Την ανάγκη προώθησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας τόσο σε επίπεδο πολιτικής μέσω της θέσπισης κινήτρων και μιας νέας μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγική όσο και σε επίπεδο κουλτούρας επεσήμανε ο πρόεδρος της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος στο συνέδριο καινοτομίας και επιχειρηματικότητας της ΚΕΕ «Καινοτομώ - Επιχειρώ - Πετυχαίνω», που πραγματοποιήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου.
Όπως σημείωσε ο κ. Μίχαλος, η Ελλάδα είναι καιρός να κάνει το επόμενο βήμα, «γιατί το ζητούμενο δεν είναι απλώς να διατηρείται στο ευρώ με Μηχανική υποστήριξη, ούτε να περιμένει μια ασθενική και συγκυριακή ανάπτυξη. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να αλλάξουμε τα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, ώστε να πάψει να είναι ο αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης».
Σύμφωνα όμως με τον πρόεδρο της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ, η προσπάθεια αυτή απαιτεί βαθιές τομές σε σχέση με το παρελθόν. «Απαιτεί ρήξη με ένα μοντέλο ανάπτυξης που στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στη κατανάλωση, μέσω του φθηνού δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού. Απαιτεί ρήξη με ένα μοντέλο ανάπτυξης που λειτουργούσε με απόλυτο ρυθμιστή το κράτος».
Τώρα, το κρίσιμο στοίχημα για τη χώρα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η αύξηση του εθνικού πλούτου, με κινητήριο δύναμη τον ιδιωτικό τομέα. Με την προσέλκυση επενδύσεων, που δημιουργούν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Με εστίαση στην οικονομία της γνώσης, στην καινοτομία, στην επιχειρηματικότητα, στην εξωστρέφεια.
Όπως εξήγησε όμως, αυτό απαιτεί βελτίωση του διοικητικού και νομοθετικού περιβάλλοντος, αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υλοποίηση καινοτόμων επιχειρηματικών σχεδίων, μετάβαση από τη λογική της επιδότησης στη λογική των κινήτρων αλλά και με σοβαρή διακυβέρνηση, η οποία θα διασφαλίζει πολιτική και οικονομική σταθερότητα.
Ωστόσο, ο κ. Μίχαλος επεσήμανε ότι πέρα από αυτά χρειάζεται ενεργοποίηση και στο επίπεδο της κουλτούρας. «Για να δημιουργήσουμε νέα πρότυπα, να αναδείξουμε την καινοτομία, τη δημιουργικότητα, την επιχειρηματικότητα ως αξίες ζωής. Χρειάζεται να προβάλουμε περισσότερες ιστορίες επιτυχίας, από το χώρο της καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Να στραφούμε στη νέα γενιά και να προτείνουμε την επιχειρηματικότητα, ως θετική επιλογή και όχι ως λύση ανάγκης».
Η ομιλία του κ. Μίχαλου:
«Σας καλωσορίζω στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών. Σας ευχαριστούμε που τιμάτε με την παρουσία σας την αποψινή εκδήλωση. Ένα συνέδριο με θέμα την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα – στοιχεία που οφείλουν να αποτελέσουν την αιχμή της προσπάθειας για ανάκαμψη και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στα επόμενα χρόνια.
Στη διάρκεια της χρονιάς, αφού περάσαμε δια πυρός και σιδήρου, συμφωνήσαμε σε κάτι βασικό: ότι η παραμονή στο κοινό νόμισμα είναι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα για τη χώρα κι ότι αυτή μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσα από τη στήριξη των εταίρων της.
Τώρα είναι καιρός να κάνουμε το επόμενο βήμα. Γιατί το ζητούμενο δεν είναι απλώς να διατηρείται η Ελλάδα στο ευρώ με Μηχανική υποστήριξη. Ούτε να περιμένει μια ασθενική και συγκυριακή ανάπτυξη.
Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να αλλάξουμε τα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, ώστε να πάψει να είναι ο αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης.
Να μπορέσει να αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς, στηριζόμενη αυτή τη φορά σε υγιείς σε σταθερές βάσεις.
Η προσπάθεια αυτή απαιτεί βαθιές τομές σε σχέση με το παρελθόν. Απαιτεί ρήξη με ένα μοντέλο ανάπτυξης που στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στη κατανάλωση, μέσω του φθηνού δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού. Απαιτεί ρήξη με ένα μοντέλο ανάπτυξης που λειτουργούσε με απόλυτο ρυθμιστή το κράτος.
Τώρα, το κρίσιμο στοίχημα για τη χώρα είναι η αύξηση του εθνικού πλούτου, με κινητήριο δύναμη τον ιδιωτικό τομέα. Με την προσέλκυση επενδύσεων, που δημιουργούν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Με εστίαση στην οικονομία της γνώσης, στην καινοτομία, στην επιχειρηματικότητα, στην εξωστρέφεια.
Χρειαζόμαστε νέες επιχειρήσεις, οι οποίες θα παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Θα αξιοποιήσουν τα ταλέντα και τις γνώσεις των νέων ανθρώπων. Θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις για να ανθίσει αυτού του είδους η επιχειρηματικότητα; Τα εμπόδια είναι πολλά και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις επιπτώσεις της κρίσης. Η κρίση επιδείνωσε προϋπάρχοντες ανασταλτικούς παράγοντες. Η χρηματοδότηση καινοτόμων, πρωτοποριακών επιχειρηματικών σχεδίων μέσω του τραπεζικού συστήματος ήταν ανέκαθεν δύσκολη υπόθεση. Τώρα, έχει γίνει σχεδόν αδύνατη.
Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα. Είναι το πολύπλοκο διοικητικό περιβάλλον. Είναι τα απαρχαιωμένα νομοθετικά πλαίσια, που αδυνατούν να συμβαδίσουν με τις εξελίξεις στην επιστήμη και στην τεχνολογία. Είναι ο στιγματισμός της επιχειρηματικής αποτυχίας, που αποτρέπει την ανάληψη ρίσκου.
Πέρα από τα δομικά εμπόδια, όμως, υπάρχει και μια κουλτούρα που αποθαρρύνει την καινοτομία στο επιχειρείν. Τα προηγούμενα χρόνια κυριάρχησε στην Ελλάδα μια φιλοσοφία εχθρική προς την ιδιωτική πρωτοβουλία. Δεν φροντίσαμε να καλλιεργήσουμε επιχειρηματική συνείδηση στις νεότερες γενιές. Αναδείξαμε ως υπέρτατο στόχο την επαγγελματική «αποκατάσταση». Περιορίσαμε τις φιλοδοξίες των νέων σε μια θέση στο δημόσιο, σε ένα προστατευμένο επάγγελμα ή σε δραστηριότητες χαμηλών απαιτήσεων και προσδοκιών. Το αποτέλεσμα; Σήμερα έχουμε τους περισσότερους άνεργους πτυχιούχους, μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Έχουμε ένα εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που δεν αξιοποιείται προς την κατεύθυνση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Έχουμε ανθρώπους με γνώσεις και προσόντα που είτε μένουν άνεργοι, είτε αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Χρειάζονται επομένως δράσεις σε δύο επίπεδα. Κατ' αρχήν στο επίπεδο της πολιτικής, με στόχο την εξάλειψη των εμποδίων και την ενθάρρυνση της καινοτομίας.
- Με μέτρα για τη βελτίωση του διοικητικού και νομοθετικού περιβάλλοντος.
- Με ανάπτυξη και αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υλοποίηση καινοτόμων επιχειρηματικών σχεδίων.
- Με μετάβαση από τη λογική της επιδότησης στη λογική των κινήτρων.
- Με διαμόρφωση μιας μακρόπνοης εθνικής στρατηγικής, για τη στήριξη νέων, εξωστρεφών κλάδων και για την ανάδειξη νέων καινοτόμων βιομηχανιών.
- Με προώθηση των μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση και στις αγορές
- Με ένα βιώσιμο, σταθερό και ανταγωνιστικό φορολογικό περιβάλλον, το οποίο δεν θα διώχνει επενδυτές.
- Με σοβαρή διακυβέρνηση, η οποία θα διασφαλίζει πολιτική και οικονομική σταθερότητα. Γιατί κανείς δεν τολμά να επενδύσει και να αναλάβει πρωτοβουλίες σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η αβεβαιότητα.
Πέρα από αυτά, όμως, χρειάζεται ενεργοποίηση και στο επίπεδο της κουλτούρας. Για να δημιουργήσουμε νέα πρότυπα, να αναδείξουμε την καινοτομία, τη δημιουργικότητα, την επιχειρηματικότητα ως αξίες ζωής.
Χρειάζεται να προβάλουμε περισσότερες ιστορίες επιτυχίας, από το χώρο της καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Να στραφούμε στη νέα γενιά και να προτείνουμε την επιχειρηματικότητα, ως θετική επιλογή και όχι ως λύση ανάγκης.
Και σε όλους αυτούς τους τομείς, η υφιστάμενη επιχειρηματική κοινότητα οφείλει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο. Δεν αρκεί να αναδεικνύουμε προβλήματα. Χρειάζεται να προτείνουμε και λύσεις. Χρειάζεται να προβάλλουμε παραδείγματα, πρακτικές και αξίες.
Αυτό το σκοπό υπηρετεί και η αποψινή διοργάνωση. Ελπίζουμε ότι θα δώσει την ευκαιρία να αναδειχθούν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός ευνοϊκότερου, ενός γόνιμου περιβάλλοντος για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα».