Πίστωση χρόνου για τους φόρους σε αγρότες-ενοίκια

Το κάζο με τον φόρο στο κρασί και η συρρίκνωση της κυβερνητικής πλειοψηφίας στους 153 με φόντο τους πλειστηριασμούς, βαραίνουν στον προσδιορισμό της επόμενης λίστας προαπαιτούμενων για το 1 δισ. ευρώ.

Αν σφραγιστούν οι επιδιώξεις της κυβέρνησης με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών -οι δύο πλευρές φέρονται να βρίσκονται κοντά-, το επόμενο πακέτο μέτρων το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί εντός Δεκεμβρίου δεν θα περιλαμβάνει κανένα φορολογικό μέτρο το οποίο θα μπορούσε να σταθεί ικανό να δημιουργήσει νέους κυβερνητικούς τριγμούς.

Σε αυτό το σκηνικό, πληροφορίες αναφέρουν ότι επί του παρόντος και έως -τουλάχιστον- το τέλος του έτους, γλιτώνουν την αύξηση του φόρου τα εισοδήματα από ενοίκια, ενώ δεν πρόκειται να νομοθετηθούν άμεσα τόσο οι προβλεπόμενες αλλαγές στη φορολογία των αγροτών, όσο και η ενσωμάτωση της έκτακτης εισφοράς στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος.

Και τα τρία αυτά μέτρα αποτελούν μνημονιακές δεσμεύσεις με ορίζοντα ολοκλήρωσης το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, αλλά οι δανειστές βάζοντας νερό στο κρασί τους φαίνεται να κατανοούν τις πολιτικές δυσκολίες και να δίνουν μια μικρή χρονική ανάσα.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου σημειώνουν με νόημα πως «αν θέλουμε να υποβληθούν νωρίς οι φορολογικές δηλώσεις και να μην πάνε πίσω τα έσοδα, δεν θα πρέπει να φορτώσουμε με άλλες αλλαγές το σύστημα taxis».

Αυτή είναι η μία διάσταση. Αν αρχίσουν να σκαλίζουν τώρα στο υπουργείο Οικονομικών αλλαγές στις παραμέτρους εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων του επόμενου έτους, οι δηλώσεις δεν πρόκειται να αρχίσουν να υποβάλλονται από τις αρχές Φεβρουαρίου, όπως επιδιώκει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης.

Η έτερη διάσταση όμως είναι πολλαπλάσιας βαρύτητας. Αν επιχειρήσει στην παρούσα συγκυρία να φέρει στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών την προβλεπόμενη αύξηση του συντελεστή φόρου εισοδήματος των αγροτών από το 13% στο 20% για τα εισοδήματα του 2016 και στο 26% για το 2017, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ανακύψουν νέες δυσκολίες για την κυβερνητική σταθερότητα.

Με 153 βουλευτές, το ρίσκο είναι μεγάλο, όταν οι διατάξεις αφορούν στο πολιτικά ευαίσθητο θέμα της φορολόγησης των αγροτών και μετουσιώνεται πολλαπλάσια, σε σημείο σοβαρού προβληματισμού, όταν αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση θα πρέπει να νομοθετήσει τις αλλαγές στο ασφαλιστικό.

Πρακτικά, στο ζήτημα των αλλαγών στη φορολογία των αγροτών, με δεδομένο ότι η αύξηση των συντελεστών αφορά στα εισοδήματα του επόμενου έτους, μπορεί άνετα το οικονομικό επιτελείο να υποστηρίξει ότι δεν υπάρχει λόγος άμεσης νομοθέτησης της αλλαγής. Μπορεί να περιμένει μερικούς μήνες...

Τα ενοίκια

Στο θέμα των ενοικίων, η κυβέρνηση συμπεριέλαβε τις διατάξεις αύξησης του φόρου στα εισοδήματα από ενοίκια όπως ακριβώς προβλέπει το Μνημόνιο, σε νομοσχέδιο του Οκτωβρίου. Η διάταξη όμως απεσύρθη, με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη να επιχειρεί «λείανση» των επιβαρύνσεων στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, με καθιέρωση μιας περισσότερο προοδευτικής κλίμακας φορολόγησης.

Οι διατάξεις οι οποίες είχαν φτάσει στη Βουλή προέβλεπαν -όπως υπαγόρευε το Μνημόνιο- αναδρομική αύξηση (από την 1η Ιανουαρίου 2015) των συντελεστών φόρου στο 15% (από 11%) για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ και στο 35% (από 33%) για εισοδήματα από ενοίκια άνω των 12.000 ευρώ.

Μια τέτοια αλλαγή πρακτικά αυξάνει τον φόρο από τα 1.320 ευρώ στα 1.800 ευρώ για φορολογούμενο με συνολικό εισόδημα από ενοίκια ύψους 12.000 ευρώ, ενώ αν το εισόδημα από τη συγκεκριμένη πηγή φτάνει τις 20.000 ευρώ, ο φόρος εκτινάσσεται από τις 3.960 ευρώ στις 4.600 ευρώ, ή 640 ευρώ περισσότερα.

Η διάταξη αυτή φαίνεται να μπαίνει προς το παρόν στο συρτάρι, αν και αργά ή γρήγορα (μάλλον αργότερα) η κυβέρνηση θα πρέπει να λύσει τον γρίφο των ενοικίων. Ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση εσόδων κατά 142 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος, ακριβώς από την αύξηση των συντελεστών φόρου. Αν δεν υπάρξει καθόλου αύξηση, θα πρέπει να βρεθούν ισοδύναμα, τα οποία όπως απέδειξε το πείραμα του κρασιού, είναι πλέον δυσεύρετα.

Η έκτακτη εισφορά

Στο θέμα της προβλεπόμενης από το Μνημόνιο ενσωμάτωσης της έκτακτης εισφοράς στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, το ζήτημα εκτός από πολιτικό (ο ανώτατος συντελεστής θα πήγαινε στο 50%) είναι και πρακτικό. Με δεδομένο ότι οι κλίμακες φορολογίας εισοδήματος είναι διαφορετικές ανάλογα με την πηγή (άλλη κλίμακα για μισθούς και συντάξεις, άλλη για ενοίκια, άλλη για εισοδήματα ελεύθερων επαγγελματιών), η ενσωμάτωση της έκτακτης εισφοράς συνιστά μια άσκηση με διαστάσεις «αδύνατου» για όσους γνωρίζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Επί του παρόντος, φαίνεται -ή τουλάχιστον επιδιώκεται- να πάει και αυτή πίσω.

Το πακέτο είναι ήδη δύσκολο

Η επόμενη δόση του 1 δισ. ευρώ θα σχετίζεται με προαπαιτούμενα τα οποία θα αφορούν, σύμφωνα με πληροφορίες, στα κόκκινα δάνεια, στην ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, στην ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, στον σταδιακό περιορισμό του μεριδίου της ΔΕΗ στην εγχώρια αγορά, στην ψήφιση του νομοσχεδίου για το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, στις εργαλειοθήκες του ΟΟΣΑ για τις αγορές προϊόντων, στην έκδοση υπουργικής απόφασης για το clawback στα νοσοκομεία αλλά και στο σκαρίφημα του νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, με τη δημιουργία της σχετικής ομάδας που θα αναλάβει να τρέξει τις διαδικασίες ενεργοποίησής του.

Το μεγαλύτερο αγκάθι δεν είναι άλλο από τα κόκκινα δάνεια και είναι επαρκές για να καταστήσει και την επόμενη διαπραγμάτευση δύσκολη. Αν στο πακέτο περιλαμβάνονταν και οι αλλαγές στη φορολογία των αγροτών, η κοινοβουλευτική πρόκληση θα περνούσε σε άλλη διάσταση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών αναμένεται να επανέλθουν στην Αθήνα στις αρχές Δεκεμβρίου για να σκανάρουν την εφαρμογή της νέας λίστας προαπαιτούμενων, με στόχο την ψήφισή του πριν τα Χριστούγεννα.

Η αξιολόγηση στην οποία θα περιληφθεί και το ασφαλιστικό αναμένεται από Γενάρη.

Εν τω μεταξύ, σήμερα αναμένεται να ανάψει και επίσημα το πράσινο φως από τον ESM για την άμεση εκταμίευση της δόσης των 2 δισ. ευρώ. Τα 10 δισ. ευρώ για τις τράπεζες είναι επίσης διαθέσιμα, αλλά θα εκταμιευθούν μετά από συνεννόηση της Τράπεζας της Ελλάδος και του ΤΧΣ, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης.