Τράπεζες: Τι «παίζει» με τις θυγατρικές στη Κύπρο

Την Πέμπτη (9/7) δημοσίευμα στον κυπριακό τύπο αναφερόταν σε συζητήσεις για εξαγορά της τοπικής Τράπεζας Πειραιώς από το Συγκρότημα της Ελληνικής.

Όσο και αν το δημοσίευμα διαψεύσθηκε κατηγορηματικά από τον ελλαδικό Όμιλο, την επόμενη μέρα (Παρασκευή 10/7) και αυτή την εβδομάδα από την πλευρά της Ελληνικής Τράπεζας, έχει ξεκινήσει στην Κύπρο μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον των θυγατρικών των Ελλαδικών τραπεζών στο Νησί της Αφροδίτης. Ιδίως τώρα που μετά τη συμφωνία Ελλάδας-Ευρώπης, κύκλοι της αγοράς εκτιμούν πως ο ήδη προϋπάρχων σχεδιασμός για πωλήσεις θυγατρικών εταιρειών με στόχο την άντληση ρευστότητας και την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας, θα επιταχυνθεί.

Ενδεικτικό είναι ότι υπήρξαν ευρύτερα δημοσιεύματα (για παράδειγμα στην ιστοσελίδα stockwatch με τίτλο «Ζυμώσεις για τις ελληνικές τράπεζες στην Κύπρο») για το κατά πόσο οι θυγατρικές των Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς θα μπορούσαν κάποια στιγμή να πουληθούν, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα. Η γνωστή ιστοσελίδα μάλιστα αναφέρθηκε σε σενάρια που ακούγονται περί πιθανών μελλοντικών αλλαγών ή και εξαγορών είτε από κυπριακές τράπεζες, είτε από ξένες τράπεζες που έχουν παρουσία στην Κύπρο.

Η ιστορία των ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο έρχεται από πολύ παλιά, πλην όμως πολύ συχνά συνοδεύτηκε από μετριότατα αποτελέσματα και προβλήματα.

Η Εθνική Τράπεζα ξεκίνησε πρώτη την παρουσία της στο Νησί της Αφροδίτης και μάλιστα κέρδισε την εμπιστοσύνη των Κυπρίων όταν παρέμεινε ακόμη και μετά την εισβολή των Τούρκων το 1974. Ωστόσο κατά τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιδόσεις της Εθνικής ήταν εν γένει φτωχότατες (πολύ συχνά και ζημιογόνες) και τα μερίδια της στην τοπική αγορά σαφώς περιορισμένα.

Πολύ λίγα πράγματα κατάφερε να κάνει και η Εμπορική Τράπεζα που για πολλά χρόνια αντιμετώπιζε προβλήματα και όταν φάνηκε να ανακάμπτει και να βρίσκει το δρόμο της, κάπου εκεί ξεκίνησε η οικονομική κρίση του 2008.

Την πλέον δυναμική πορεία στην κυπριακή αγορά έκανε η Alpha Bank, η οποία κατέβηκε στο Νησί εξαγοράζοντας τόσο τράπεζα, όσο και ασφαλιστική εταιρεία (πουλήθηκε πέρυσι). Ακολούθησε ταχεία πορεία ανάπτυξης και μάλιστα λίγο πριν το ξέσπασμα της κρίσης, η Alpha Bank είχε καταφέρει να αναρριχηθεί στην τρίτη θέση της αγοράς στο κομμάτι των χορηγήσεων, μετά την Κύπρου και την πάλαι ποτέ Λαϊκή.

Πειραιώς και Eurobank «κατέβηκαν» τελευταίες στην Κύπρο. Η πρώτη μάλιστα ενισχύθηκε μέσα από την εξαγορά της Arab Bank, ενώ η δεύτερη επικεντρώθηκε περισσότερο στην τραπεζική των επιχειρήσεων (corporate banking).

Οι κερδοφορίες των θυγατρικών στην Κύπρο κατά την περίοδο 2007-2010 είχαν φτάσει σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα, ωστόσο η κρίση που στη συνέχεια έπληξε και την τοπική οικονομία, δεν τις άφησε ανεπηρέαστες.

Όσο και αν οι καταθέτες των τραπεζών αυτών δεν «κουρεύτηκαν» το 2013, η αλήθεια είναι πως οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών έχουν επηρεάσει ως ένα βαθμό τα πράγματα, με την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου να δηλώνει πως έχει πάρει όλα τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου τυχόν προβλήματα της Ελλάδας να μην επηρεάσουν το κυπριακό σύστημα της Κύπρου. Άλλωστε, δεν πρόκειται για υποκαταστήματα, αλλά για θυγατρικές εταιρείες, οι οικονομικές σχέσεις των οποίων με τους μητρικούς τους Ομίλους είναι σαφώς περιορισμένες.

Σε κάθε περίπτωση, από το 2010 είχε ήδη τεθεί στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα το ζήτημα των θυγατρικών του στο εξωτερικό (Κύπρος, Τουρκία, ΝΑ Ευρώπη, Β. Αφρική), πλην όμως θεωρήθηκε ότι μια ενδεχόμενη μαζική εκποίησή τους θα στερούσε από τους ελληνικούς Ομίλους πηγές κερδοφορίας και προοπτικές.

Σήμερα πάντως, το κυπριακό σύστημα της Κύπρου -παρά τη σαφή βελτίωση που έχει παρουσιάσει κατά την τελευταία διετία- αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, με το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων να κυμαίνεται γύρω στο 50%.