Ασφαλιστικό: Δύσκολο στοίχημα τα έσοδα με τις νέες εισφορές

Τον κώδωνα του κινδύνου για τα έσοδα του νέου υπερ-φορέα μαμούθ κρούουν οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών για μια σειρά μεγάλων επαγγελματικών ομάδων, όπως είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες, γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί καθώς και οι αγρότες, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει τελικά στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: την κατάρρευση των εσόδων του ταμείου.

Τα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών βρίσκονται μπροστά στον ισχυρότατο κίνδυνο να καταρρεύσουν τα έσοδα του νέου ασφαλιστικού συστήματος από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργία του, και κατά συνέπεια να εκτροχιαστούν οι στόχοι για επίτευξη δημοσιονομικής προσαρμογής της τάξης του 0,9% του ΑΕΠ εντός του 2016 και σωρευτικά από το 2015 έως το 2019, 1,9% του ΑΕΠ.

Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος αναγνωρίζει τον κίνδυνο απώλειας εσόδων για τα ασφαλιστικά ταμεία αν δεν ενταχθούν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης όσοι αδυνατούν η αποφεύγουν να πληρώσουν σήμερα τις δυσανάλογα υψηλές, σε σχέση με την πτώση των εισοδημάτων, ασφαλιστικές εισφορές με βάση τις ισχύουσες ασφαλιστικές κατηγορίες.

Στον αντίποδα, οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων κάνουν λόγο για καταστροφική αύξηση των εισφορών, που θα οδηγήσει τους ασφαλισμένους σε μαζική έξοδο από την ασφάλιση ή ακόμη και από τη χώρα. Ήδη, έχει αποφασιστεί η σύσταση επιτροπής, προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή, εντός της ερχόμενης εβδομάδας. Ο χρόνος πιέζει καθώς έρχονται στην Ελλάδα τα τεχνικά κλιμάκια του κουαρτέτου των δανειστών και αναμένεται από την Τρίτη να ξεκινήσουν οι εκ του σύνεγγυς διαπραγματεύσεις.

Κατά συνέπεια, οι όποιες παρεμβάσεις θα πρέπει να κοστολογηθούν προκειμένου να μην υπάρξει ισορροπία του νέου ασφαλιστικού, τουλάχιστον στον τομέα των εσόδων.

Και αυτό, γιατί ήδη, οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας ότι εάν ισχύουν τα όσα δημόσια υποστηρίζουν στελέχη του υπουργείου Εργασίας, ήτοι ότι περίπου 250.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, σχεδόν 8 στους 10 δηλώνουν εισόδημα έως 7.500 ευρώ και αντίστοιχα, το δηλωθέν εισόδημα του 80% των δικηγόρων δεν ξεπερνά τα 10.000 ευρώ, τότε το πρόβλημα μεταφέρεται στα κρατικά ταμεία, καθώς ακόμη κι αν πληρώνουν όλοι τις εισφορές τους, τα έσοδα του υπερ-ταμείου θα είναι μειωμένα σε σχέση με σήμερα, που πληρώνουν σχεδόν οι μισοί.

Να σημειωθεί ότι σήμερα, εκτιμάται ότι παραμένουν ως ενεργοί ασφαλισμένοι περίπου οι μισοί από τους αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Στους αγρότες, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς το 62% των οφειλετών, ήτοι 171.613 άτομα, οφείλουν έως 2000 ευρώ. Μάλιστα το ποσό των οφειλών τους αντιστοιχεί στο 27,8% των συνολικών χρεών που σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΓΑ για το Α' εξάμηνο του 2015 ανέρχονται σε 427,636 εκατ. ευρώ. Ήδη, όπως επισημαίνουν στελέχη του Οργανισμού, τα έσοδα του ταμείου των αγροτών από ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν μειωθεί, καθώς από 221,974 εκατ. ευρώ (34,67% του συνόλου των απαιτήσεων) το Α εξάμηνο του 2014 ανήλθαν σε 182,251 εκατ. ευρώ (29,91%).

Τον κίνδυνο κατάρρευσης των εσόδων, αναδεικνύουν μέσω των κινητοποιήσεών τους και οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων, από διαφορετική όμως σκοπιά. Υποστηρίζουν ότι ο υπολογισμός των εισφορών με βάση το φορολογηθέν εισόδημα θα οδηγήσει σε υπέρογκη αύξηση των εισφορών, που για κάποιες ομάδες μεσαίων και υψηλών εισοδημάτων, μπορεί και να αγγίζει το 350%.

Το υπουργείο Εργασίας, εκτιμά πως το σημερινό σύστημα ασφαλιστικών εισφορών για τους νέους ασφαλισμένους -ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους- (μετά το 1993) είναι ένα ανελαστικό σύστημα γιατί στηρίζεται αποκλειστικά στα χρόνια ασφάλισης χωρίς να λαμβάνει καθόλου υπόψη το πραγματικό εισόδημα και την εισφοροδοτική ικανότητα του ασφαλισμένου.

"Επαγγελματίες χωρίς εργασία και εισόδημα υποχρεούνται σήμερα να πληρώνουν υψηλές ασφαλιστικές εισφορές και να υφίστανται υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση για πολλά χρόνια χωρίς να υπάρχει αντιστοίχηση με την πραγματική οικονομική τους κατάσταση" επισημαίνουν χαρακτηριστικά κύκλοι του υπουργείου Εργασίας και εκτιμούν πως η πρόταση της κυβέρνησης για σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το πραγματικό εισόδημα (μετά την αφαίρεση των δαπανών) ανταποκρίνεται στην θεραπεία της παραπάνω αδικίας και υπήρξε πάγιο αίτημα των εκπροσώπων των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το όλο εγχείρημα της κυβέρνησης θα περάσει μέσα από το στόχο για ενιαία είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών και φόρων από την 1/1/2017, ημερομηνία κατά την οποία θα ξεκινήσει και ο υπολογισμός της παρακράτησης ασφαλιστικών εισφορών, με βάση το φορολογητέο εισόδημα.

Βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων, έως το τέλος του τρέχοντος έτους θα πρέπει να λειτουργήσει Κεντρικό Μητρώο υπόχρεων για την καταβολή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρου εισοδήματος (φυσικών και νομικών προσώπων). Κεντρικό ρόλο θα διαδραματίσει η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ως ο κεντρικός υπεύθυνος επεξεργασίας των δεδομένων.