Αέριο: Τρέχουν για τους χρήστες του ελληνοβουλγαρικού αγωγού

Η πάση θυσία επιτυχία του market test για τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό φυσικού αερίου έχει γίνει στόχος για την εταιρεία που θα τον κατασκευάσει και διαχειρίζεται (συμμετέχουν οι ΔΕΠΑ, Edison και BEH). Για τον λόγο αυτό αξιοποιεί πολιτικές μάρκετινγκ, για να κινήσει το ενδιαφέρον ενεργειακών εταιρειών, προκειμένου να λάβουν μέρος στην πρώτη φάση του market test, η οποία ολοκληρώνεται τη Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η διαδικασία αυτή, που διεξάγεται για δεύτερη φορά, καθώς την πρώτη (Μάιος 2013-Σεπτέμβριος 2014) το ενδιαφέρον ήταν μικρό, θα έχει καλύτερα αποτελέσματα, καθώς η νέα προκήρυξη επιτρέπει να λάβουν μέρος όχι μόνο εμπορικές εταιρείες αλλά και διαχειριστές δικτύων. Έτσι και εφόσον διατηρηθεί και στο δεύτερο test το αρχικό ενδιαφέρον για δέσμευση χωρητικότητας περίπου 1,2 δισ. κυβικά μέτρων τον χρόνο, με τη συμμετοχή των διαχειριστών των δύο κρατών, δηλαδή ΔΕΣΦΑ και Bulgartransgaz, τότε μπορεί η δέσμευση χωρητικότητας να φτάσει το 1,7 δισ. κ.μ., που σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες θεωρείται ως το κρίσιμο μέγεθος για τη βιωσιμότητα της επένδυσης.

Σημειώνεται ότι ο αγωγός αυτός, με μήκος περίπου 180 χιλιόμετρα, θα συνδέσει τα δίκτυα φυσικού αερίου Ελλάδας και Βουλγαρίας στα σημεία κοντά στην Κομοτηνή και τη βουλγαρική πόλη Στάρα Ζαγκόρα. Η αρχική του χωρητικότητα ανέρχεται σε 3 δισ. κ.μ. τον χρόνο. Με την προσθήκη συμπιεστή ισχύος περίπου 10 μεγαβάτ στο Χάσκοβο της Βουλγαρίας, η δυναμικότητά του μπορεί να αυξηθεί σε 5 δισ. κ.μ. τον χρόνο, ενώ η προοπτική αύξησης της δυναμικότητας ελήφθη υπόψη στον σχεδιασμό του έργου.

Η κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού προωθείται με ιδιαίτερη θέρμη από την ΕΕ, καθώς θα επιτρέψει στη Βουλγαρία αλλά και στις χώρες βόρεια και δυτικά (Ρουμανία, Σερβία, Ουγγαρία) με τις οποίες διαθέτει, ή σχεδιάζονται να κατασκευαστούν διασυνοριακές διασυνδέσεις, να προμηθεύονται αέριο και από άλλες πηγές (αζέρικο, ή υγροποιημένο), ώστε να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική Γκαζπρόμ.

Για τον λόγο αυτόν η ροή του αερίου από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία χαρακτηρίζεται ως κύρια ροή, ενώ από Βουλγαρία προς Ελλάδα αντίστροφη ροή. Πάντως και η αντίστροφη ροή έχει ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά, καθώς θα επιτρέψει σε Ελληνες καταναλωτές ή προμηθευτές, να αποκτήσουν πρόσβαση σε κόμβους φυσικού αερίου (hubs), όπου διαμορφώνονται τιμές χαμηλότερες από ό,τι στην ελληνική αγορά.

Γιατί γίνεται το market test

Η διαδικασία του market test κρίνεται απαραίτητη όταν ο ιδιοκτήτης του αγωγού θέλει να εξαιρέσει τη λειτουργία του από διατάξεις των ενεργειακών οδηγιών που επιβάλλουν τη ρυθμιζόμενη πρόσβαση τρίτων στη χωρητικότητά του. Θα μπορούσε δηλαδή το έργο αυτό να λειτουργήσει ως ιδιωτικό (Ανεξάρτητο Σύστημα Φ.Α.), αλλά η διαχείρισή του να γίνεται με όρους αντίστοιχους με αυτούς που ισχύουν στο Εθνικό Σύστημα Φ.Α. Προκειμένου όμως να δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η άδεια εξαίρεσης από τα σχετικά άρθρα της οδηγίας 2009/73, θα πρέπει ο επενδυτής να αποδείξει ότι υπάρχει ενδιαφέρον από χρήστες να δεσμεύσουν χωρητικότητα τέτοια που να εγγυάται την οικονομική βιωσιμότητα του έργου.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι για τον συγκεκριμένο αγωγό, παρότι δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία του market test, οι εμπλεκόμενες εταιρείες, με παρότρυνση των κυβερνήσεών τους, προχώρησαν στη λήψη της οριστικής επενδυτικής απόφασης και στην υπογραφή των δεσμευτικών κειμένων σε τελετή που έγινε στη Σόφια, στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου.

Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό αργότερα, η επενδυτική απόφαση ελήφθη υπό τον όρο (conditional) ότι το market test θα έχει θετικά αποτελέσματα, δηλαδή θα δεσμευτεί η μεταφορική ικανότητα που θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα του έργου.