αρχικά πως θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2014 από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών.

Η γραμμή 4 ενώ μέχρι πρόσφατα προωθούνταν από τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου προς ένταξη στο λεγόμενο «πακέτο Γιούνκερ», ώστε οι ιδιώτες να καλύψουν τμήμα της χρηματοδότησης και να εκμεταλλεύονται στη συνέχεια τη γραμμή, τώρα λέγεται πως θα προκηρυχθεί ως παραδοσιακό δημόσιο έργο!

Οι διοικήσεις των τεχνικών εταιρειών ζητούν να υπάρξει "μια στοιχειώδης ιεράρχηση των έργων" που θέλει η κυβέρνηση να εντάξει στο "πακέτο Γιούνκερ". Επισημαίνουν πως ενώ το Μέγαρο Μαξίμου είχε ανακοινώσει 42 έργα προτεραιότητας που θα διεκδικήσουν ιδιωτικά κεφάλαια, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε προ ημερών πρόσθετα έργα, που απαιτούν μάλιστα δισεκατομμύρια από επενδυτές.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ, που δεν υπήρχε στη λίστα με τα έργα προτεραιότητας. Τώρα ανακοινώθηκε πως θα προχωρήσει Στρατηγική Μελέτη του ΒΟΑΚ από πόρους του ΕΣΠΑ, που σκοπό έχει να διατυπώσει σε χρηματοδοτικό και τεχνικό επίπεδο ένα σχέδιο που θα ενταχθεί στο «πακέτο Γιούνκερ». Μάλιστα, «με βάση τον υπάρχοντα σχεδιασμό, θα ξεκινήσει το 2018 για να παραδοθεί στους πολίτες της Κρήτης το 2023».

Σύγχυση επικρατεί και με τα 23 μικρά περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στη σύμβαση παραχώρησης με τη γερμανική Fraport. Ενώ το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) ψάχνει συμβούλους που θα μελετήσουν τρόπους αξιοποίησης των αεροδρομίων, που θα μεταφερθούν όλα στο νέο υπερταμείο, το υπουργείο Υποδομών ανακοινώνει άλλα σχέδια! Στον κατάλογο των έργων που διεκδικούν ένταξη στο «πακέτο Γιούνκερ» περιλαμβάνονται, με πρόταση του υπουργείου Υποδομών, και παραχωρήσεις μικρών περιφερειακών αεροδρομίων. Των ίδιων που με βάση κυβερνητική δέσμευση οδεύουν προς το υπερταμείο! Για παράδειγμα, προωθείται η αναβάθμιση του αεροδρομίου Χίου με κόστος περί τα 105.000.000 ευρώ μέσω σύμβασης παραχώρησης. Σε άλλη σύμβαση παραχώρησης εντάσσεται η αναβάθμιση των αεροδρομίων Μύλου, Νάξου και Πάρου, εκτιμώμενου κόστους περί τα 75.000.000 ευρώ.

Μεγάλη καθυστέρηση καταγράφεται και σε δύο οδικά έργα: για το τμήμα «Λαμία-Ξυνιάδα» του οδικού άξονα Κεντρικής Ελλάδας, που είχε εξαιρεθεί από την αναμορφωμένη σύμβαση παραχώρησης του 2014, και τον άξονα Πάτρα - Πύργος. Το πρώτο έργο, προϋπολογισμού 310.000.000 ευρώ, έχει ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ και θα εκτελεστεί από την κοινοπραξία παραχώρησης του άξονα Κεντρικής Ελλάδας.

Με αργές διαδικασίες προωθείται και η κατασκευή του άξονα Πάτρα - Πύργος που είχε, επίσης, εξαιρεθεί από τη σύμβαση παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού του 2014. Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών έσπασε το έργο σε 8 μικρότερες εργολαβίες και μέχρι σήμερα έχουν δημοπρατηθεί δύο εξ αυτών, χωρίς να έχει ανατεθεί καμία. Το συνολικό κόστος του άξονα Πάτρα - Πύργος εκτιμάται στα 475.000.000 ευρώ.