Αντεξε το εμπόριο το 2015

Σημαντική αύξηση της απασχόλησης κατά 5,3% παρουσίασε μέσα στο οκτάμηνο του 2015 το ελληνικό εμπόριο, το οποίο καθίσταται ο μεγαλύτερος εργοδοτικός κλάδος της χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου που παρουσίασε σήμερα η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότας.

Η επίδοση αυτή έρχεται μάλιστα μετά από μια εξαετία διαρκούς μείωσης της απασχόλησης στον τομέα και μεταφράζεται σε 32.824 νέες θέσεις εργασίας, φέρνοντας το επίπεδο απασχόλησης στο 1997. Κύριο χαρακτηριστικό ωστόσο των εργασιακών σχέσεων στον κλάδο του εμπορίου είναι τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά μερικής απασχόλησης και ο περιορισμένος αριθμός μισθωτών με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Μόλις το 5,6% των ανδρών και το 3% των γυναικών εργάζεται στο εμπόριο με σύμβαση αορίστου χρόνου άνω των 3 ετών. Από την άλλη 7 στους 10 εργαζόμενους, καλύπτονται από συμβάσεις διάρκειας μικρότερης του ενός έτους.

Σχολιάζοντας τα δεδομένα της πολύπλευρης έκθεσης για το ελληνικό εμπόριο, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, κ. Βασίλης Κορκίδης υπογράμμισε την «αντοχή» του κλάδου σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και ειδικότερα μέσα στο 2015, όπου σημειώθηκε επιστροφή σε συνθήκες ύφεσης. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η ύφεση το 2015 θα περιοριστεί σημαντικά, καθώς και ότι το 2016 το ποσοστό υποχώρησης της ελληνικής οικονομίας θα περιοριστεί στο 0,7% (σ.σ. εκτίμηση που διατύπωσε και η ηγεσία του υπ. Οικονομικών) θέτοντας έτσι τις βάσεις για επιστροφή της πραγματικής οικονομίας σε ομαλοποίηση.

Τάχθηκε επίσης υπέρ της αύξησης των μισθών αλλά εμφανίστηκε κάθετος έναντι της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών και της συνακόλουθης αύξησης του μη μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις.

Την παρουσίαση της Ετήσιας Εκθεσης Ελληνικού Εμπορίου χαιρέτησε επίσης η η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, κ. Ράνια Αντωνοπούλου η οποία χαρακτήρισε ως «πατριωτικό καθήκον» τη συνεργασία εργοδοτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων και κράτους, προκειμένου να ανακοπεί η ανεργία. Η ίδια υποστήριξε ότι παρά τις αρνητικές προβλέψεις, η συνολική ανεργία το 2015 έως το οκτάμηνο, παρουσίασε μικρή μείωση, ενώ αναφέρθηκε στην ανάσχεση των λουκέτων των επιχειρήσεων, σημειώνοντας ότι έως σήμερα έχουν ιδρυθεί περίπου 6.000 περισσότερες νέες επιχειρήσεις σε σχέση με όσες έπαυσαν τη λειτουργία τους. Η υπουργός επίσης επισήμανε τη σημασία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη δημιουργία απασχόλησης, και εκτίμησε ότι αυτή θα ενισχυθεί όταν οι επιχειρήσεις βρεθούν σ’ ένα σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

Επιβράδυνση της πτώσης το 2014

Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα στοιχεία της Έκθεσης όσον αφορά την οικονομική επίδοση των εμπορικών επιχειρήσεων το 2014, διαπιστώνεται επιβράδυνση της πτώσης των πωλήσεων και των κερδών, αν και τα στοιχεία εξακολουθούν να είναι αρνητικά. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, οι προβλέψεις για το 2015 και το 2016 εμφανίζονται αρνητικότερες, δεδομένης της βεβαιωμένης επιστροφής σε περιβάλλον ύφεσης.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΣΕΕ, το 2014 ήταν έτος ορόσημο για την ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι, μετά από μια εξαετία βαθιάς ύφεσης, υπήρξε ανάσχεση της πτωτικής πορείας στην οποία βρισκόταν η ελληνική οικονομία.

Στις ΑΕ και ΕΠΕ ανακόπηκε η υποχώρηση των πωλήσεων και των μεικτών κερδών στις εταιρείες του εμπορίου. Οι μεν πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 1,3%, τα δε μεικτά κέρδη κατά 1,9%. Το 2013 είχε σηματοδοτήσει την ανάκτηση της κερδοφορίας για τις ΑΕ και ΕΠΕ του εμπορίου. Ωστόσο, το 2014 τα κέρδη προ φόρου περιορίστηκαν σημαντικά κατά 36,5%. Το 2014 φαίνεται ότι υπήρξε επαναφορά σε κλίμα αποεπένδυσης. Οι συνολικές επενδύσεις κατέγραψαν μείωση 2,1%. Το συνολικό ενεργητικό των ΑΕ και ΕΠΕ κατέγραψε και πάλι μείωση, κατά 2,4%.

Στη μείωση συνέβαλε κυρίως το κυκλοφορούν και (σε μικρότερο βαθμό) το πάγιο ενεργητικό, ενώ τα ρευστά διαθέσιμα κατέγραψαν μικρή αύξηση. Το συνολικό χρέος των εμπορικών ΑΕ και ΕΠΕ μειώθηκε κατά 2,1% το 2014, γεγονός που προήλθε αποκλειστικά από τον περιορισμό του βραχυπρόθεσμου χρέους. Η γενική ρευστότητα βελτιώθηκε οριακά (1,22) το τελευταίο έτος στις ΑΕ και ΕΠΕ. Η απόλυτη πλειοψηφία (53%) των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ δηλώνει ότι βρίσκεται εκτός των ορίων της τραπεζικής χρηματοδότησης. Πάνω από 3 στις 5 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ δήλωσαν ότι η ρευστότητά τους μειώθηκε. Η απασχόληση παρέμεινε στάσιμη το 2014 για το 72% των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ.

Οι εκτιμήσεις για το 2015

Εικόνα επιδείνωσης έχει επικρατήσει και στις δύο ομάδες επιχειρήσεων για το 2015. Στις ΑΕ και ΕΠΕ η επιδείνωση ήταν απότομη, με την πλειοψηφία (52,7%) να εκτιμά ότι οι πωλήσεις θα μειωθούν. Ακόμη εντονότερη είναι η αίσθηση της επιδείνωσης των πωλήσεων στις μικρότερες επιχειρήσεις. Σχεδόν οι 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ εκτιμούν νέα επιδείνωση των πωλήσεών τους το τρέχον έτος.

Εκτιμήσεις για επιδείνωση της κερδοφορίας το 2015 κάνουν η 1 στις 2 ΑΕ και ΕΠΕ και οι 3 στις 4 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ. Οι 6 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ και σχεδόν η 1 στις 2 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ δήλωσαν στασιμότητα επενδύσεων το 2015. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή, δήλωσαν ότι διατήρησαν σταθερή την απασχόληση. Ωστόσο, το 22,6% των ΑΕ και ΕΠΕ και σχεδόν το 38% των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ προχώρησαν ξανά σε μειώσεις προσωπικού. Η 1 στις 2 ΑΕ και ΕΠΕ και πάνω από 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ εκτιμούν και πάλι επιδείνωση της ρευστότητάς τους για το τρέχον έτος.

Οι προβλέψεις για το 2016

Οι προβλέψεις των εμπορικών επιχειρήσεων για το 2016 διαφοροποιούνται αναλόγως της νομικής μορφής, κοινή όμως συνισταμένη είναι οι «απαισιόδοξες» προβλέψεις. Περίπου 4 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ εκτιμούν ότι οι πωλήσεις και τα κέρδη τους δεν θα παρουσιάσουν επιδείνωση το 2016 (προβλέπουν αύξηση ή σταθερότητα), ενώ σχεδόν ισοδύναμη μερίδα αδυνατεί να προβλέψει.

Στην πλευρά των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ πάνω από 4 στις 10 προβλέπουν μείωση πωλήσεων και κερδών το 2016, ενώ περίπου 1 στις 3 απέφυγε ή δεν ήταν σε θέση να προβλέψει την εξέλιξη. Όσον αφορά τις προβλέψεις για επενδύσεις, η πλειοψηφία των ΑΕ και ΕΠΕ προβλέπει στασιμότητα το 2016, ενώ 1 στις 3 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ προβλέπει μείωση των επενδύσεων. Όσον αφορά την απασχόληση, επικρατέστερη τάση είναι η στασιμότητα για το 2016, η οποία όμως συνοδεύεται και από μεγάλη αβεβαιότητα. Το 43% των ΑΕ και ΕΠΕ προβλέπουν ότι δεν θα υποστούν επιδείνωση της ρευστότητάς τους το 2016. Αντίθετα, η σχετική πλειοψηφία (43,5%) των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ προβλέπει επιδείνωση ρευστότητας.