Σε... υποχρεωτική αργία μπαίνει η αγορά

Πριν ακόμη στεγνώσει η μελάνη της επιβολής capital controls, οι παρενέργειες χτύπησαν μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίες προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στις έντονες μεταβολές της ζήτησης, στο φόβο των επισφαλειών, στην έλλειψη ρευστότητας και στην διατάραξη των σχέσεων με τους προμηθευτές εντός και εκτός Ελλάδας.

Το άμεσο ορατό αποτέλεσμα είναι η συρρίκνωση των εργασιών στις επιχειρήσεις πάσης φύσεως. Οι καταναλωτές δεν ψωνίζουν παρά μόνον τα απαραίτητα (τρόφιμα και φάρμακα). Οι επιχειρήσεις δεν πωλούν ή μειώνουν την έκθεση τους στους πελάτες τους ή ζητούν πληρωμή της μετρητοίς.

Η παύση των εμπορικών συναλλαγών αναμένεται σε δεύτερη φάση- και πάντως αρκετά σύντομα όπως σημειώνουν παράγοντες της βιομηχανίας και του εμπορίου – να οδηγήσει σε ελλείψεις απολύτως αναγκαίων αγαθών στην ελληνική αγορά, γεγονός που με τη σειρά του αφενός θα πλήξει τον πληθυσμό και αφετέρου θα οδηγήσει σε ανατιμήσεις.

Στη λιανική η πτώση τζίρου ήδη από τα πρώτα 24ωρα αγγίζει το 50%. Μικρές επιχειρήσεις κατεβάζουν ρολά επ'αόριστον, ή θέτουν σε «αναγκαστική αργία» τους εργαζομένους (τους οποίους και δεν θα αποζημιώσουν) λειτουργώντας με ...κλειστά φώτα για να μην αυξάνουν το λειτουργικό κόστος τους. Οι μεγάλες αλυσίδες διατηρούν προς το παρόν την «ψυχραιμία» τους, παρακολουθώντας τις εξελίξεις.

Ωστόσο η επίπτωση στον καθημερινό κύκλο εργασιών θα τις οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε «δραστικές αποφάσεις όσον αφορά εργαζομένους και καταστήματα» σύμφωνα με στέλεχος της αγοράς ηλεκτρικών. Ακόμη και «κλειστές αγορές» καταγράφουν σημαντικές απώλειες πωλήσεων, όπως για παράδειγμα το συγκρότημα καταστημάτων στο Ελ.Βενιζέλος όπου η πτώση από τη Δευτέρα ανέρχεται σε 40%. Σ'αυτό το περιβάλλον, αρκετές λιανικές επιχειρήσεις ήδη έχουν ξεκινήσει εντυπωσιακές προσφορές και εκπτώσεις, 10 ημέρες πριν την έναρξη των επίσημων θερινών εκπτώσεων, με στόχο τη συγκέντρωση ρευστού.

Στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, μετά την υπερβολή στη ζήτηση το περασμένο Σαββατοκύριακο, οπότε καταγράφηκε αύξηση πωλήσεων κατά 20% (ποσοστό που το λιανεμπόριο τροφίμων είχε να δει από το 2009), η κατάσταση δείχνει να έχει αντιστραφεί με τους καταναλωτές να κάνουν απολύτως μετρημένες και υπολογισμένες αγορές.

Στην αγορά φαρμάκου, η οποία ήδη αντιμετώπιζε ελλείψεις συγκεκριμένων σκευασμάτων με τα οποία η βιομηχανία αδυνατούσε να τροφοδοτήσει την αγορά εδώ και μήνες, η ζήτηση παραμένει υψηλή εξαιτίας του φόβου νέων ελλείψεων. Έτσι οι καταναλωτές σπεύδουν με τρίμηνες συνταγές απαιτώντας συνολική εκτέλεση, ή κάποιοι πληρώνουν μετρητοίς φάρμακα (όπως π.χ. ινσουλίνες) καλύπτοντας την ανάγκη για τον επόμενο 1,5 χρόνο.

Σ'αυτή την υπερβάλλουσα ζήτηση, οι φαρμακοποιοί αναγκάζονται να θέσουν όρια, ακολουθώντας την τακτική τους ενός σκευάσματος ανά ασθενή, η οποία υπαγορεύεται από τους όρους που θέτουν οι προμηθεύτριες φαρμακαποθήκες.

Μπορεί ο ΣΦΕΕ να διαβεβαιώνει ότι υπάρχει επάρκεια στην αγορά φαρμάκου, ωστόσο σε ανεπάρκεια βρίσκεται η χρηματοδότηση της αλυσίδας του φαρμάκου. Οι φαρμακοποιοί αποζημιώνονται σε δόσεις από τον ΕΟΠΥΥ (αμφιβάλλοντας μάλιστα αν θα εξοφληθούν εντός του Ιουλίου, έχοντας ήδη υπερβεί κατά 3 μήνες τη συμβατική σχέση τους με τα Ταμεία) γεγονός που διακυβεύει την έγκαιρη αποπληρωμή των οφειλών προς τις φαρμακαποθήκες. Εκείνες με τη σειρά τους, φοβούμενες τις επισφάλειες θέτουν πλαφόν στην πίστωση που παρέχουν και ζητούν και μετρητά περιορίζοντας μοιραία τον όγκο αγορών εκ μέρους των φαρμακοποιών.

Την τακτική αποφυγής του «μουτζούρη» ακολούθησαν ήδη μεγάλες επιχειρήσεις, που διαθέτουν στην αγορά καταναλωτικά προϊόντα βασικά για το καλάθι του καταναλωτή, οι οποίες σταμάτησαν από τη Δευτέρα την τιμολόγηση προς τα σούπερ μάρκετ, μίνι μάρκετ και γενικότερα προς το εμπόριο. Στέλεχος μεγάλης ελληνικής εμποροβιομηχανικής εταιρίας, αναφέρει πως η τρέχουσα εβδομάδα υπήρξε «αναγνωριστική», και διαβεβαιώνει πως τιμολόγησε προς τους πελάτες του, σημειώνοντας ωστόσο ότι οι συνθήκες πώλησης θα γίνουν αυστηρές, εφόσον παραταθεί η τραπεζική αργία. «Και τότε ο τζίρος όλων θα περιοριστεί στο μισό με ότι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία των επιχειρήσεων» συμπληρώνει.

Πέραν των επισφαλειών, ο άλλος μεγάλος κίνδυνος για τις επιχειρήσεις είναι η επάρκεια σε τελικό προϊόν ή πρώτες ύλες απαραίτητες για την παραγωγή. Δεδομένου ότι πλέον οι διεθνείς οίκοι διακόπτουν τις ασφάλειες πιστώσεων, οι προμηθευτές ζητούν μετρητά και οι τράπεζες δεν λειτουργούν αρκετές επιχειρήσεις βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Τα αποθέματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στις αποθήκες και στα logistics center των μεγάλων αλυσίδων και των εταιρειών διανομών επαρκούν σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς για ένα 15νθήμερο. Μεγαλοστέλεχος αλυσίδας σούπερ μάρκετ με πανελλανδική κάλυψη ανέφερε πως «οι ελλείψεις στην αγορά θα φανούν μετά από μια εβδομάδα» και ο ίδιος εκτίμησε ότι «οι ελλείψεις θα φέρουν και αυξήσεις. Αυτός είναι νόμος της αγοράς».

Στέλεχος από τον κλάδο του κρέατος υποστήριξε ότι την επόμενη εβδομάδα οι εισαγωγές θα είναι σημαντικά μειωμένες και θα αφορούν κυρίως φθηνότερα είδη κρέατος. «Οι ασφαλίσεις πιστώσεων έχουν τερματιστεί πλήρως και όσες παραγγελίες εκτελούνται, πληρώνονται από λογαριασμούς που διατηρούν κάποιοι Έλληνες εισαγωγείς στο εξωτερικό», σημειώνει.

Κατά τον ίδιο «περιορίζονται ή τερματίζονται οι παραδόσεις κρέατος σε σούπερ μάρκετ και κρεοπωλεία στα οποία οι εισαγωγείς –έμποροι έχουν μεγάλο «άνοιγμα» και από τα οποία παρατηρούνται καθυστερήσεις στις πληρωμές τους».

Σοβαρά είναι και τα προβλήματα στον εφοδιασμό της αγοράς με φρέσκα προϊόντα. Τον κίνδυνο καταστροφής ευπαθών πρώτων υλών και τροφίμων από την καθυστέρηση στην αποπληρωμή και παραλαβή παραγγελιών επεσήμανε και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).

Τονίζει ακόμη ότι η ειδική επιτροπή –η οποία, σημειωτέον, είναι πενταμελής– δεν θα προλαβαίνει να ανταποκριθεί στα αιτήματα για έγκριση κατ' εξαίρεση τραπεζικών συναλλαγών για τις εισαγωγές.

Χαρακτηριστικό του ντόμινο που επηρεάζει την αγορά, είναι το πρόβλημα που αντιμετώπισε μεγάλη ελληνική βιομηχανία τροφίμων με έντονη εξαγωγική δράση εξαιτίας του κύριου προμηθευτή συσκευασιών της. Η συνεργαζόμενη εταιρία δεν είχε πρόσβαση στην πρώτη ύλη για να παράξει τις σχετικές συσκευασίες, με αποτέλεσμα να τεθεί σε κίνδυνο το σύνολο των πωλήσεων της βιομηχανίας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Ακόμη κι αν η ελληνική βιομηχανία επέλεγε αιφνιδιαστικά προμηθευτή εκτός Ελλάδας για να λύσει το πρόβλημα θα χρειαζόταν τουλάχιστον έξι μήνες για να συντονίσει την παραγωγή και να εφοδιάσει τις μονάδες της. Το αποτέλεσμα θα ήταν η απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων πωλήσεων και η έξοδος ενδεχομένως από αγορές του εξωτερικού. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με εγγυήσεις και ρευστό που παρείχε η βιομηχανία προς τους προμηθευτές του συνεργάτη της, χωρίς ωστόσο αυτό να αποκλείει αντίστοιχα ατυχήματα στο μέλλον....