ΕΕ: Ετοιμάζει plan B για το χρέος χωρίς το ΔΝΤ

Σιγά σιγά και αθόρυβα, ένας μικρός κύκλος υψηλά ιστάμενων αξιωματούχων στην Ευρωζώνη εξετάζουν εδώ και καιρό σενάρια για προσωρινό «πάγωμα» του ΔΝΤ από τη διαπραγμάτευση για την Ελλάδα, σε περίπτωση που το Ταμείο δεν συμφωνήσει μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες για τις λύσεις που θα προτείνει η ΕΕ ως προς το χρέος (και τις λεπτομέρειες του έκτακτου μηχανισμού), καθώς η ηγεσία της ΕΕ έχει αποφασίσει ότι το θέμα πρέπει να κλείσει. Προς το παρόν τουλάχιστον.

Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, εδώ και αρκετό καιρό οι ιθύνοντες της Ευρωζώνης έχουν αντιληφθεί την παράξενη συμπεριφορά των αξιωματούχων του Ταμείου, με κορύφωση την κατ' ιδίαν συνάντηση που είχε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην Ουάσινγκτον, κατά την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ. Τότε, όχι μόνο διαπιστώθηκε διάσταση απόψεων σε επίπεδο κορυφής για τον μηχανισμό εκτάκτου ανάγκης, αλλά και για τη βιωσιμότητα του χρέους σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Σε εκείνη τη συνάντηση, σύμφωνα με τις πηγές, ο κ. Γιούνκερ ανέφερε αυτά που διέρρευσαν μετέπειτα, ότι η ΕΕ δεν προτίθεται να ζητήσει «ex ante» (σ.σ. εκ των προτέρων) θέσπιση μέτρων για το 2018, αλλά άκουσε εμβρόντητος από τη κ. Λαγκάρντ ότι το Ταμείο θα καταρτίσει έκθεση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μέχρι το 2060, βάσει της οποίας θα ζητήσει και αξιόπιστες λύσεις σε βάθος χρόνου, μέχρι το 2060! Και σε αυτή την προοπτική είπε «όχι» ο πρόεδρος της Κομισιόν, αναφέροντας ότι κάτι τέτοιο φαντάζει εξωπραγματικό. Οι δύο αξιωματούχοι συμφώνησαν ότι διαφώνησαν και μετά έληξε η διμερής επαφή.

Τα σενάρια που εξετάζονται αυτή τη στιγμή είναι διάφορα: Επισήμως παραμένει το «βασικό σενάριο», ότι η ΕΕ θέλει πλήρη συμφωνία με όλα τα μέρη στις 24 Μαΐου. Συμπεριλαμβανομένου και του ΔΝΤ. Αυτό προϋποθέτει δύο στοιχεία:

1. 'Η οι σκληροπυρηνικές χώρες, και δη η Γερμανία και η Φινλανδία, να συμφωνήσουν στην αποσαφήνιση των μέτρων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα για το χρέος, κάτι που προς το παρόν δεν διαφαίνεται, σύμφωνα και με τις χθεσινές δηλώσεις του εκπροσώπου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

2. 'Η το Ταμείο να κάνει πίσω την τελευταία στιγμή.

Ασφαλώς, οι μετριοπαθείς φωνές της Ευρωζώνης θα ξεκινήσουν σήμερα στο EuroWorking Group ένα μαραθώνιο διαβουλεύσεων, προκειμένου να γείρει η πλάστιγγα προς τη μία ή την άλλη επιλογή. Όμως ταυτοχρόνως εξετάζονται και τα εξής ενδεχόμενα:

α. Να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση με ένα positive assessment, που θα επικυρώσει το Eurogroup αλλά και το ΔΝΤ, το οποίο θα καταγράψει τις διαφωνίες του μέσα στην έκθεση, ώστε αυτές να συζητηθούν σε μεταγενέστερο στάδιο και δη τον Σεπτέμβριο.

Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν αξιωματούχοι που πιστεύουν ότι καθώς το θέμα του χρέους θα ξανανοίξει, το Ταμείο δεν πρόκειται να σταθεί εμπόδιο στην εκταμίευση της δόσης, κυρίως γιατί αφορά ευρωπαϊκά κονδύλια που διατίθενται ώστε να αποφευχθεί credit event. H παρουσία του Ταμείου θα παραμείνει ως έχει μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αυτή θεωρείται μια ενδιάμεση κατάσταση, που ίσως όμως πολιτικά να φθείρει την κυβέρνηση, δεδομένου ότι θα επικρέμονται πιθανές νέες διεκδικήσεις του Ταμείου.

β. Εάν αποφασιστεί ότι η Ελλάδα εκπλήρωσε τα 2/3 της συμφωνίας, δηλαδή τα μέτρα 5,4 δισ. ευρώ και τον αυτόματο μηχανισμό εκτάκτου ανάγκης, τότε με βάση αυτό το σενάριο μπορεί να λάβει τα 2/3 της δόσης και το χρέος να παραπεμφθεί για αργότερα. Η επιλογή αυτή, ενώ αρχικά είχε πολλές πιθανότητες, τώρα έχει αρχίσει να ξεθωριάζει λόγω πολιτικών εξελίξεων.

Ο Νταβούτογλου έφερε τα πάνω-κάτω

Στο Eurogroup της Δευτέρας, ένα ήταν ξεκάθαρο: ότι η ευρωζώνη ήθελε να κλείσει το θέμα πριν τον Ιούνιο. Και δεν είναι μόνο το βρετανικό δημοψήφισμα και οι ισπανικές εκλογές που προβληματίζουν. Τα ανώτατα κλιμάκια της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθώς και οι κ.κ. Μέρκελ και Ολάντ έχουν προβληματιστεί έντονα για την ξαφνική -γι' αυτούς- απομάκρυνση του Τούρκου πρωθυπουργού, στο πρόσωπο του οποίου έβλεπαν τον εγγυητή της συμφωνίας για το προσφυγικό ΕΕ-Τουρκίας.

Οι μυστικές επαφές και τα τηλέφωνα έχουν πάρει φωτιά, καθώς οι σχέσεις της ΕΕ με τον κ. Ερντογάν είναι στο χειρότερο δυνατό σημείο. Ήδη η Κομισιόν ακύρωσε αποστολή στην Τουρκία που ήταν να γίνει αυτές τις μέρες. Γιούνκερ, Σουλτς, Μέρκελ, Ολάντ και Τουσκ ψάχνουν τρόπο να μην καταρρεύσει η συμφωνία και μαζί της και το προσφυγικό, αλλά και η ίδια η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος.

Σε αυτό το πλαίσιο και μέσα σε 48 ώρες άλλαξε η στάση των ιθυνόντων για την Ελλάδα. Πήραν την απόφαση ότι χρειάζεται σταθερή κυβέρνηση, γιατί υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η χώρα μας να επωμιστεί μεγαλύτερο βάρος στο προσφυγικό το καλοκαίρι.

Είναι ξεκάθαρο από τις συνομιλίες με αξιωματούχους ότι το οικονομικό σκέλος κλείνει κυρίως για.. πολιτικούς λόγους, που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να διαβλέψει η κυβέρνηση. Και αυτό ενώ παράλληλα, σε κύκλους των Βρυξελλών διατυπώνεται το ερώτημα γιατί το ΔΝΤ εξακολουθεί να πιέζει για κινήσεις που ξέρει εκ τω προτέρων ότι δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές από την Ευρώπη.

Με άλλα λόγια, μπορεί να επιτευχθεί τώρα μια καλή συμφωνία, όμως μετά το καλοκαίρι τα δεδομένα ίσως αλλάξουν και βρεθούμε μπροστά σε σκληρές αποφάσεις, όχι μόνο για το προσφυγικό αλλά και με αναμόχλευση του ελληνικού προγράμματος στο πλαίσιο μιας νέας αξιολόγησης που έτσι κι αλλιώς είναι προϋπόθεση του τρίτου μνημονίου.

Όσο για τη σιωπή του ΔΝΤ, όπως μαθαίνουμε, είναι καθαρά τεχνικής φύσεως: Δεν πήραν τις απαντήσεις που ήθελαν για τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που μελετούνται από τη Δευτέρα, ούτε λεπτομέρειες για τον έκτακτο μηχανισμό, καθώς αυτά θα αρχίσουν να συζητούνται από σήμερα στο EWG. Όταν θα έχουν στα χέρια τους τις επεξηγήσεις, τότε οι διαρροές αναμένεται να αρχίσουν.

Πάντως μία από τις προτάσεις του ESM που έφερε στο φως η εφημερίδα Die Welt και αφορούσε στην εξαγορά (buy out) του ελληνικού χρέους στο ΔΝΤ από τον ESM, αυτή μάλλον δύσκολα θα γίνει αποδεκτή από αρκετές σκληροπυρηνικές ευρωπαϊκές χώρες.