Τι παίζεται με συντάξεις και ποσοστό αναπλήρωσης

Υπέρ του κλιμακωτού ποσοστού αναπλήρωσης, ανάλογα με τον συντάξιμο μισθό (σ.σ. το ποσό επί του οποίου υπολογίζεται η σύνταξη), τάσσεται ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, ο οποίος παράλληλα προτείνει τον επανυπολογισμό πάνω από 4,5 εκατ. συντάξεων και μερισμάτων, προκειμένου όλες οι συντάξεις να δίνονται βάσει των νέων αυτών ποσοστών.

Μάλιστα, έως αύριο Παρασκευή, η κυβέρνηση θα πρέπει να οριστικοποιήσει το προτεινόμενο ποσοστό αναπλήρωσης καθώς οι εκπρόσωποι των θεσμών ζήτησαν ξεκάθαρα και ποσοτικοποιημένα στοιχεία για τις προωθούμενες αλλαγές. Πολύ περισσότερο εφόσον αυτό το νέο ποσοστό θα ισχύσει για όλους, ασφαλισμένους και συνταξιούχους.

Για τους ασφαλισμένους, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, σήμερα εφαρμόζεται διαφορετικός τρόπος υπολογισμού της σύνταξης για επιμέρους κατηγορίες ασφαλισμένων, με κριτήριο πρωτίστως τον χρόνο υπαγωγής στην ασφάλιση των ασφαλισμένων και δευτερευόντως τον χρόνο συνταξιοδότησής τους.

Μάλιστα, ο νόμος του 2010 που έμεινε γνωστός και ως νόμος Λοβέρδου - Κουτρουμάνη και τον οποίο επιδιώκει σήμερα να αλλάξει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εισήγαγε αντίστοιχης λογικής διαφοροποιήσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης, βάσει των ετών ασφάλισης και του συντάξιμου μισθού.

Αναλυτικότερα, σήμερα ισχύουν τα εξής ποσοστά αναπλήρωσης:

α) Η σύνταξη των μισθωτών που ασφαλίσθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πριν την 1.1.1993 («παλαιοί ασφαλισμένοι») υπολογίζεται για 35 έτη ασφάλισης με ποσοστό αναπλήρωσης επί των συντάξιμων αποδοχών (ΣΑ), ύψους 70% (2% ετησίως) για όσους ασφαλίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Οι μισθωτοί που ασφαλίζονται σε άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς έχουν σήμερα ποσοστό αναπλήρωσης ύψους 72% (2,2% ετησίως), το οποίο σταδιακά και μέχρι το 2017 θα φθάσει στο 70%. Για τα 15 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης ανέρχεται σε 30% και 33% αντίστοιχα.

β) Η σύνταξη των μισθωτών που είναι «νέοι ασφαλισμένοι», δηλαδή έχουν ασφαλισθεί μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται για 35 έτη ασφάλισης με ποσοστό αναπλήρωσης 70% (2% ετησίως) επί των ΣΑ. Για τα 15 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης ανέρχεται σε 30%.

γ) Η σύνταξη όσων ασφαλισθούν μετά την 1.1.2011, σύμφωνα με τον νόμο Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (Ν.3863/2010), θα αποτελεί το άθροισμα δύο ποσών, της «ανταποδοτικής σύνταξης» που υπολογίζεται με βάση κυμαινόμενο συντελεστή αναπλήρωσης, ανάλογα με τον χρόνο ασφάλισης και της «βασικής» που αντιστοιχεί σε σταθερό ποσό 360 ευρώ. Το ποσοστό αναπλήρωσης για 35 έτη ασφάλισης είναι 1,31 ετησίως και ανέρχεται σε 45,85%, ενώ για 12 έτη ασφάλισης είναι 0,8 ετησίως και ανέρχεται σε 12%.

δ) Η σύνταξη των παλαιών και νέων ασφαλισμένων που θα συνταξιοδοτηθούν μετά την 1.1.2015, ως προς τον χρόνο μετά την 1.1.2011 και μόνο, θα υπολογίζεται με βάση το καθεστώς του Νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, ενώ ως προς τον προηγούμενο χρόνο θα εφαρμόζονται οι διατάξεις για τους παλαιούς ή νέους ασφαλισμένους, ανάλογα με το πότε οι ασφαλισμένοι είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση.

Μεγαλύτερη ανομοιογένεια υπάρχει στους ήδη συνταξιούχους, καθώς όταν είχαν βγει στη σύνταξη ίσχυαν πολύ υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης, όπως για παράδειγμα ποσοστό 116% σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, από 80% έως 100% στο δημόσιο και στο ΙΚΑ.

Ωστόσο, μια σειρά περικοπών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια έχουν ρίξει τα ποσοστά αυτά στο 55% έως 85%.

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, η προσπάθεια του υπουργείου να πέσει σε ξέρα, διαπιστώνοντας ότι υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης ισχύουν για συνταξιούχους που λαμβάνουν συντάξεις χαμηλότερες των 1.000 ευρώ, που μέχρι πρότινος αποτελούσε την "κόκκινη γραμμή" για την κυβέρνηση.