Η καταιγίδα μέτρων σε συντάξεις - εργασιακά

Καυτή ατζέντα περιμένει τον επόμενο υπουργό Εργασίας. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση και οι μειώσεις στις συντάξεις μεταξύ των άμεσων μέτρων που καλείται να προχωρήσει. Η λίστα με τα προαπαιτούμενα και τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα.

Δημοσιεύθηκε: 22 Σεπτεμβρίου 2015 - 15:58

Ρούλα Σαλούρου [email protected]

Η καταιγίδα μέτρων σε συντάξεις - εργασιακά

Σαρωτικές μεταρρυθμίσεις και σκληρές αλλαγές επιφυλάσσει η επόμενη μέρα των εκλογών για το ασφαλιστικό και προνοιακό σύστημα της χώρας, ενώ «αγκάθι» παραμένει και το εργασιακό, καθώς οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το τρίτο μνημόνιο είναι συγκεκριμένες και πιεστικές.

Οι εκλογές έβαλαν στο... ράφι μια σειρά από υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, αλλά και τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση για την οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Η «καυτή» ατζέντα περιλαμβάνει τη μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση του φθινοπώρου, που έχει στηρίξει τις ελπίδες της η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, προκειμένου να αποφύγει μια σειρά από δεσμεύσεις που απορρέουν από το 3ο μνημόνιο. Αυτό βέβαια που δεν μπορεί να αποφύγει είναι η δέσμευση για δραματικές μειώσεις της συνταξιοδοτικής δαπάνης, εντός της περιόδου 2015-2018.

Οι θεσμοί έχουν ξεκαθαρίσει ότι εντός ασφυκτικά δεσμευτικών χρονοδιαγραμμάτων, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε πολύ συγκεκριμένες δράσεις για το ασφαλιστικό αλλά και για το προνοιακό κομμάτι, στο οποίο εντάσσουν τόσο οι δανειστές όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ το ΕΚΑΣ αλλά κι ένα μέρος από τις συντάξεις του ΟΓΑ.

Αναλυτικά, το Μνημόνιο προβλέπει τις εξής δράσεις:

Ασφαλιστικό

Βασικό Παραδοτέο

1. Νομοθέτηση έως τον Οκτώβριο του 2015 και εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου του 2016 των εξής:

- Στενότερη σύνδεση εισφορών - παροχών
- Διεύρυνση και εκσυγχρονισμό βάσης εισφορών για αυταπασχολούμενους με στόχευση στο πραγματικό εισόδημα (από το ονομαστικό που ισχύει σήμερα), εξασφαλίζοντας ένα ελάχιστο επίπεδο εισφορών. Εξετάζεται ήδη πρόταση για σύνδεση εισφορών ΟΑΕΕ με το πραγματοποιηθέν εισόδημα, θέτοντας παράλληλα ένα κατώτατο επίπεδο εισφορών.
- Αναθεώρηση και εξορθολογισμό όλων των διαφορετικών συστημάτων εγγυημένων συντάξεων με βάση τις εισφορές και τον έλεγχο των πόρων.
- Διευθέτηση όλων των λοιπών ζητημάτων για την πλήρη ενοποίηση των συνταξιοδοτικών ταμείων και κατάργηση σε τρία έτη της χρηματοδότησης από κρατικούς πόρους.
- Έως 31 Οκτωβρίου 2015 κατάργηση έμμεσων φόρων υπέρ συντάξεων και αντιστάθμιση είτε με μείωση παροχών ή με αύξηση εισφορών.
- Αναλογική και σταδιακή εναρμόνιση των παροχών ΟΓΑ με τα υπόλοιπα ταμεία.
- Επιπλέον 10% ποινή στην ισχύουσα (6% ανά έτος) για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
- Αύξηση συντάξεων στον ΟΓΑ για τους ανασφάλιστους.
- Σταδιακή κατάργηση ΕΚΑΣ μέχρι το τέλος του 2019, αρχίζοντας με το υψηλότερο 20% των δικαιούχων από Μάρτιο 2016.
- Έως Οκτώβριο του 2015 εξεύρεση αντισταθμιστικών της δικαστικής απόφασης του 2012 για τα συνταξιοδοτικά μέτρα.

2. Έως τον Δεκέμβριο του 2015 ενοποίηση όλων των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης σε μία ενιαία οντότητα, στηριγμένο στη δομή και την οργάνωση του ΙΚΑ, με κεντρικό μητρώο και ενιαίες υπηρεσίες. Μέχρι τέλος 2016 δημιουργία κοινού συνόλου κεφαλαίων, ενώ η δήλωση και η είσπραξη εισφορών μεταβιβάζεται ως αρμοδιότητα στη φορολογική διοίκηση μέχρι το τέλος 2017.

3. Δίνεται περιθώριο ευελιξίας με δυνατότητα εξεύρεσης ισοδύναμων μέτρων.

Πρόνοια

1. Έως τον Μάρτιο του 2016 πρόγραμμα απασχόλησης για 150.000 άνεργους.

2. Έως τον Σεπτέμβριο 2015 σχέδιο για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (ΕΕΕ) σε εθνικό επίπεδο από τον Απρίλιο του 2016, σε συνεργασία με δήμους και υπηρεσίες απασχόλησης.

3. Έως τον Σεπτέμβριο 2015 δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του ΕΕΕ.

4. Έως τον Ιανουάριο του 2016 προτάσεις και μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική πρόνοια και αποφάσεις σχετικά με τους συντελεστές παροχών του ΕΕΕ.

Προαπαιτούμενο

1. Συνολική επανεξέταση του συστήματος κοινωνικών παροχών σε είδος και χρήμα, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, με σκοπό την εξασφάλιση 0,5% του ΑΕΠ ετησίως που θα λειτουργήσει ως βάση για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ο σχεδιασμός του τελευταίου θα πρέπει να συμφωνηθεί με τα θεσμικά όργανα.

Εργασιακό

Έως τον Οκτώβριο 2015 διαβούλευση για ομαδικές απολύσεις, συλλογική δράση (συνδικαλιστικός νόμος), συλλογικές διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια, ψήφιση νόμου για τα θέματα αυτά με βάση τις βέλτιστες πρακτικές στην ΕΕ.

Σημειώνεται ρητά ότι οι αλλαγές δεν μπορεί να οδηγούν σε επαναφορά ρυθμίσεων που είναι ασύμβατες με τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

• Έως τον Δεκέμβριο 2015 ψήφιση νόμου για αδήλωτη εργασία. Βασικά στοιχεία η αλλαγή στο τρόπο διοίκησης και λειτουργίας της Επιθεώρησης Εργασίας και η διασύνδεση των συστημάτων ΕΡΓΑΝΗ-Εφορίας-ΙΚΑ.

• Έως τον Δεκέμβροι 2015 ψήφιση νόμου για μαθητεία, τις δεξιότητες, πιλοτικές συμπράξεις με εργοδότες και περιφερειακές αρχές στον χώρο της κατάρτισης, σχέδιο για δημιουργία θέσεων μαθητείας για τους σπουδαστές ΕΠΑΣ-ΙΕΚ και για το 33% των σπουδαστών ΕΠΑΛ, σχέδιο για συμμετοχή εργοδοτών και γενικότερα αξιοποίηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ.

• Έως τα τέλη του 2016 ψήφιση νέου Κώδικα Εργατικής Νομοθεσίας

• Εως τον Απρίλιο 2016 επικαιροποίηση της αξιολόγησης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος (αντίστοιχη με αυτή του ΟΟΣΑ το 2011). Με βάση την αξιολόγηση θα ψηφιστούν μέτρα για το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017. Ειδικότερα υπάρχει δέσμευση για μεταβολές στον αριθμό των διδακτικών ωρών και στην αναλογία μαθητών ανά εκπαιδευτικό με βάση τις βέλτιστες πρακτικές του ΟΟΣΑ. Θέσπιση ελάχιστων προτύπων για ιδιωτικά και δημόσια ιδρύματα.

Τι λέει το μνημόνιο

Action	Q's	Deadline
b) amend the 2014–15 tax and SSC debt instalment schemes to exclude those who fail to pay current obligations, to introduce a requirement for the tax and social security administrations to shorten the duration for those with the capacity to pay earlier,	PA	PA
and to introduce market-based interest rates while providing targeted protection for vulnerable debtors (with debts below €5,000);	PA	PA
c) publish the list of debtors for tax and social security debt overdue for more than three months.	Q4-2015	October 2015
a) provide KEAO with access to indirect bank account registry and to tax administration data;	Q3-2015	September 2015
b) create a single SSC debt database that will encompass all social security funds.	Q3-2015	September 2015
the authorities will secure the full staffing of KEAO,	Q4-2015	October 2015
strengthen control capacity in IKA	Q4-2015	October 2015
The authorities will present by September 2015 a plan to complete the clearance of arrears, tax refund and pension claims, and immediately start implementation.	Q3-2015	September 2015
The Government will ensure that budgeted social security contributions are transferred from social security funds to health funds and hospitals so as to clear the stock of health-related arrears.	Continuous	Continuous
will integrate into ETEA by 1st September 2015 all supplementary pension funds and ensure that all supplementary pension funds will be only financed by own contributions from 1 January 2015;	Q3-2015	September 2015
i. As a prior action, the authorities will: a) clarify the rules for eligibility for the minimum guaranteed pensions after 67 years; b) issue all circulars to ensure the implementation of the 2010 law; c) correct law 4334/2015 to among others correctly apply the freeze on monthly guaranteed benefits (instead of contributions state subsidy) and to extend to the public sector; d) eliminate gradually the grandfathering to statutory retirement age and early retirement pathways, progressively adapting to the limit of statutory retirement age of 67 years at the latest by 2022, or to the age of 62 and 40 years of contributions, applicable for all those retiring (except arduous professions and mothers with children with disability) with immediate application.	PA	PA
ii. The authorities will by October 2015 (key deliverable) legislate further reforms to take effect from 1 January 2016:	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
a) specific design and parametric improvements to establish a closer link between contributions and benefits;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
b) broaden and modernize the contribution and pension base for all self-employed, including by switching from notional to actual income, subject to minimum required contribution rules;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
c) revise and rationalize all different systems of basic, guaranteed contributory and means tested pension components, taking into account the incentives to work and contribute;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
d) the main elements of a comprehensive consolidation of social security funds, including the remaining harmonization of contribution and benefit payment procedures across all funds;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
e) phase out within three years state financed exemptions and harmonise contributions rules for all pension funds with the structure of contributions of the main social security fund for employees (IKA) ;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
f) the abolition from 31 October 2015 of all nuisance charges financing pensions to be offset by reducing benefits or increasing contributions in specific funds;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
g) gradually harmonize pension benefit rules of the agricultural fund (OGA) with the rest of the pension system in a pro rata manner;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
h) that early retirements will incur a penalty, for those affected by the extension of the retirement age period, equivalent to 10 percent on top of the current annual penalty of 6 percent;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
i) better targeting social pensions by increasing OGA uninsured pension;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
j) the gradual phasing out of the solidarity grant (EKAS) for all pensioners by end-December 2019, starting with the top 20% of beneficiaries in March 2016;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
k) restore the sustainability factor of the 2012 reform or find mutually agreeable alternative measures in the pension system;	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
l) the Greek government will identify and legislate by October 2015 equivalent measures to fully compensate the impact of the implementation of the Court ruling on the pension measures of 2012; and repeal the amendments to the pension system introduced in Laws 4325/2015 and 4331/2015 in agreement with the institutions.	Q4-2015	October 2015 Key Deliverable
i. The government commits as a prior action to agree the terms of reference and launch a comprehensive Social Welfare Review, including both cash and in-kind benefits, tax benefits, social security and other social benefits, across the general government, with the assistance of the World Bank, with first operational results to be completed by December 2015, targeted to generate savings of ½ percent of GDP annually which will serve as the basis for the redesign of a targeted welfare system, including the fiscally-neutral gradual national roll-out of the GMI. The overall design of the GMI will also be agreed with the institutions.	PA	PA
ii. The Authorities by September 2015 will set out their detailed preparations for a gradual nationwide roll-out of a Guaranteed Minimum Income (GMI) scheme from 1 April 2016, including for the set up of a benefits registry and a strategy to ensure the inclusion of vulnerable groups and to avoid fraud. Close linkages with municipalities and employment services will be established.	Q3-2015	September 2015
(ii) amendments to the household insolvency law to introduce a time-bound stay on enforcement in line with cross country experience; establish a stricter screening process to deter strategic defaulters from filing under the law, include public creditor claims in the scope of the law providing eligible debtors with a fresh start, tighten the eligibility criteria for protection of the primary residence, and introduce measures to address the large backlog of cases (e.g. increasing the number of judges and judicial staff, prioritization of high value cases, and short-form procedures for debtors with no assets and no income),	PA	PA
The government has committed as a prior action to reverse the legislation of the after-effect of agreements legislated in art 72 of 4331/2015 of 2 July 2015.	PA	PA
The Government will launch by October 2015 a consultation process led by a group of independent experts to review a number of existing labour market frameworks, including collective dismissal, industrial action and collective bargaining, taking into account best practices internationally and in Europe. Further input to the consultation process described above will be provided by international organisations, including the ILO. The organization, terms of reference and timelines shall be agreed with the institutions. Following the conclusion of the review process, the authorities will bring the collective dismissal and industrial action frameworks and collective bargaining in line with best practice in the EU. No changes to the current collective bargaining framework will be made before the review has been completed. Changes to labour market policies should not involve a return to past policy settings which are not compatible with the goals of promoting sustainable and inclusive growth.	Q4-2015	October 2015
Over the medium term, the capacity of the Ministry of Labour will be strengthened in terms of policy formulation, implementation and monitoring in order to increase the its ability to deliver welfare reforms, active labour market policies, and achieve the front-loading of the Structural Funds. This will include improving the public employment services through the completion of the re-engineering of OAED.	Currently Unspecified	Currently Unspecified
For the effective implementation of the reform agenda, including labour market reform, VET and capacity building of the Ministry of Labour, the authorities will use technical assistance, benefiting inter alia from expertise of international organisations such as the OECD and the ILO.	Currently Unspecified	Currently Unspecified