Σε 2+2 μέτωπα κρίνεται η μάχη του ασφαλιστικού

Σε δύο συν δύο μέτωπα θα κριθεί το ασφαλιστικό, με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας να επιδιώκει την επίτευξη συμφωνίας εντός των επόμενων κρίσιμων ημερών. Κομβική θα είναι η Τετάρτη οπότε θα γίνει η νέα συνάντηση με τους δανειστές, πιθανά η τελευταία για αυτό τον κύκλο συζητήσεων.

Το ύψος των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις θα εξαρτηθεί από το εάν οι δανειστές επιμείνουν στην άρνησή τους να δεχθούν έστω και μια μικρή αύξηση των εισφορών. Αντίστοιχα, η τύχη της εθνικής σύνταξης θα κριθεί από τα ποσοστά αναπλήρωσης που θα συμφωνηθούν, καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει στο νέο σύστημα, τον μηχανισμό αναδιανομής υπέρ των μεσαίων και κυρίως των χαμηλών οικονομικών στρωμάτων, ενώ οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου θέτουν μετ' επιτάσεως το θέμα της μεγαλύτερης ανταποδοτικότητας εισφορών - παροχών αλλά και της κατάργησης των αντικινήτρων ασφάλισης.

Αμέσως μετά τη δεύτερη συνάντηση των δύο πλευρών, το μεσημέρι του Σαββάτου, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος επεσήμανε πως «η διαπραγμάτευση είναι σκληρή, αλλά σε καμία περίπτωση αγεφύρωτη».

Τις... γέφυρες που απαιτούνται για την κατάληξη της διαπραγμάτευσης σε συμφωνία θα αναζητήσουν κυβέρνηση και κουαρτέτο αύριο Τετάρτη.

Σημεία-κλειδιά που εκτιμάται ότι θα «ξεκλειδώσουν» τη συμφωνία είναι οι δραστικές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, εθνική σύνταξη στα 288 ευρώ για 15ετή ασφάλιση και 384 για 20ετή, με μικρότερα όμως ποσοστά αναπλήρωσης για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων.

Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας έχει επιλέξει να αφήσει για το τέλος το δύσκολο, όπως αποδεικνύεται, θέμα των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις, καθώς κατά την έναρξη της διαπραγμάτευσης την περασμένη Τετάρτη, ο κ. Κατρούγκαλος βρέθηκε μπροστά στη "δυσάρεστη έκπληξη", το σύνολο των πιστωτών και όχι μόνο οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, να απορρίπτουν τη λογική της πρότασής του για αύξηση των εισφορών στη μισθωτή απασχόληση.

Καθώς στόχος της αύξησης των εισφορών για την επικούρηση κατά 1,5 μονάδα (1 για τους εργοδότες και 0,5 για τους μισθωτούς) ήταν η κάλυψη των ελλειμμάτων του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), το οποίο για το τρέχον έτος εκτιμάται σε 600 εκατ. ευρώ, η μείωση των συντάξεων θεωρείται ακόμη και από την ηγεσία του υπουργείου αναπόφευκτη. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος έθεσε ως νέα κόκκινη γραμμή άμυνας, την προστασία των εισοδημάτων από συντάξεις (άθροισμα κύριας και επικουρικής) έως 1.300 ευρώ, και έκανε λόγο για πιθανές περικοπές σε επικουρικές, με βάση τον κανόνα της ανταποδοτικότητας εισφορών - παροχών.

Το ύψος του ελλείμματος του ΕΤΕΑ οριοθετεί και το βάθος που θα μπει το μαχαίρι των περικοπών, πέριξ του 20% μεσοσταθμικά. Καθώς βέβαια δεν λαμβάνουν όλοι οι συνταξιούχοι επικουρικές, φουντώνουν τα σενάρια που θέλουν τελικά το μαχαίρι να εισέρχεται και στις κύριες συντάξεις, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που αυτές ξεπερνούν τα 1.300 ευρώ και η "προσωπική διαφορά" (ήτοι η διαφορά του παλαιού συστήματος υπολογισμού των συντάξεων με το νέο) ξεπερνά τα 300 ευρώ.

Άλλωστε, το κουαρτέτο των πιστωτών εξέφρασαν έντονες ενστάσεις στον τρόπο εφαρμογής της "προσωπικής διαφοράς", καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία για τα εισοδήματα των ασφαλισμένων πριν από το 2002.

Η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές, σύμφωνα με τον κ. Κατρούγκαλο, φτάνει «στα άκρα», με μπροστάρη το ΔΝΤ, που εκφράζει «ακραίες απόψεις».

Η εμμονή των δανειστών στο τεχνικό κομμάτι του επανυπολογισμού των συντάξεων δεν αποκλείεται να υποκρύπτει την πρόθεσή τους, η προσωπική διαφορά να εφαρμοστεί πριν από το 2018 και όχι με πάγωμα των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, όπως προτείνει η ελληνική πλευρά, αλλά με άμεσες περικοπές. Άλλωστε, οι θεσμοί σε όλες τις έγγραφες τοποθετήσεις τους προς την ελληνική κυβέρνηση συνδέουν την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% έως το 2018, με τη μείωση της δαπάνης για συντάξεις. Κατά τη συνάντηση του Σαββάτου πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά αποδέχθηκε στο υπό διαπραγμάτευση σχέδιο νόμου να υπάρχει ρητή αναφορά στον μηχανισμό επανυπολογισμού των συντάξεων, αλλά και δέσμευση της κυβέρνησης ότι θα μπορέσει να τον έχει ολοκληρώσει έως το 2018.

H Εθνική Σύνταξη...

Παράλληλα, οι εκπρόσωποι των δανειστών εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις για το ύψος της εθνικής σύνταξης στα 384 ευρώ, ζητώντας τουλάχιστον για τα έτη ασφάλισης πριν τη συμπλήρωση 20ετίας, να μη δίνεται ολόκληρο το ποσό, αλλά κλάσμα αυτού. Είχε προηγηθεί, βέβαια, έγγραφο αίτημα για μείωση της εθνικής σύνταξης στα 320 ευρώ, το οποίο απέρριψε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Το οποίο, όμως, φαίνεται πως διαπραγματεύεται την καταβολή εθνικής σύνταξης στα 288 ευρώ για τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης (15/20 των 384 ευρώ).

... και η ανταποδοτική

Καθώς βέβαια, ο κ. Κατρούγκαλος αλλά και η κυβέρνηση στο σύνολό της φαίνονται αποφασισμένοι να μη δεχθούν εισοδηματικά κριτήρια στην εθνική σύνταξη, οι πιστωτές ζήτησαν μεγαλύτερη σύνδεση εισφορών - παροχών, μέσα από τα ποσοστά αναπλήρωσης των ανταποδοτικών συντάξεων. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τίθεται η πρόταση για μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης από 0,80% για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης σε 0,70% ή 0,65% και να αυξηθεί για τα 40 έτη ασφάλισης στο 2,20% από 2,00% που προτείνει η ελληνική πλευρά.

Οι δανειστές, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται πως για τα λίγα έτη ασφάλισης, π.χ. τα 15, ζητούν ακόμη χαμηλότερο συντελεστή αναπλήρωσης της τάξης του 0,5%, κάτι που δεν συζητά το υπουργείο Εργασίας. Μετά όμως και τη συνάντηση του Σαββάτου, ο κ. Κατρούγκαλος εμφανίστηκε διατεθειμένος να συζητήσει το ενδεχόμενο παρεμβάσεων στα έτη ασφάλισης μεταξύ 25 και 35, προκειμένου να μη δημιουργούνται κίνητρα για μαύρη, ανασφάλιστη εργασία.

Διακυμάνσεις, με στόχο την παροχή κινήτρων ασφάλισης, θα υπάρχουν και στα ενδιάμεσα ποσοστά, καθώς να σημειωθεί ότι οι δανειστές έχουν ξεκαθαρίσει ότι το ποσοστό αναπλήρωσης δεν πρέπει να ξεπερνά το 50% του συντάξιμου μισθού, ενώ η κυβέρνηση επιδιώκει να μην πέσει κάτω από το 65%.

Επιφυλάξεις εξέφρασαν οι δανειστές, κυρίως δε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για τις "εκπτώσεις" στις εισφορές των νέων ελεύθερων επαγγελματιών κατά τα πρώτα πέντε χρόνια έναρξης επαγγέλματος αλλά και για την πρόταση για εισφορές 16% στους αγρότες, καθώς πρόκειται για μόνιμου χαρακτήρα μέτρα, τα οποία αλλοιώνουν τη λογική της εφαρμογής ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους.