Stress test από θεσμούς-ιδιώτες στη νέα κυβέρνηση

Σε ένα ιδιότυπο... τεστ αντοχών και προθέσεων θα υποβληθεί από θεσμούς και ιδιώτες επενδυτές το νέο κυβερνητικό σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, το αποτέλεσμα του οποίου θα κρίνει ως ένα βαθμό τόσο τον τελικό λογαριασμό του κεφαλαιακού ελλείμματος για τις τράπεζες, όσο και τη δομή της ανακεφαλαιοποίησης.

Παρότι, τυπικά, η συνολική αξιολόγηση (Asset Quality Review-AQR και stress test) αποτελεί μια τεχνική διαδικασία, υπεισέρχονται σε αυτήν πολιτικά κριτήρια, καθώς το μακροοικονομικό περιβάλλον καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από την πολιτική σταθερότητα και την κατεύθυνση των κυβερνητικών επιλογών.

Χαρακτηριστικό και νωπό ακόμη παράδειγμα είναι η ζημία που προκλήθηκε σε επίπεδο καταθέσεων (σ.σ. εκροές άνω των 45 δισ. ευρώ) και εξυπηρέτησης δανείων λόγω της αβεβαιότητας για την κατάληξη της διαπραγμάτευσης, όσον αφορά στο νέο πρόγραμμα και στην τελευταία αξιολόγηση του προηγούμενου Μνημονίου.

Ως εκ τούτου, ο εκ νέου σχηματισμός κυβέρνησης από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, η εκτίμηση για τη βιωσιμότητά της, τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν το υπουργικό συμβούλιο και οι προγραμματικές εξαγγελίες ως προς την εφαρμογή των προαπαιτούμενων του τρίτου Μνημονίου και την επιδίωξη αντισταθμιστικών μέτρων θα μετρηθούν το επόμενο διάστημα σε τρία επίπεδα:

Το πρώτο αφορά στον ίδιο τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό (SSM) που τρέχει τη συνολική αξιολόγηση των τραπεζών, το δεύτερο στους θεσμούς (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ) και το τρίτο στους ιδιώτες επενδυτές.

Ο σχηματισμός κυβέρνησης διενεργείται, άλλωστε, στην πλέον κρίσιμη καμπή της συνολικής αξιολόγησης.

Βρισκόμαστε στην τρίτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και ο SSM ζητάει ακόμη στοιχεία, στο πλαίσιο του AQR, αλλάζοντας ή προσθέτοντας παραδοχές. Στα τέλη του μήνα εκτιμάται ότι θα έχει στα χέρια του μια πλήρη εικόνα, τόσο της ποιότητας ενεργητικού των τραπεζών όσο και του κεφαλαιακού ελλείμματος στην προβολή της διετίας 2016-2017 (σ.σ. από την παράλληλη εξέλιξη της άσκησης προσομοίωσης).

Το εύρος των στοιχείων που έχει συλλεχθεί είναι τέτοιο που θα επιτρέψει ανάλογα με τις τελικές παραδοχές να υπάρξουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στις κεφαλαιακές ανάγκες. Η φιλοσοφία με την οποία θα προσεγγίσει ο SSM τις τελικές παραμέτρους θα κριθεί και από το περιβάλλον πολιτικής σταθερότητας στη χώρα.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι το πώς θα μετρήσουν τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα οι θεσμοί, καθώς πρακτικά αποτελούν τον «αντισυμβαλλόμενο» του SSM, μια και τον λογαριασμό της συνολικής αξιολόγησης θα κληθούν να τον πληρώσουν σε μεγάλο βαθμό οι Έλληνες και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι.

Παρότι η κοινοβουλευτική δύναμη της νέας κυβέρνησης είναι μικρή σε σχέση μάλιστα με το ιδιαίτερα απαιτητικό και σκληρό ως προς τα μέτρα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που πρέπει να εφαρμόσει ως τον Μάρτιο, οι θεσμοί εκτιμάται ότι θα συνυπολογίσουν τόσο τη μεγαλύτερη ομοιογένεια στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και την ευρεία κοινοβουλευτική συναίνεση που θα τύχει η εφαρμογή του προγράμματος (σ.σ. τουλάχιστον 260 βουλευτές τάσσονται υπέρ των μεταρρυθμίσεων).

Από τις εκτιμήσεις των θεσμών, σε σχέση με τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης και την αποφασιστικότητα να προωθήσει τα προαπαιτούμενα του Μνημονίου, χωρίς εξαιρέσεις, θα εξαρτηθούν πολλά για τη συντηρητικότητα με την οποία θα προσεγγίσει ο SSM την άσκηση καθώς και το ποια κίνητρα θα δοθούν για συμμετοχή των ιδιωτών.

Κρίσιμο είναι και το πώς θα ερμηνεύσουν οι αγορές τη νέα κυβέρνηση. Αν αποτιμήσουν, δηλαδή, ότι διαθέτει τη δυνατότητα να συνθέσει τη λήψη δύσκολων αποφάσεων με την υπόσχεση κοινωνικά δίκαιων μέτρων, ξεπερνώντας αρχικά τις εσωκομματικές τριβές και εν συνεχεία τις κοινωνικές αντιδράσεις, ή μείνουν φοβικές απέναντι στην ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την αριστερόστροφη ρητορεία για αντισταθμιστικά μέτρα.

Τα πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην κυβέρνηση και ιδιαίτερα αυτά που θα στελεχώσουν τα οικονομικά υπουργεία θα παίξουν επίσης σημαντικό ρόλο. Η αγορά ψηφίζει προς το παρόν την παραμονή Χουλιαράκη στο υπουργείο Οικονομικών, μια και έχει παρακολουθήσει στενά τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης και τις προδιαγραφές με τις οποίες πρέπει να τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο για τις ΑΜΚ (νόμος 3864/2010) και τις σχέσεις του ΤΧΣ με τις τράπεζες.

Ένα σχήμα με διευρυμένη συμμετοχή προσώπων ευρείας απήχησης και με μεταρρυθμιστικό πρόσημο θα διασκέδαζε τις ανησυχίες για την επόμενη ημέρα.

Το σίγουρο είναι ότι θεσμοί, SSM και Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) θέλουν να βρουν ένα πλαίσιο συμμετοχής των ιδιωτών στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στην κατεύθυνση αυτή η άτυπη διαβούλευση έχει προχωρήσει αρκετά, εξελίσσοντας τις προτάσεις που κατατέθηκαν τον περασμένο Αύγουστο (π.χ. συμμετοχή του ΤΧΣ μέσω CoCos).

Σύμφωνα με πληροφορίες, το συζητούμενο πλαίσιο προβλέπει κίνητρα συμμετοχής των ιδιωτών, χωρίς την ίδια στιγμή να επιβαρύνεται η ποιότητα του δείκτη Common Equity Tier I από τον διαχωρισμό κάλυψης κεφαλαιακών αναγκών με το βασικό και το δυσμενές σενάριο. 

Επιπρόσθετα, οι θεσμοί δουλεύουν ήδη ένα draft για την επικαιροποίηση του νόμου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ώστε να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές (κυβέρνηση, ΤτΕ και ΤΧΣ) προς αυτή την κατεύθυνση και να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος. Κίνηση που δείχνει, από την άλλη, ότι είναι έτοιμοι ακόμη και να αποφασίσουν για εμάς, χωρίς εμάς.