Μηδενικό ενδιαφέρον για τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό

Τη στιγμή που ανακοινώνονται συνεργασίες διεθνούς εμβέλειας για αγωγούς όπως ο Ελληνοϊταλικός (MOU μεταξύ Gazprom, Edison, ΔΕΠΑ), το ενδιαφέρον για αξιοποίηση αγωγών όπως ο Ελληνοβουλγαρικός, ιδιαίτερα χαμηλού κόστους, που επιπλέον έχει την πολιτική στήριξη ΕΕ, ΗΠΑ και των κρατών της περιοχής, μέχρι στιγμής παραμένει μηδενικό.

Αυτό φάνηκε από το market test για τη δέσμευση χωρητικότητας του Ελληνοβουλγαρικού αγωγού από ενδιαφερόμενους χρήστες, η πρώτη φάση του οποίου έληγε σήμερα Δευτέρα. Ωστόσο, λόγω του ανύπαρκτου ενδιαφέροντος, μετά από αίτημα της εταιρείας, παρατάθηκε μέχρι την 31 Μαρτίου.

Η εξέλιξη αυτή δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική για το συγκεκριμένο έργο, καθώς η επενδυτική απόφαση ελήφθη μεν πανηγυρικά, στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, ωστόσο η υλοποίησή της είναι υπό την αίρεσιν ότι θα υπάρξει δεσμευτικό ενδιαφέρον επιχειρηματικών φορέων για τη χρήση της χωρητικότητας, το οποίο θα εγγυάται την οικονομική βιωσιμότητα της επένδυσης.

Να σημειωθεί εδώ ότι η αρχική χωρητικότητα του αγωγού είναι 3 δισ. κ.μ. αερίου τον χρόνο (με δυνατότητα επέκτασης στα 5 δισ. εφόσιον προστεθεί συμπιεστής), ενώ για τη βιωσιμότητα του αγωγού απαιτείται η ανάληψη δεσμεύσεων για περίπου 1,7 δισ. κ.μ. τον χρόνο.

Σε ό,τι αφορά στις μέχρι τώρα ενδείξεις για την πορεία του market test, από το αίτημα που υπέβαλε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας η εταιρεία που θα κατασκευάσει και διαχειρίζεται τον αγωγό, η ICGB (50% βουλγαρική ΒΕΗ-50% Poseidon με συμμετοχή ΔΕΠΑ και Edison), προκύπτει ότι:

* Μέχρι στιγμής δεν έχουν υποβληθεί προσφορές.

* Τα όποια αιτήματα έλαβε ήταν από πιθανούς υποψήφιους να υποβάλουν προσφορά, οι οποίοι τους ενημέρωσαν ότι πιθανώς να αντιμετωπίσουν προβλήματα έγκαιρης προσκόμισης των απαραίτητων επίσημων εγγράφων που απαιτούνται για την υποβολή προσφοράς.

Για τους λόγους αυτούς, και επιπλέον, επειδή για διαδικαστικούς λόγους καθυστέρησε η δημοσίευση της πρόσκλησης στα διεθνή Μέσα, ενώ η εταιρεία προτίθεται να οργανώσει περαιτέρω εκστρατεία ενημέρωσης υποψήφιων επενδυτών σχετικά με το έργο, η οποία δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί πριν τις αρχές Μαρτίου, ζήτησε και έλαβε την παράταση της πρώτης φάσης του market test κατά ένα μήνα. Να σημειωθεί εδώ ότι η διαδικασία αυτή γίνεται σε δύο φάσεις. Στην πρώτη, εκδηλώνεται απλώς ενδιαφέρον, ενώ στη δεύτερη, στην οποία λαμβάνουν μέρος μόνο όσοι συμμετείχαν στην πρώτη, οι προσφορές είναι δεσμευτικές για τη χωρητικότητα και τους όρους υπό τους οποίους θα τη χρησιμοποιούν.

Το πρώτο market test για τον ίδιο αγωγό, που έληξε πριν από 18 μήνες, είχε ως αποτέλεσμα να καλυφθεί χωρητικότητα μόνο 1-1,2 δισ. κ.μ. τον χρόνο. Η ποσότητα αυτή, με βάση τα προϋπολογιστικά στοιχεία της επένδυσης, δεν καλύπτει τις μίνιμουμ απαιτήσεις για την οικονομική βιωσιμότητα του αγωγού, εφόσον αυτός λειτουργεί ως ανεξάρτητο σύστημα (ΑΣΦΑ) και με εξαίρεση από τις διατάξεις των οδηγιών για τη διαχείρισή του από τους Εθνικούς Διαχειριστές (ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgas).

Έτσι στην επανάληψη της διαδικασίας προβλέφθηκε η δυνατότητα να μπορούν να δεσμεύσουν χωρητικότητα και ανεξάρτητοι Διαχειριστές Εθνικών Συστημάτων. Για τον λόγο αυτό προκαλεί εντύπωση το μηδενικό καταρχήν ενδιαφέρον, ιδίως όταν ο συγκεκριμένος αγωγός προβάλλεται με κάθε ευκαιρία από τους κοινοτικούς και υπερατλαντικούς (ΗΠΑ) παράγοντες ως αυτός που θα συμβάλει στον εφοδιασμό των χωρών βόρεια της Ελλάδας με αέριο από άλλες πηγές, πέραν της Ρωσίας. Δεν αποκλείεται το κλίμα να αναστραφεί μέσα στον Μάρτιο. Ωστόσο θα περίμενε κανείς ότι στην παρούσα φάση θα έπαιρναν μέρος τουλάχιστον όσοι είχαν εκδηλώσει αρχικό ενδιαφέρον πριν από περίπου τρία χρόνια.

Τέλος, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, η δυσκολία στην εξασφάλιση χρηστών του συγκεκριμένου αγωγού έχει να κάνει κυρίως με το ότι αυτός θα λειτουργεί κατ' εξαίρεσιν των κοινοτικών οδηγιών ως προς τη διαχείρισή του.

Εκφράζεται εν προκειμένω η άποψη και από κοινοτικούς παράγοντες ότι εφόσον ο αγωγός κατασκευαζόταν ως ΑΣΦΑ (ιδιοκτησία ανεξάρτητης εταιρείας) αλλά η διαχείρισή του γινόταν με βάση τα προβλεπόμενα στις κοινοτικές οδηγίες, δηλαδή ρυθμιζόμενη πρόσβαση τρίτων, ρυθμιζόμενα τέλη χρήσης, τότε λόγω του τελικού χαμηλότερου κόστους, θα ήταν πολύ ελκυστικότερος για τους χρήστες.