«Κενό» 2 δισ. ευρώ στην ελληνική πρόταση

Απόσταση της τάξεως των 2 δισ. ευρώ φέρεται να συνεχίζει να χωρίζει τη δημοσιονομική απόδοση των ελληνικών προτάσεων και τις απαιτήσεις των θεσμών, με το θέμα του ΦΠΑ να είναι μεν καθοριστικό, αλλά ίσως πιο εύπεπτο πολιτικά σε σχέση με άλλα εκκρεμή ζητήματα της διαπραγμάτευσης, ιδίως αν περάσει η κυβερνητική γραμμή για αλλαγές με αναδιανεμητικό χαρακτήρα.

Οι πληροφορίες από το ελληνικό στρατόπεδο αναφέρουν ότι η ελληνική πρόταση για τον ΦΠΑ αφορά τρεις συντελεστές: τον υπερμειωμένο στο 6%, κυρίως για τα φάρμακα (ενδεχομένως και για εισιτήρια θεάτρου, βιβλία και εφημερίδες), τον μειωμένο στο 11% για τρόφιμα, ενέργεια και ξενοδοχεία και τον ανώτερο στο 23% για όλα τα υπόλοιπα.

Το σενάριο αυτό, αν και δεν είναι απολύτως σαφές ως προς την κατηγοριοποίηση των προϊόντων και των υπηρεσιών που εντάσσονται στους διάφορους συντελεστές, αποδίδει με βάση τις ελληνικές εκτιμήσεις περίπου 1 δισ. ευρώ. Οι θεσμοί όμως εξακολουθούν να προτιμούν ενιαίο συντελεστή και αν στο επίπεδο αυτό είναι διατεθειμένοι να βάλουν νερό στο κρασί τους επιμένουν πολύ περισσότερο στην ανάγκη οι παρεμβάσεις να αποδώσουν 1,8 δισ. ευρώ και όχι 1 δισ.

Σε αυτό το φόντο, οι χθεσινοβραδινές διαρροές οι οποίες δεν επιβεβαιώνονταν όμως από το Μέγαρο Μαξίμου για το ενδεχόμενο οι αλλαγές στον ΦΠΑ να εφαρμοστούν αμέσως και όχι από τον Οκτώβριο, όπως ήταν η τελευταία εκδοχή διά του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη, θα πρέπει τουλάχιστον να καταγραφούν. Όπως και οι αντίστοιχες για αμετάβλητο ΕΝΦΙΑ το 2015, με προσαρμογή μεν των αντικειμενικών αξιών στη βάση της απόφασης του ΣτΕ, οι οποίες όμως δε θα αγγίξουν φέτος τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων.

Στο μέτωπο αυτό, αν η κυβέρνηση αποφασίσει να ντριπλάρει με τον τρόπο αυτό στο θέμα του ΕΝΦΙΑ, έχει ένα νομικό πάτημα. Ο νόμος ορίζει ότι ο ΕΝΦΙΑ προσδιορίζεται στη βάση της αξίας της ακίνητης περιουσίας κάθε ιδιοκτήτη την 1η Ιανουαρίου εκάστου έτους, επομένως αν η διάταξη δεν αλλάξει υπό το βάρος των πιέσεων των δανειστών, μπορεί και οι αντικειμενικές να αλλάξουν σύντομα (επηρεάζοντας τις ελάχιστες μεταβιβάσεις ακινήτων ως προς το φόρο) και ο ΕΝΦΙΑ να παραμείνει στο ύψος του για το 2015, εισφέροντας 2,650 δισ. ευρώ.

Στα υπόλοιπα φορομέτρα, το τοπίο παραμένει επίσης θολό για μια σειρά παρεμβάσεις οι οποίες έχουν προταθεί, ορισμένες έχουν μισοαποσυρθεί φραστικά από τον Γ. Βαρουφάκη, αλλά συνεχίζουν να αιωρούνται.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της έξτρα φορολόγησης των 500 μεγαλύτερων επιχειρήσεων, θέμα για το οποίο ο υπουργός Οικονομικών έχει εμφανιστεί αρνητικός ενώ η τύχη της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης άγεται και φέρεται.

Σύμφωνα με ένα σενάριο, η έκπτωση του 30% καταργείται μόνο για τα μεγάλα εισοδήματα (άνω των 30.000-50.000 ευρώ), πληροφορίες όμως από το μέτωπο των θεσμών θέλουν η έκπτωση να καταργείται συνολικά για όλους.

Το ασφαλιστικό

Παραμένει άκαμπτη η στάση των πιστωτών για το ασφαλιστικό και τα εργασιακά, την ίδια στιγμή που σταθερή στις θέσεις της και εντός της πλειοψηφίας των κόκκινων γραμμών της εμφανίζεται και η ελληνική κυβέρνηση.

Στο ασφαλιστικό οι προτάσεις της κυβέρνησης αφορούν την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων σταδιακά, από το 2020 έως το 2025, χωρίς να θιγούν τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, ενώ διατηρείται ως γραμμή άμυνας και η πιθανότητα για έναρξη της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2016, εξαιρώντας όμως μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων, όπως εργαζόμενοι στα ΒΑΕ, τρίτεκνες μητέρες και ΑΜεΑ.

Προτείνεται επίσης η έναρξη της διαδικασίας ώστε σταδιακά, να οδηγηθούμε σε τρία ταμεία. Ήδη, ο άμισθος σύμβουλος του Γ. Δραγασάκη Σάββας Ρομπόλης κατά την τοποθέτησή του στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής που διερευνά τις συνθήκες υπαγωγής της χώρας στα μνημόνια, δήλωσε πως τα συνολικά 16 ασφαλιστικά ταμεία θα μπορούσαν να γίνουν τρία, και όταν ωριμάσουν οι συνθήκες μπορεί να μείνει μόνο ένα ασφαλιστικό ταμείο, αίτημα το οποίο έχουν προτείνει οι εκπρόσωποι των πιστωτών.

Ανυποχώρητη είναι η ελληνική πλευρά στο θέμα της κατάργησης της ρήτρας βιωσιμότητας στις επικουρικές, ενώ για τις κύριες συντάξεις, στο αίτημα των πιστωτών για ποσοστό αναπλήρωσης στο 53%, η κυβέρνηση απαντά με τη διενέργεια αναλογιστικής μελέτης, προκειμένου στο πλαίσιο της ευρύτερης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης οι κύριες συντάξεις, σταδιακά, να φθάσουν από το 62% του συντάξιμου μισθού που είναι σήμερα στο 72%.

Τα εργασιακά

Στα εργασιακά, η ελληνική πρόταση επιμένει στην ψήφιση του νομοσχεδίου για τις συλλογικές συμβάσεις, παρότι οι πιστωτές ζητούν περαιτέρω ελαστικοποίηση (κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και σίγουρα αξιώνουν να μην αλλάξουν οι διατάξεις.

Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις κρίνουν τη συμφωνία

Στο 11%, στα ίδια επίπεδα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κινούνται οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις σύμφωνα με τον κ. Ρομπόλη, ο οποίος χθες, στη Βουλή, ήταν αποκαλυπτικός, επισημαίνοντας ότι η περικοπή τους είναι πρωτίστως θέμα ισότητας και λιγότερο πόρων.

Ακόμη και να καταργηθούν αμέσως, η εξοικονόμηση πόρων θα είναι της τάξεως των 320 εκατ. Τόσο είναι ετησίως το κόστος των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, καθώς εκτιμάται ότι τουλάχιστον 280.000 ασφαλισμένοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από σήμερα και έως το 2029 κάνοντας χρήση ειδικών ή μεταβατικών διατάξεων που επιτρέπουν την έξοδο από την αγορά εργασίας, έως και 12 χρόνια νωρίτερα από τα γενικά όρια, ήτοι πριν από τα 62 για μειωμένη και τα 67 για πλήρη σύνταξη.

Να σημειωθεί ότι με βάση πληροφορίες, έχει αποσυρθεί από το τραπέζι των συζητήσεων στο Brussels Group και δεν περιλαμβάνεται στην τελική ελληνική πρόταση το σενάριο να πληρώνουν οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι που επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα το ύψος των εισφορών τους για το διάστημα έως ότου συμπληρώσουν το 62ο έτος ηλικίας τους.

Έτσι, το πιθανότερο σενάριο αφορά τη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας σε ομάδες ασφαλισμένων, στο ΙΚΑ, στα πρώην ταμεία των ΔΕΚΟ, στα πρώην ειδικά ταμεία, στον ΟΑΕΕ και στο δημόσιο, κυρίως γυναίκες με ανήλικο τέκνο, ή εργαζόμενοι με 25ετία στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Αναλυτικά, αντιμέτωπες με την πιθανότητα αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης βρίσκονται οι εξής κατηγορίες ασφαλισμένων:

Α) Γυναίκες σε ΙΚΑ - ΔΕΚΟ με ανήλικο και 5.500 ένσημα

-Ασφαλισμένες με ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη, χρησιμοποιώντας 400 ημέρες πλασματικού χρόνου (εντός 10ετίας από την ενηλικίωση του τέκνου). Εάν τις 5.500 τις συμπλήρωσαν εντός του 2011, χρησιμοποιώντας έως 1.200 ημέρες πλασματικού χρόνου, συνταξιοδοτούνται στα 52 (μειωμένη) ή στα 57 (πλήρης σύνταξη). Αντίστοιχα το 2012 βγαίνει στα 55 (μειωμένη) ή στα 60 (πλήρης).

Β) Γυναίκες σε ΔΕΚΟ με ανήλικο

-Ασφαλισμένες πριν από το 1983 συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση από 17,5 ως 24,5 έτη ασφάλισης (ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης) και μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη από το 50ό έτος της ηλικίας τους.

- Ασφαλισμένες έως 31/12/2010 με 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 με 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 (μειωμένη) ή στα 52 (πλήρης) και το 2012 συνταξιοδοτούνται στα 53 (μειωμένη) και στα 55 (πλήρης).

Γ) Γυναίκες στο Ταμείο Νομικών

-Ασφαλισμένες που κάποια στιγμή μέχρι την 31η-12-2010 είχαν ταυτόχρονα
ανήλικο τέκνο και από 18,5 μέχρι 21,5 έτη συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη από τα 44 μέχρι και τα 50 (ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης του απαραίτητου χρόνου ασφάλισης). Εάν εντός του 2011 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο τέκνο και 22 έτη ασφάλισης, συνταξιοδοτούνται από το 55ο έτος. Αντίστοιχα, το 2012 με ανήλικο και 22,5 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη από το 58ο έτος.

Δ) Γυναίκες στο Δημόσιο με ανήλικο τέκνο

-Ασφαλισμένες πριν από το 1983 συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη, εφόσον συμπληρώσουν 24,5 έτη ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας.

-Ασφαλισμένες που κάποια στιγμή μέχρι τις 31/12/2010 είχαν ταυτόχρονα
ανήλικο τέκνο και 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 συνταξιοδοτούνται στα 52 και το 2012 στα 55, με πλήρη σύνταξη.

-Τρίτεκνες και άνω ασφαλισμένες με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης κατά το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Το 2011 συνταξιοδοτούνται από το 52ο έτος της ηλικίας τους και το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από το 55ο.

Ε) Ασφαλισμένοι με 25ετία

-Γυναίκες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) ή στα 60 (πλήρης) σύνταξη. Το 2011 στα 56 (μειωμένη) ή στα 61 (πλήρης) και το 2012 στα 58 (μειωμένη) ή στα 63 (πλήρης).

- Γυναίκες στα ταμεία ΔΕΚΟ - τραπεζών με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) και στα 60 (πλήρης). Το 2011 στα 56 με μειωμένη και στα 61 με πλήρη (εάν είναι 60 ετών το 2011). Το 2012 συνταξιοδοτούνται στα 57 με μειωμένη και πλήρη σύνταξη στα 62 εάν είναι 60 το 2012.

- Άνδρες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 60 (μειωμένη) και στα 65 (πλήρης). Το 2011 στα 56 (μειωμένη) και στα 61 (πλήρης). Το 2012 στα 58 και 63 αντίστοιχα.

ΣΤ) Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ

-Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ένσημα και συμπληρωμένο το 55ο έτος ηλικίας το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) ή στα 60 (πλήρης). Το 2011 στα 56 ή στα 61 εάν είναι 60 το 2011. Το 2012 στα 57 (μειωμένη) και στα 62 (πλήρης) εάν είναι 60 ετών το 2012.

-Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) ή στα 57 (πλήρης). Το 2011 στα 56 με μειωμένη με συνολικά 10.400 ένσημα τη στιγμή της αίτησης και στα 58 με πλήρη. Το 2012 στα 56,5 μειωμένη με συνολικά 10.800 ένσημα τη στιγμή της αίτησης και στα 58,5 με πλήρη.

-Άνδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 53 με μειωμένη και στα 55 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 στα 53 και 9 μήνες με μειωμένη σύνταξη και στα 55 και 9 μήνες με πλήρη. Το 2012 στα 54,5 με μειωμένη σύνταξη και στα 56 και 9 μήνες με πλήρη. Το 2013 στα 58 και 9 μήνες με μειωμένη σύνταξη και στα 60 και 9 μήνες ε πλήρη. Το 2014 στα 59,5 με μειωμένη σύνταξη και στα 61 και 6 μήνες με πλήρη. Το 2015 στα 60 με μειωμένη σύνταξη και στα 62 με πλήρη.

-Ασφαλισμένοι (άνδρες - γυναίκες) με 10.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 58 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 στα 58 με 10.800 ένσημα. Το 2012 στα 59 με 11.100 ένσημα. Το 2013 στα 62 με 12.000 ένσημα.

Ζ) Ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ

-Ασφαλισμένοι (άνδρες - γυναίκες) που το 2010 είχαν 35 έτη ασφάλισης, ή το 2011 36 ή το 2012 37 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 60.