Πρωτοβουλία για τη διάδοση και εμπέδωση της διαμεσολάβησης στην Ελλάδα -ως αντίβαρο στην κοστοβόρα και χρονοβόρα προσφυγή των ιδιωτών στη Δικαιοσύνη- αναλαμβάνουν από κοινού οι κοινωνικοί εταίροι και θεσμικοί εκπρόσωποι της οικονομικής ζωής καθώς και εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης και της επιστημονικής κοινότητας.
Ειδικότερα, με τη συμμετοχή 15 σημαντικών φορέων (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΕ, ΒΕΑ, ΚΕΔΕ, ΔΣΑ, ΙΣΑ, ΤΕΕ, ΕΕΤ, ΕΑΕΕ, ΕΕΔΕ, ΕΕΔΕ, ICC Hellas) συστήθηκε στα τέλη του 2015 ο Οργανισμός Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ο.Π.Ε.Μ.Ε.Δ.), στον οποίο επικεφαλής είναι ο πρώην Πρωθυπουργός, κ. Παναγιώτης Πικραμένος. Σκοπός του οργανισμού είναι η ενημέρωση, η προώθηση και διάδοση του θεσμού ώστε αυτός να εφαρμοστεί. Ο θεσμός βρίσκεται σε ισχύ από το 2010 με το Ν.3898, καθώς η Ελλάδα αποτέλεσε μια από τις πρώτες χώρες στην Ε.Ε. που ενσωμάτωσε τη σχετική νομοθεσία, ωστόσο η καθυστέρηση στη δημιουργία υποδομών για τη στήριξή του και η έλλειψη ενημέρωσης οδήγησε στο να παραμείνει σχεδόν ανενεργός.
Σύμφωνα με τον κ. Σπύρο Αντωνέλο, Διαπιστευμένο Διαμεσολαβητή και Διαπιστευμένο Εκπαιδευτή Διαμεσολαβητών, ήδη στην Ελλάδα έχουν επιλυθεί εξωδικαστικά 70 υποθέσεις, ενώ κατά την εκτίμησή του ο θεσμός αρχίζει να ωριμάζει και να αναπτύσσεται δυναμικά. Στην πράξη, ο θεσμός προσφέρει μια ασφαλή και απόρρητη νομική διαδικασία επίλυσης ιδιωτικών διαφορών με πολύ μικρότερο κόστος χρόνου και χρήματος. Συγκεκριμένα, βάσει της νομοθεσίας, το κόστος ανά ώρα διαμεσολάβησης είναι τα 100 ευρώ ενώ η ανώτατη χρονοχρέωση είναι στις 24 ώρες. Η εμπειρία ωστόσο δείχνει ότι η διαδικασία ολοκληρώνεται κατά μέσο όρο στις 8 ώρες. Σύμφωνα με τον κ. Αντωνέλο, η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα του θεσμού. Συγκεκριμένα στις ΗΠΑ, ποσοστό 96,1% των ιδιωτικών διαφορών επιλύονται εξωδικαστικά ενώ το ποσοστό τήρησης των συμφωνητικών που συνάπτονται τηρούνται σε ποσοστό που υπερβαίνει το 98%. Σύμφωνα με τον ίδιο, η όλη διαδικασία αποτελεί μια υποβοηθούμενη διαπραγμάτευση μεταξύ δυο μερών που εφόσον υποστηριχθούν από τον διαμεσολαβητή και τους νομικούς συμβούλους τους καταλήγουν σε μια άμεση συμφωνία.
«Η καθυστερημένη απονομή δικαιοσύνης δεν είναι δικαιοσύνη», είπε ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του ΟΠΕΜΕΔ Παναγιώτης Πικραμμένος, σημειώνοντας την αναγκαιότητα της επίλυσης διαφορών με εξωδικαστικό τρόπο. Σήμερα 500.000 υποθέσεις βρίσκονται στα πινάκια δικάσιμων στα δικαστήρια όλης της χώρας, ενώ ήδη υπάρχουν 1.500 πιστοποιημένοι διαμεσολαβητές από το υπ.Δικαιοσύνης στους οποίους μπορεί κάποιος να απευθυνθεί αποφεύγοντας τη δικαστική οδό.
Η κ. Λούκα Κατσέλη, εκπροσωπώντας την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει κουλτούρα συμβιβασμού μέσα από τη διαμεσολάβηση στην Ελλάδα. «Ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είχε αδυναμία εξεύρεσης λύσης μέσα απο εξωδικαστικές διαδικασίες. Αυτό προσπαθεί να αντιμετωπίσει ο ΟΠΕΜΕΔ», τόνισε.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος σημείωσε ότι η χώρα μας, πρώτη ανάμεσα σε 47, έχει πληρώσει πρόστιμο για την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης και σημείωσε τη σημασία της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θ. Φέσσας ανέφερε ότι η διαμεσολάβηση χρειάζεται κυρίως για οικονομικές διαφορές και πως ένα από τα βασικά μεταρρυθμιστικά ζητήματα που θεωρεί σημαντικά ο ΣΕΒ είναι η λειτουργία της δικαιοσύνης. Ο κ. Γ. Καββαθάς εκ μέρους της ΓΣΕΒΕΕ ανέφερε ότι το διοικητικό κόστος από τις καθυστερήσεις της δικαιοσύνης βαρύνει υπερβολικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που πολλές φορές λόγω αυτού του κόστους αποφεύγουν τη δικαστική οδό. Συμπλήρωσε ότι η δημιουργία ενός φορέα για την προώθηση της διαμεσολάβησης είναι αναγκαίος για την ταχεία απονομή δικαιοσύνης και θα απελευθερώσει πόρους.
Ο πρόεδρος του ΟΠΕΜΕΔ, κ. Π. Πικραμμένος, τόνισε ότι ήταν ευχής έργο να υπήρχε μια διαδικασία για τη συνεργασία των distress funds και των οργανισμών διαμεσολάβησης για την ανακούφιση των δικαστηρίων και την καλύτερη διαχείριση των κόκκινων δανείων.