Τράπεζες: Αγγλοσαξονικό μοντέλο στα ΔΣ θέλει ο SSM

Την υιοθέτηση νέου μοντέλου διοίκησης, που θα πλησιάζει περισσότερο το αγγλοσαξονικό αλλά την ίδια στιγμή θα υπηρετεί τη διπλή προτεραιότητα αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων και βελτίωσης των δεικτών ρευστότητας, συστήνει στις εγχώριες τράπεζες ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM).

Μέχρι το τέλος του τρέχοντος μήνα, με βάση όσα ορίζει το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις αλλαγές, ή έστω να έχουν καταθέσει τον σχεδιασμό τους για τις προσαρμογές, τόσο στο μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης, όσο και στα μέλη των Διοικητικών τους Συμβουλίων.

Από την 1η Αυγούστου έως το τέλος Σεπτεμβρίου, ο SSM απευθείας ή με πρόσληψη αξιολογητή θα ελέγξει τον βαθμό προσαρμογής των τραπεζών στις συστάσεις του, αλλά και στο γράμμα του πρόσφατου νόμου εταιρικής διακυβέρνησης.

Ο SSM συνιστά τα Δ.Σ. να διαθέτουν τρία εκτελεστικά μέλη και τουλάχιστον τρία ανεξάρτητα, τα οποία θα προεδρεύουν όλων των επιτροπών και θα πρέπει να πληρούν τα τυπικά κριτήρια του νόμου περί εταιρικής διακυβέρνησης (σ.σ. διεθνή εμπειρία τουλάχιστον 15 ετών σε τράπεζες εκτός Ελλάδας και τουλάχιστον 3 χρόνια ως μέλη Δ.Σ).

Στόχος της εποπτικής αρχής είναι, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, το νέο μοντέλο να ανταποκρίνεται στις μεγάλες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, οι σημαντικότερες εκ των οποίων είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και η βελτίωση της ρευστότητας.

Προκειμένου να υπηρετηθούν οι παραπάνω στόχοι, συστήνεται τα εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ. να έχουν ανάλογο υπόβαθρο. Να διαθέτουν, δηλαδή, εμπειρία είτε στη διαχείριση κινδύνων, είτε στο treasury, είτε να έχουν διατελέσει οικονομικοί διευθυντές. Προς την ίδια κατεύθυνση, συστήνεται να συμμετέχουν στα Δ.Σ. ως εκτελεστικά μέλη οι οικονομικοί διευθυντές των ομίλων.

Τέλος, ο SSM δεν συζητά, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, ούτε ως πιθανότητα την τροποποίηση του νόμου 4330 περί εταιρικής διακυβέρνησης και το έχει διαμηνύσει στην κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι όσα μη εκτελεστικά, μη ανεξάρτητα μέλη (επιχειρηματίες, εκπρόσωποι μετόχων) δεν πληρούν τα κριτήρια, θα αποχωρήσουν μέχρι το τέλος του μήνα, ή σε κάποιες λίγες περιπτώσεις έως το τέλος Σεπτεμβρίου.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, η αγορά θεωρεί βέβαιη την αποχώρηση της Λούκα Κατσέλη από τη θέση της προέδρου της Εθνικής. Σημειώνεται ότι η κα Κατσέλη συναντήθηκε πρόσφατα με την επικεφαλής του SSM, κα Ντ. Νουί, και ως εκ τούτου έχει ιδία άποψη για τις προθέσεις της εποπτικής αρχής.

Πιθανόν είναι να αποχωρήσουν και άλλα μη εκτελεστικά μέλη που κατέχουν θέσεις προέδρου ή αντιπροέδρου, ενώ είναι βέβαιο ότι θα αντικατασταθούν όλοι οι επιχειρηματίες, οι εκπρόσωποι του ΤΧΣ (σ.σ. ήδη έχει δρομολογηθεί η διαδικασία) καθώς και κάποιων μετόχων μειοψηφίας.

Αλλαγές αλλά περιορισμένες θα υπάρξουν και σε επίπεδο εκτελεστικών μελών, πέραν της αναζήτησης νέου διευθύνοντος συμβούλου για την Πειραιώς. Τα νέα μέλη θα πρέπει να πληρούν τα παραπάνω κριτήρια.

Σημειώνεται ότι πέρυσι, μετά την ολοκλήρωση της πανευρωπαϊκής συνολικής αξιολόγησης, ο SSM ζήτησε από τις ευρωπαϊκές τράπεζες που εποπτεύει να αξιολογήσουν εσωτερικά τις δομές τους, συστήνοντας να στραφούν περισσότερο προς το αγγλοσαξονικό μοντέλο, με περιορισμό των εκτελεστικών μελών και αναβάθμιση της ποιότητας των υπολοίπων (ανεξάρτητα μέλη και μη εκτελεστικά, μη ανεξάρτητα).

Η παραπάνω γενική κατεύθυνση ισχύει και για τις εγχώριες συστημικές τράπεζες αλλά συνυπολογίζονται τόσο ο πρόσφατος νόμος (4340/2015) για την εταιρική διακυβέρνηση, όσο και οι μεγάλες προκλήσεις μείωσης των κόκκινων δανείων και βελτίωσης της ρευστότητας.